Almatı qalasında sayasatanuşı Ashat Qasenğali men jurnalist Nwrgeldi Äbdiğaniwlı «Jas baqılauşı» jobasına arnalğan konferenciya ötkizdi.

Büginde 5 mausımda ötkiziledi dep kütilgen konstituciyanı özgertuge bağıttalğan referendum qoğamda qızu talqılanuda. Äri osı syasi nauqanğa belsene at salısıp jatqandar da, bolmasa bwğan senimsizdik tanıtıp jatqandar da bar. Arağa 27 jıl salıp, ekinşi märte ötkizilip jatqan referendumdı baqıludı jön sanağan baqılauşılar tobı qatarın «Jas baqılauşı» attı wyımmen tolığıp jatır.

Bwl referendumda el koncitutciyasınıñ 33 babına engizilgen özgeris halıqtıñ tañdauına tüsedi prezident Toqaev öz ökilettiligin şekteydi delingenimen bwğan köptegen sayasatkerler men belsendi azamattar senimsizdik tanıtıp keledi. Alayda 2019 jılğı Prezident saylauı kezinde saylau kezindegi uçaskelerindegi zañ bwzuşılıqtarğa jol bermeu maqsatında qwrılğan täuelsiz baqılauşılar wyımı qatarın köbeytip keledi.

Ashat Qasenğali:

- Bwl jobanı bastağan sebebimiz, jastardı sayasi nauqandağı baqılauşılıqqa tartu. Elimizdiñ jas azamattarı men azamatşaları sayasi nauqan procesiniñ qalay ötetinin körsin, eñ bastısı-referendumnıñ ädiletti ötuine ülesin qossın degen nietpen jobanı «Jas baqılauşı» dep atadıq. Qazirgi tañda jobanı jüzege asıru qarqındı jürgizilip keledi. Toqsanğa juıq jastı jobamızdıñ ayasında oqıtıp şığardıq. Äli de oqıtamız.

Bizde 5 mausımğa deyin uaqıt bar. Sondıqtan bizdiñ qatarımızğa kelip qosılıp, baqılauşılıqqa öziniñ ülesin tigizuge niettenip otırğan jastar bolsa bizdiñ esigimiz aşıq. Quana-quana qarsı alamız. Bizge senim bildirmey jatqan azamattar bolsa, kelip köriñizder degim keledi. Sizderdi de qabıldauğa dayınbız.

Alayda bir närseni eskeru kerek. Bizde qarjılıq qamtamasız etu mäselesi şeşilmegen. Osı uaqıtqa deyin qwr qol otırmay, äriptesim Nwrgeldi jäne ideyamızdı qoldauşı dostarımız käsipkerlerge, kompaniyalarğa demeuşilik beruge qatıstı hat jazdıq. Şının aytu kerek, barlıq hattarğa jauap kelmedi. Keybir hattarğa kelgen jauaptarda sättilik tilegender boldı. Biraq naqtı qarjılıq qoldau körsete almaytındarın jetkizdi. Qarjılıq qamtamasız etu mäselesinde osınday qiındıqtar tuındap twr. Sondıqtan baqılauşığa qanday da bir qarjı töleymiz dep ayta almaymız. Tüsinemiz, kapitalistik zamanda adam altın uaqıtın bölip qızmet etken soñ, onıñ eñbegine say jalaqısı berilui kerek dep oylaymın. Bwl narıqtıq qoğamdağı dwrıs tüsinik. Alayda biz qarjı mäselesin şeşe almağandıqtan, baqılauşığa qarajat bere almaytınımızdı naqtı aytamız. Bizde onday mümkindik äzirge bolmay twr. Biraq sizderge erekşe este qalarlıq kün men memlekettik mañızı bar sayasi nauqanğa qatısu mümkindigin sıylay alamız dep anıq ayta alamın. Keybiriñiz könesizder, keybiriñiz könbeysizder. Bwl ärkimniñ öz qwqığı. Kelispeytin jastarğa da alğısımız şeksiz. Sebebi, osı jobağa qızığıp, kelip, är närseni detal'di türde anıqtap swrap jatqandarına dän rizamız.

Nwrgeldi Äbdiğaniwlı:

- Joba ayasında naqtı qanşa baqılauşı dayındap şığatınımız äzirge belgisiz. Bwl bizge «Baqılauşı bolam», dep talaptanıp kelgen jastardıñ sanına baylanıstı bolmaq. Äri ortalıq saylau komissiyasımen de jwmıs isteu mañızdı. Özderiñiz bilesizder, osı uaqıtqa deyin ötken saylaulardıñ bäri ädiletti dep ayta almaymız. Sondıqtan aldağı referendumğa halıq seniñkiremeydi. Bwl tüsinikti jağday. Öz tarapımızdan da senimsizdik bar. Osı köñildegi küdikti seyiltudi qolğa alıp, dauıs beru barısında zañ bwzuşılıqtar men ayla-şarğılarğa jol berilmeu üşin biz jastardı baqılauşılıqqa tartıp otırmız. Qazir 90 baqılauşı dayarlıqtan ötti. Tağı da qatarımızğa kelem deuşiler bolsa, qwba-qwp bolar edi. Sondıqtan qatarımızğa qosılam deuşiler bolsa nemese referendum küni baqılauşılardıñ jol-pwlın, tamaq pen suın qamtamasız etem deuşi demeuşiler bolsa bizdiñ esigimiz ärdayım aşıq.

Eşqanday demeuşilik bolmağan künniñ özinde biz qolğa alğan jobamızdı iske asıruğa müddelimiz. Jobanıñ qamtitın aumağı – Almatı qalası, äsirese ortalıq audandar. Mümkindigimizge qaray Almalı, Bostandıq, Äuezov, Medeu siyaqtı audandardı közdep otırmız. Ortalıq audandarda aqparat taratu jaqsı jolğa qoyılğan. BAQ ökilderi, sayttar, televidenie ökilderi uçaskelerge kelip swhbattar alsa, syujet tüsirse, biz özimizdiñ atqarıp jatqan jwmısımız turalı aytsaq, ol da bir ülken jetistik bolar edi. Al, jobanı bolaşağına kelsek, keleşekte jalğasın tabadı ne bolmasa bir rettik qana joba dep kesip ayta almaymız. Barlığı istiñ barısına, jastardıñ belsendiligine, referendum nätijesine, Ortalıq saylau komissiyasınıñ közqarasına baylanıstı bolmaq. Eger bastama oydağıday ötip jatsa, nege aldağı Parlament saylauına, Prezident saylauına qatısıp körmeske?.. Elimizde ülken özgerister bolıp jatır. Sondıqtan baqılauşılardı osınday mañızdı isterge qatıstırıp körsek degen nietimiz bar.

Gülnwr Alimjanova