Qıtay ükimetiniñ el işindegi şeteldik jurnalisterge degen qısımdı küşeytti. Nätijesinde, Qıtayda jwmıs istep jatqan köptegen şeteldik aqparat qwraldarınıñ ökilderi Tayuanğa barıp jwmıs isteuge mäjbür boldı.

Bıltır naurız ayında Qıtay birqatar amerikalıq jurnalisterdi departaciyalau turalı şeşimin jariyaladı jäne şeteldik media ökilderine viza berudi şektedi. Bwl şeteldik aqparat qwraldarınıñ Qıtaydağı jwmısın qiındatıp, Qıtayda twrıp jwmıs istep kele jatqan şeteldik jurnalister Tayuanğa kete bastadı.

Bıltır jeltoqsan ayında Tayuan SİM tarabı taratqan mälimetke qarağanda, 2020 jıldıñ özinde 34 şeteldik BAQ repartorı Tayuanğa uaqıtşa twruğa tirkelgen. Onıñ 21-i AQŞ-tıñ  New York Times, Washington Post jäne The Wall Street Journal sekildi iri aqparat qwraldarınıñ jurnalisteri. Sonday-aq, olardıñ basım köbi bwrın Qıtayda twrıp jwmıs istegen. Şeteldik keybir BAQ ökilderi pandemiya nemese AQŞ-Qıtay qayşılığı sebebinen Tayuanğa uaqıtşa twrudı josparlap jatsa, keybir aqparat qwraldarı özderiniñ Qıtay tildi bölimin wzaq uaqıtqa Tayuanğa ornalastırudı josparlauda.

Bir kün bwrın şved jurnalisi Djodje Olsson öziniñ Qıtaydan qalay qualandı bolğanın şeteldik äriptesterimen bölisti. Ol Beyjiñde 8 jıl, Gonkongta 1 jıl repartorlıq jwmıs istep, soñında Qıtayda qamauğa alınğan eki şved azamatı turalı jazğannan keyin Qıtaydıñ qara tizimine kirgen jäne qaytalay Qıtayğa kiruge viza ala almağan.

Bwlar Qıtaydağı şeteldik aqparat ökilderine degen qısımdı körsetip beredi. Onsız da Qıtayda şeteldik jurnalist retinde tirkelu aqparat alu men keyipkerlermen swhbattasuda eşqanday jeñildik alıp kelmeydi, kerisinşe Qıtay Wlttıq qauipsizdik qızmeti jağınan kedergilerge tap boladı jäne key jağdayda swhbattasuşınıñ qauipsizdigin qaterge tigu bolıp sanaladı.

Qıtay turlı aqparat taratu üşin Tayuanda twru şeteldik jurnalisterdiñ şarasız äreketi deuge boladı. Sebebi, Tayuan aqparatqa aşıq, demokratiyalı el bolğanımen Qıtaydan aqparat aludıñ türli qiındıqtarı tuındaydı. Eñ keminde telefon arqılı swhbattasqanda swhbattasuşınıñ senimine kiru qiınğa tüsedi, oğan qosa Qıtaydıñ işki atmosferasın tolıq körsetu mümkin bolmaydı.

Koronavirus pandemiyası bastalğannan beri jäne AQŞ-Qıtay qayşılığı küşeygennen tartıp Beyjiñ biliginiñ şeteldik aqparat qwraldarına degen qısımı küşeydi. Şekarasız jurnalister wyımı Qıtaydağı bwl proceske baylanıstı alañdauşılıq bildirgen.

“The Qazaq Times”