AQŞ prezidenti men QHR törağası. Foto: eadaily.com

AQŞ prezidenti Djo Bayden Qıtay biliginiñ adam qwqıqtarın bwzuı jauapsız qalmaydı dep eskertti. Tiisti mälimdemeni Aq üy basşısı Miluokide (Viskonsin) ötken qoğamdıq jiında ayttı.

Jiında jurnalister Baydennen QHR Törağası Şi Jiñ Piñmen Şıñjañ avtonomiyalıq audanındağı jağdaydı talqılağanın swradı. Bwl rette Bayden Gonkong, Şıñjañdağı ahual jäne Tayvan'dağı jağdaydı ayıptay söyledi.

Bayden sözinde: «Men BBW-da jäne özge de halıqaralıq wyımdarmen adam qwqıqtarın qorğaudı jalğastıramın. Qazir Qıtay älemdik köşbasşı boluğa tırısadı. Bwl ataqqa ie bolu üşin basqa memleketterdiñ senimine ie boluı kerek. Al Qıtay biligi adam qwqıqtarın öresel bwzıp keledi. Mwnıñ jauapsız qalmaytının eskertemin. Şi Jiñ Piñ bwl ärekettiñ qanday nätije beretinin jaqsı biledi», – dedi.

Ötken särsenbide Bayden QHR törağasımen koronavirustıñ taraluına qarsı küres, klimattıñ özgerui jäne älemde qaru-jaraqtıñ taraluın boldırmau mäselelerin talqıladı. Sonımen qatar, Bayden Gonkong, Şıñjañ jäne Tayvan'dağı jağdayğa baylanıstı alañdauşılıq bildiretinin de ayttı. Al Qıtay Ortalıq teledidarınıñ habarlauınşa, Şi Jiñ Piñ «eki el arasındağı qarama-qayşılıq olar üşin de, bükil älem üşin de qauipti» degen.

Bwğan deyin AQŞ-tıñ eks-memlekettik hatşısı Mayk Pompeo Qıtaydıñ Şıñjañdağı äreketin genocid dep tanıdı. Keyinnen Qıtay SİM amerikalıq şeneunikterge sankciya engizetinin ayttı. Beyjiñ biliginiñ Şıñjañdağı äreketterin genocid dep tanu – Tramp ükimetiniñ bilikten keter aldında Qıtayğa qarsı soñğı şarası. Şıñjañdağı az sandı wlttarğa jasalğan qısımdar men Beyjiñniñ adam qwqıqtarın auır därejede bwzu äreketteri köptegen elderde talqılanıp keldi.

2018 jıldıñ tamızında BWW Adam qwqıqtarı jönindegi Joğarğı Komissar basqarmasınıñ ökilderi Şıñjañdağı tüzetu lagerlerinde 1 mln-ğa juıq mwsılmanjardıñ zañsız wstalğanın jäne adam qwqıqtarınıñ taptalğanın mälimdedi. Basqarma bwl jağdayğa alañdauşılıq bildirip, osı aymaqqa baqılauşılar jiberudi wsındı.

Qıtay biligi Şıñjañda penitenciarlıq mekemelerdiñ auqımdı jelisin qwru turalı aqparattı birneşe ret joqqa şığardı. Sonımen qatar, 2018 jıldıñ soñında olar öñirde bilim beru jäne käsiptik dayarlau ortalıqtarı jwmıs isteytinin habarlağan. Qıtay şeneunikteriniñ mälimdeuinşe, onda terrorizm men ekstremizm ideyalarınıñ ıqpalına tüsken, qıtay tilin, jazu negizderin, kommunikativtik dağdılardı jäne QHR zañnamasınıñ negizderin oqitın adamdar bar. Bwl ortalıqtardağı adamdardıñ naqtı sanın Qıtay biligi jasırın wstap otır.

"The Qazaq Times"