Qazaqstandı 30 jılday bilegen eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ tuğan jäne osığan oray bwrınğı ataulı datası özgergen Astana küni keyingi birneşe jılda qalıptasqan ädet boyınşa oppoziciya azamattıq qoğamdı narazılıq akciyasına şaqırdı. Narazılar men arnayı jasaq birneşe ret aytısıp, şekisken jiın radikal sipatta ötti. Nazarıñızğa jurnalist jığılıp, belsendiler jaraqattanğan-wstalğan mitingtiñ fotobayanın wsınamız.
Mausım ayınıñ ortasınan beri jwrttı jappay mitingke şaqırğan Dempartiya bastamaşıl tobınıñ jetekşisi Janbolat Mamay bastağan akciya seysenbide tüski 12.00 şamasında bastaldı. Almatı qalasındağı Baluan Şolaq atındağı sport sarayınıñ aldına kelgen belsendilerge prokuratura ökili eskertu jasap, policiya bögeuge tırıstı.
Şeru türinde bastalğan miting şeñber auanı birde tarılıp, birde keygen kettlingke wlastı. Narazılıq mitingke jüzge tarta adam jinaldı. Redakciya tilşisiniñ esebinşe, oqiğa ornın 200-den asa arnayı jasaq äskerii, ondağan policey, 30 şaqtı «tituşka-qwlaq» jäne türli lauazımdağı ondağan basşı mamandar baqıladı.
Jol jieginde, miting ornı aumağında on-on bes policiya köligi, keminde segiz qoğamdıq kölik («AlmatıElektroTrans» JŞS avtoparkine tiesili №32 bağıttağı avtobus), avtozaktar men jedel järdem kölikteri twrdı.
Mamay tobı «Estuşi memleket» biliginen «Qıtay ekspansiyasın» toqtatudı, beleñ alğan qımbatşılıqtı tıyudı, halıqtıñ kedeylenuine tosqauıl boludı talap etti. Dese de jinalğandar qazaqstandıqtarğa otız jılday patşa keypinde körinip kelgen eks-prezidenttiñ sayasattan qol üzuin talap etip, «Nazarbaev, ket!» dep köp wrandattı.
Ä degennen-aq Abay jäne Baytwrsınov köşeleriniñ qiılısındağı qozğalıs şektelip, mobil'di internet tolıq bwğattaldı, küzet küşeydi. Policiya jayau jürginşiler aynalıp ötuge ügittep, keybirin mäjbürlep baqtı.
«Äleumettik ahual kün sanap naşarlap, azıq-tülik, halıq tirşiligine qajetti kerek-jaraq jasandı äri ädeyi qımbattatılıp; Qıtaydıñ 56 zauıtı salınıp jatqanda qalay qarap otıruğa boladı. Jemqorlıqtıñ kesirinen jüye äbden kirlep, el kedeylenip ketti. Bağa anau – aspandap baradı, bala-şağamızdıñ bolaşağı qalay bolmaq erteñ?» dep keyidi narazı äyeldiñ biri tilşige şağına.
Policiya qızmetkerleri narazılardıñ qolınan körneki plakattarın tartıp aluğa tırısıp tüyisip te qaldı. Abay dañğılınıñ boyımen «Ükimet otstavkağa ketsin!», «Nazarbaev, ket!» dep ayğayğa basqan toptıñ aldın arnayı jasaq bögep, birneşe qatarlıq qalıñ qorşauğa aldı.
«Bayqoñır» biznes ortalığınıñ mañında ortağa alğan arnayı jasaq belsendilermen birneşe ret tartısıp-jwlqılastı. Biraz uaqıt narazılar söz söylesip, pikirin bölisti. Keybiri jasaq qarata «halıq jağına şığuğa» ündep jattı.
Bwl jolı narazılar «bilik tıñşısı» atanıp ketken azamattıq kiimde bet-jüzin bürkep, är körinisti qalt jibermey beynejazbağa taspalap jüretin «tituşkalardıñ» bas kiimin tartıp alıp, topqa juıtpauğa tırıstı. Äkimdik, policiya qızmetkerlerimen ım-jımı bitpeytin, qwlaqqap pen raciyadan tınımsız aqparat almasatın olar özderin tanıstırmaydı. Tipti keybiri belsendilerdi şamdandırıp, arandatumen, sonday-aq tilşilerdiñ jwmısına kedergi jasaumen aynalısadı. Bwl birinşi jağday emes, sarapşılardıñ aytuınşa jäne praktikada körip jürgendey, 2019 jılğı «de-yure tranzitten» keyin jii qaytalanatın ädis. Arnayı jasaqtıñ qwrsauınan jurnalisterdiñ özine kirip-şığu mwñ bolğan mitingte «aqparat jinauğa» jauaptı 30 şaqtı «tıñşı jigit» eş kedergisiz kettlingti bwzıp jarıp jürdi. Äskerilerge arnalğan kondicioneri qosulı avtobustarda tınığuğa kelgende äy degen qoja bolmadı.
