«توقىراعان اۋىل شارۋاشىلىعى»: اقتوبەدە شارۋالار ميتينگكە شىقتى

اپتا باسى، 15 قاراشادا اقتوبە ءوڭىرىنىڭ شارۋالارى ميتينگىگە شىقتى. سانكتسيالانعان ميتينگتە اۋىل شارۋاشىلىعى ماسەلەلەرى كوتەرىلدى. وعان تەك اقتوبەلىك فەرمەرلەر عانا ەمەس، بىرنەشە وبلىستىڭ شارۋالارى قاتىستى.

جەرگىلىكتى اكىمدىك رۇقساتىمەن،  اقتوبە فەرمەرلەرىنىڭ قاۋىمداستىعى ۇيىمداستىرۋىمەن وتكەن نارازىلىق اكتسياسىنا ءجۇز شاقتى ادام جينالدى. ولاردىڭ اراسىندا قاراعاندى مەن باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ فەرمەرلەرى دە بولدى.

«بىزدە سۋدىڭ جايى قيىن. قۋاڭشىلىقتان مال شىعىنى كوپ بولدى. ءوزىمنىڭ 17 باس ءىرى قارام ارام ءولدى. مال ىشەتىن سۋدى ايتپاعاننىڭ وزىندە كەي اۋىلداردا اۋىز سۋ دا جوق. حالىق سۋدى وزەننەن ءىشىپ وتىر»، - دەيدى جاڭاقالا (بقو) اۋدانىنان كەلگەن تالعات بايكەنوۆ ازاتتىق راديوسىنىڭ تىلشىسىنە ايتقان سوزىندە.

ازاتتىقتىڭ جازۋىنشا، فەرمەر ارمان ءاشىموۆت بيىل «قاراعاندى وبلىسىندا دالا ءورتى كوپ بولىپ، شارۋالار جايىلىم مەن شابىندىقسىز قالعان». قاراعاندىلىق فەرمەرلەر مەملەكەت قولداۋىنا ءزارۋ.

«جەم-ءشوپ سۋبسيدياسى ءار ايماقتا ءارتۇرلى تولەنەدى. اقتوبەدە ءىرى قاراعا 30 مىڭ، قاراعاندىدا 5 مىڭ تەڭگەدەن بەرىلدى. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى و باستا ءىرى قاراعا 30 مىڭ، جىلقىعا 25 مىڭ تەڭگە، قويعا 5 مىڭ تەڭگە بەرىلەدى دەگەن بولاتىن. وبلىستان سۋبسيديا سۇراساڭ "بىزدە اقشا جوق، مينيسترلىك اقشا بولمەيدى" دەيدى. مينيسترلىك وبلىسقا سىلتەيدى. وسىلايشا فەرمەرلەردى دال قىلىپ قويادى. شارۋالاردىڭ نارازىلىعىنان سوڭ قاراعاندى وبلىسىندا بيىل 200 ميلليون تەڭگە سۋبسيديا ءبولىندى. بۇل تىم از. وسى سەبەپتى ءىرى قاراعا 5 مىڭ تەڭگەدەن بەرىلىپ جاتىر. ونىڭ ءوزىن قۋاڭشىلىقتان زارداپ شەگىپ وتىرعان شارۋا قوجالىقتارى عانا الدى»، - دەيدى ول.

رەسمي رۇقسات بەرىلگەن ميتينگ قاتىسۋشىلارى اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنە 30 تالاپتان تۇراتىن اشىق ءۋاجناماسىن جولدادى. ونىڭ ىشىندە «سۋبسيديا ماسەلەسىنەن وزگە جەر قۇنارىن ارتتىرۋ تۋرالى ارنايى باعدارلاما قابىلداۋ قاجەتتىگى، دالا ورتىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن ارنايى تەحنيكا ءبولۋ» سياقتى تالاپتار بار.

فەرمەرلەر نارازىلىعىن ادەتتەگىدەي اكىمدىك وكىلدەرى سىرتتاي باقىلاپ تۇرعان. اقتوبە وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ وكىلى پانابەك بيمۇراتوۆ فەرمەرلەر قويعان تالاپتار «ءىشىنارا ورىندى» دەپ سانايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، تەك مال وسىرۋشىلەردى قولداۋ ءۇشىن بيىل وبلىس بيۋدجەتىنەن 14 ملرد تەڭگەگە جۋىق قارجى بولىنگەن.

اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ مالىمەتىنشە، اقتوبە وبلىسىندا سەگىز مىڭعا جۋىق شارۋا قوجالىعى بار. ونىڭ 80%-ى مال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسادى.

قازاقستاندا اۋىل شارۋاشىلىعى ماسەلە ابدەن قوردالانعان، باسىنان بۇلت ارىلمايتىن، «جەمقورلىق جايلاعان»، كولەڭكەلى تۇسى باسىم، مەحانيزمى كەشەندى ەمەس، شيەلەنىسكەن سالانىڭ ءبىرى ءارى بىرەگەيى. مۇنى كەيىنگى جىلدارى رەسمي بيلىك پەن شارۋالار قاۋىمداستىعى تاراپىنان جاسالعان قاتاڭ سىن-تالاپتاردان بايقاۋعا بولادى. جۇيەلى ماسەلەلەردىڭ «ءپىسىپ-جەتىلگەنى، قاتاياعانى» سونشالىق بيىل بىرنەشە وبلىستا قۋاڭشىلىق جايلاعاندا الدىن-الۋ شاراسى، بولجاۋ جانە قولداۋ جۇمىسى تۇرالاپ، باياۋ جۇرگىزىلدى. وسى ۋاقىت ارالىعىندا جۇزدەگەن شارۋا جاپا شەگىپ، مالىنان ايىرىلدى. پرەزيدەنت توقاەۆ جازدا ۇكىمەتتىڭ سىلبىرلىعىن سىناپ، بۇرىنعى مينيستر ساپارحان وماروۆتى وتستاۆكاعا دا جىبەرگەن. بىراق ساراپشىلار مەن شارۋالار ودان بەرى احۋال ايتارلىقتاي وزگەرە قويماعانىن ايتادى.

The Qazaq Times