Qıtay liderleriniñ Şıñjañdağı repreciyağa tikeley qatısın däleldeytin qwjattar aşıqqa şıqtı

Qıtay liderleriniñ, sonıñ işinde QKP törağası Şi Jinpiñniñ (Si Czin'pin) Şıñjañdağı az sandı wlttarğa jasalıp jatqan qısımğa tikeley qatısı bar ekenin däleldeytin qwjattar aşıqqa şıqtı. Qwjattı taldauşılardıñ aytuınşa, QKP joğarı jetekşileriniñ massalıq türde abaqtılarğa qamau jäne mäjbürli eñbek istetuge äreketine şaqırğan sözderi bar.

Atalmış qwjattar bwğan deyin tolıq jariya bolğan emes-ti, tek qırküyek ayında Britaniyadağı täuelsiz eldik sot atalğan «Wyğır tribunalına» berilgen. Tribunalmen qwjattardıñ rastığın anıqtauğa doktor Adrian Zenc, Devid Tobinden Jan Djeyms Millvard qatarlı arnayı mamandardı wsınıs etken.

Atalğan mamandardıñ pikirinşe, «Şıñjañ qwjattarı» atalğan bwl dälelder wyğır jäne özge de mwsılman azşılıqtarına qısım tüsirgen qazirgidey sayasatqa alıp keluşi QKP törağası Şi Jinpiñ men prem'er-ministr Li Kıçiyañ (Li Kecyan) sekildi liderlerdiñ bayandamaların körsetedi. Qwjat mazmwndarına küşpen abaqtığa qamau, mäjbürli sterilizaciya,  mäzbwrli assimilyaiya, «qayta tärbieleu» jäne jwmıs orındarında mäjbürli eñbekke salu qatarlılar kiredi.

Doktor Zenc bwl turalı mälimdemesinde: «Zertteuler körsetkendey joğarı lauazımdı twlğalar jasağan mälimdemeleri men Şıñjañdağı az sandı wlttarğa jasalğan sayasat arasındağı baylanıstı bwrınğı oylağandarımızdan älde qayda keñ äri tereñ», – dep bildirgen.

Bwl mälimdemelermen bir uaqıtta The New York Times basılımı da osığan wqsas qwjattardı 2019 jılı alğandarın, alayda tolıq jariya bolmağanın jazdı.

Beyjiñ özine tağılğan bwl ayıptardı joqqa şığarıp keledi. Resmi mälimdemelerde Şıñjañdağı äreketterin terrorizm men ekstremizmge qarsı küres dep tüsindiredi. Alayda, Şıñjañdağı az sandı wlt ökilderin mäjbürli qamaqqa alu, sayasi üyrenu lagerlerine qamau, balalardı ata-anasınan küştep ajıratu, lagerlerde türli azaptau ädisterin qoldanu, tipti äyelderi massalıq türde jınıstıq zorlıq körsetu jäne halıqqa qısım körsetu qatarlı ayıptarğa dälelder de köp. Qazir keybir halıqaralıq wyımdar, täuelsiz ortalıqtar Şıñjañdağı mäsele boyınşa arnayı zertteulermen aynalısıp jatır.

The Qazaq Times