Qırğızstannıñ altınşı prezidenti Sadır Japarov. Foto: kommersant.ru

Qırğızstan prezidenti retinde qızmetine kirisken Sadır Japarov sırtqı sayasatta AQŞ, Euroodaq, Türkiya jäne Qıtaymen baylanıstı nığaytuğa basa nazar audarmaq. Aldağı josparlarına toqtalıp ötken ol körşiles Qazaqstanğa erekşe alğıs bildirdi.

Eldiñ sırtqı qarızı 5 milliard dollarğa tayap qalğanın eske salğan qırğız prezidenti ekonomikanı damıtu kerektigin ayttı. Sonımen qatar, Qırğızstan müşelik etetin Euroaziyalıq ekonomikalıq odaq sındı wyımdarmen ıntımaqtatıqtı damıtpaq. Al işki sayasatta Japarov şetelde eñbek etip jürgen azamattarın otanına qaytaru üşin jaña jwmıs orındarın qwruğa uäde berdi. Bwl maqsatta eñ aldımen energetika salasında iri jobalar jüzege asırılmaq.

Wlıqtau räsiminde ol: «Barlıq patriottar sekildi men de Qırğızstan ekonomikası damığan, adam qwqıqtarı men zañ üstemdigin saqtaytın jäne jastarı bolaşaqqa zor senimmen qaraytın elge aynalğanın armandaymın. Qırğızstanda bolıp jatqan jağdayğa öz alañdauşılığın bildirip, qiın kezde bizge kömek körsetken elderge, äsirese, Reseyge alğısımızdı aytqımız keledi. Sonday-aq pandemiya kezinde bizge järdem bergen körşi Özbekstan men Qazaqstanğa şın jürekten raqmet aytamın», – dedi.

Prezident retinde alğaş söz söylegen Japarov moynına «öte auır jauapkerşilikti» alıp otırğanın atap ötti. Eldiñ qiın jağdayda twrğanın eske salıp, memleket byudjetiniñ qısqaruı, memleket qarızınıñ ösui, energetika salasındağı dağdarıs mäselelerine toqtalğan. Halıqtı mäselelerdi birigip şeşuge şaqırğan.

52 jastağı Japarov – avtoritar basşılardıñ wzaq jıl bilikte otıruı dästürge aynalğan Ortalıq Aziyadağı qazirgi eñ jas prezident. Ol bilik basına kelgende Konstituciyağa özgerister engizetini aytqan. Degenmen, Human Rights Watch wyımı men birqatar zañger qazirgi parlament saylauınıñ merzimi ötip ketkenin, sol sebepti onıñ Konstituciyağa özgeris engizu turalı bastama kötere almaydı deydi. Al jergilikti sarapşılar Sadır Japarovtıñ prezidenttik basqaru formasına ötu bastaması eldi Ortalıq Aziyanıñ özge elderindegi sekildi avtoritarlıq rejimge äkelui mümkin dep alañdaydı.

Mälimetter boyınşa, bastapqıda prezidenttiñ inauguraciyasına 15 million som bölingen. Biraq bwl şığın Sadır Japarovtıñ talabımen 8 million somğa deyin qısqartılğan. Sonday-aq ol köşelerdi jauıp, wlıqtau räsimine säuletti avtokölikter keruenimen keluden bas tartqan. Kezinde Qwrmanbek Bakievtiñ wlıqtau räsimine 20 million som jwmsalğanın jazğan sarapşılar «Japarov ekonomikası qıl üstinde twrğan Qırğızstandağı şığındardı qazirden bastap azaytıp jatır» deydi.

Keşe saltanattı şarağa şetel basşıları men BAQ  qatıstırılğan joq. Şarada elde jwmıs isteytin şetel diplomattarı, jergilikti sayasatkerler men qoğam qayratkerleri boldı. Al Qazaqstannan qazirgi emes, bwrınğı prezident Nwrswltan Nazarbaev şaqırılğan. Alayda Nazarbaevtıñ özi şarada boy körsetpedi. Onıñ qwttıqtau hatın räsim kezinde Qazaqstan halıqtarı assambleyası törağasınıñ orınbasarı Janseyit Tüymebaev oqıdı.

Biıl 10 qañtarda Qırğızstanda merziminen bwrın prezident saylauı men referendum ötti. Sol küni azamattar prezidenttik basqaru formasın tañdadı. Memleket basşısı lauazımına 17 ümitker boldı. OSK aqparat boyınşa, derekterdi öñdegennen keyin Sadır Japarov uçaskelerdiñ 79%-dan astam dauıs jinadı. Saylauşılardıñ 80%-dan astamı prezidenttik basqarudı qoldadı.

Saylaumen qatar, mwnda eldegi basqaru forması boyınşa referendum ötti. Nätijesinde Qırğızstan saylauşıları prezidenttik basqaru formasın qoldadı. Bwl nwsqanı referendumda dauıs bergenderdiñ 81%-ı maqwldağan. Osılayşa, Sadır Japarov dağdarısta qalğan Qırğızstan biligin qolına aldı.

"The Qazaq Times"