Auıl şaruşılığı ministriniñ nazarın audartuğa tırısqan fermerler narazılıq akciyasın ötkizdi. Aqtöbe oblısı. 15 qaraşa 2021 jıl. Foto: kazakh-zerno.net

Apta bası, 15 qaraşada Aqtöbe öñiriniñ şaruaları mitingige şıqtı. Sankciyalanğan mitingte auıl şaruaşılığı mäseleleri köterildi. Oğan tek aqtöbelik fermerler ğana emes, birneşe oblıstıñ şaruaları qatıstı.

Jergilikti äkimdik rwqsatımen,  Aqtöbe fermerleriniñ qauımdastığı wyımdastıruımen ötken narazılıq akciyasına jüz şaqtı adam jinaldı. Olardıñ arasında Qarağandı men Batıs Qazaqstan oblısınıñ fermerleri de boldı.

«Bizde sudıñ jayı qiın. Quañşılıqtan mal şığını köp boldı. Özimniñ 17 bas iri qaram aram öldi. Mal işetin sudı aytpağannıñ özinde key auıldarda auız su da joq. Halıq sudı özennen işip otır», - deydi Jañaqala (BQO) audanınan kelgen Talğat Bäykenov Azattıq radiosınıñ tilşisine aytqan sözinde.

Azattıqtıñ jazuınşa, fermer Arman Äşimovt biıl «Qarağandı oblısında dala örti köp bolıp, şarualar jayılım men şabındıqsız qalğan». Qarağandılıq fermerler memleket qoldauına zäru.

«Jem-şöp subsidiyası är aymaqta ärtürli tölenedi. Aqtöbede iri qarağa 30 mıñ, Qarağandıda 5 mıñ teñgeden berildi. Auıl şaruaşılığı ministrligi o basta iri qarağa 30 mıñ, jılqığa 25 mıñ teñge, qoyğa 5 mıñ teñge beriledi degen bolatın. Oblıstan subsidiya swrasañ "bizde aqşa joq, ministrlik aqşa bölmeydi" deydi. Ministrlik oblısqa silteydi. Osılayşa fermerlerdi dal qılıp qoyadı. Şarualardıñ narazılığınan soñ Qarağandı oblısında biıl 200 million teñge subsidiya bölindi. Bwl tım az. Osı sebepti iri qarağa 5 mıñ teñgeden berilip jatır. Onıñ özin quañşılıqtan zardap şegip otırğan şarua qojalıqtarı ğana aldı», - deydi ol.

Resmi rwqsat berilgen miting qatısuşıları Auıl şaruaşılığı ministrligine 30 talaptan twratın aşıq uäjnamasın joldadı. Onıñ işinde «subsidiya mäselesinen özge jer qwnarın arttıru turalı arnayı bağdarlama qabıldau qajettigi, dala örtimen küresu üşin arnayı tehnika bölu» siyaqtı talaptar bar.

Fermerler narazılığın ädettegidey äkimdik ökilderi sırttay baqılap twrğan. Aqtöbe oblıstıq auıl şaruaşılığı basqarmasınıñ ökili Panabek Bimwratov fermerler qoyğan talaptar «işinara orındı» dep sanaydı. Onıñ aytuınşa, tek mal ösiruşilerdi qoldau üşin biıl oblıs byudjetinen 14 mlrd teñgege juıq qarjı bölingen.

Auıl şaruaşılığı basqarmasınıñ mälimetinşe, Aqtöbe oblısında segiz mıñğa juıq şarua qojalığı bar. Onıñ 80%-ı mal şaruaşılığımen aynalısadı.

Qazaqstanda auıl şaruaşılığı mäsele äbden qordalanğan, basınan bwlt arılmaytın, «jemqorlıq jaylağan», köleñkeli twsı basım, mehanizmi keşendi emes, şielenisken salanıñ biri äri biregeyi. Mwnı keyingi jıldarı resmi bilik pen şarualar qauımdastığı tarapınan jasalğan qatañ sın-talaptardan bayqauğa boladı. Jüyeli mäselelerdiñ «pisip-jetilgeni, qatayağanı» sonşalıq biıl birneşe oblısta quañşılıq jaylağanda aldın-alu şarası, boljau jäne qoldau jwmısı twralap, bayau jürgizildi. Osı uaqıt aralığında jüzdegen şarua japa şegip, malınan ayırıldı. Prezident Toqaev jazda Ükimettiñ sılbırlığın sınap, bwrınğı ministr Saparhan Omarovtı otstavkağa da jibergen. Biraq sarapşılar men şarualar odan beri ahual aytarlıqtay özgere qoymağanın aytadı.

The Qazaq Times