Almatı qalasınıñ äkimdiginen jılına jüzdegen million teñgege memlekettik tapsırıs alatın, äkimdik mediaresursı Almaty.TV telearnası jañalıqtar ağınınan oqiğa turalı eşqanday habar bermese de, – özin osı aqparat qwralınanmın dep tanıstırğan operator miting barısın kirpik qaqpay tolıq taspaladı.
«Bärimiz de bir eldiñ adamımız. Uaqıt bärin özgertedi. Erteñ ata-anañ men wrpağıñnıñ betine qalay qaraysıñdar? Halıq qalasa, han atın soyadı degen bar. Dünie uaqıtşa, bolaşaqtı oylañdar. Bügingi toqtıq, tolımsız jalaqı men jaldamalı baspanada ne qadir bar, eger erteñ jüziñ jarıq bolmasa. Wyat boladı!», – dedi narazı er adam.
Narazılar men arnayı jasaq ekinşi märte şekiskende belsendiniñ biri beti bürkeuli äskeridiñ betperdesin jwlıp aldı. Aybat şegip, bılapıt söz aytqan küştik qwrılım ökilderi tistenip jauap qaytardı. Sol boyda birneşe narazınıñ jaraqat alğanı mälim boldı. Belsendiniñ biri aşuğa bulığıp sarbazdardı plakatpen soqqıladı.
Oqiğa ornına qızmettik tapsırmamen habar taratuğa barğan The Qazaq Times tilşisi tartıs barısında qwlap, jabıq jaraqattandı. Arnayı jasaq onıñ üstindegi baspasöz kürteşesi barına qaramastan küşpen iterip jibergendikten, ayaq astındağı twraqqa arnalğan temir şektege jığılıp qwlağan. Qolındağı wyalı telefonı sındı. Qalalıq jedel järdem körsetu klinikalıq auruhanası mamandarı qoyğan diagnoz boyınşa, arqa twsınıñ tömengi jağı men jambası, sol jaq mıqın-beliniñ tini auırsınıp qalğan. Sonda pärmen berip jürgen policiya qızmetkerleri tilşiniñ arızın elemey, estise de ünsiz qaldırdı, şağımın tirkeuge qwlıqsızdıq tanıttı.
Kettling qorşauında toğız sağattan asa uaqıt twrğan Dempartiya tobı keşke qaray «ozbır qısımğa» wşırağanın aytadı. Oqiğa ornındağı jurnalister Qazaqstanda «ekstremistik wyım» retinde qızmetine tıyım salınğan, Europarlament «beybit qozğalıs» dep tanığan QDT jaqtastarınıñ miting ornına ketken twsta bolğan. Abzal Dostiyarov pen Temirtas Nağimetullaev siyaqtı narazılar arnayı jasaq küş körsetip, soqqığa jıqqanın, tepkilegenin mälimdedi.
Olarğa jedel-järdem qızmetin tuıstarı şaqırğan. Jaralanğandarğa medicinalıq alğaşqı kömek körsetildi. Jurnalisterdiñ aytuınşa, kem degende jeti belsendi zardap şekken.Sonımen qosa, Irısbek Toqtasın, Däuren Dostiyarov jäne Uälihan Swltanov wstalğanı belgili boldı.
Policiya osı jağdaydan keyin de üş belsendiniñ qay bölimşege jetkizilgeni jöninde aytpadı. Departament bwğan baylanıstı resmi tüsinik bermedi.
Soñğı mälimetterge qarağanda, Almatınıñ mamandandırılğan audanaralıq äkimşilik sotı on minutta «Wsaq bwzaqılıq» babı boyınşa (Äkimşilik kodekstiñ 434-bap, 1-tarmağı) wstalğan Irısbek Toqtasın Eñbekşiqazaq audanınıñ uaqıtşa qamau izolyatorına jäne Däuren Dostiyarovtı Qaskeleñdegi izolyatorğa 10 künge qamau turalı şeşim şığarğan. Tağı bir belsendi Uälihan Swltanov densaulığına baylanıstı auruhanağa tüsken.