Almatıdağı «Halıqtıq miting»-1: Nazarbaevtıñ atına joldanğan ündeu jäne sın

Bügin, 14 qaraşa sağat 12.00 uaqıtında Almatı qalasındağı Wlttıq akademiya ğimaratı aldında oppoziciya küşteriniñ şaqıruımen «Halıqtıq miting» bastaldı. Bwğan deyin Parlament saylauına qatısu üşin tirkeuin talap etetin Dempartiya bastamaşıl tobınıñ jetekşisi Janbolat Mamay men Ukrainada twratın jurnalist, belsendi, Youtube-tegi «Bäse» kanalanıñ iesi Aydos Sadıqov sayasi talaptarmen narazılıq jiın ötkizetinin habarlağan. Kim ne dedi jäne miting qalay ötti? 

Wyımdastıruşılardıñ ötinişine qala äkimdigi rwqsat bergen. Sankciyalanğan mitingke jüzdegen adam qatıstı. Degenmen belsendilerdiñ aytuınşa, şeruge qatısuğa jolğa şıqqan azamattardı policiya wstağan, kedergi keltirgen.

Jiında köterilgen negizgi talaptar: jwrtqa nesielik raqımşılıq jariyalau, jerdi şeteldikterge satpau jäne jalğa bermeu, sayasi twtqındardı bosatu, 10 qañtarğa belgilengen parlament saylauına boykot jariyalau t.b.

Senbi küngi mitingte söz alğan belsendiler kezektesip oy-pikirin bölisti.

Alğaş bolıp söylegen Janbolat Mamay jiındı belgili, körnekti qoğam jäne memleket qayratkerleri Zamanbek Nwrqadilov pen Altınbek Särsenbaywlı, Jañaözen oqiğasında opat bolğan beybit azamattar, biıl abaqtığa ayağımen barıp, mürdesi qaytqan azamattıq belsendi Dulat Ağadil men küni keşe kisi qolınan köz jwmğan onıñ wlı Janbolat Ağadilderdiñ ruhına tağzım etumen bastadı. Onıñ «Samarqau parlament saylauına belsendi boykot», «Nazarbaevtıñ jalğan saylauına barmaymız», «Sayasi reforma jasalmasa, Nazarbaev ta, Toqaev ta ketsin!» degen lozungin jinalğandar qosıla wrandastı.

Mamay «nesielik amnistiya» talabın populizm dep bağalaytındarğa qarata «halıqtıñ şın qinalğan şağında asa zäru şarağa qırın qaraytındar osı uaqıtqa deyin ofşorğa ketken jäne oligarhtardıñ ekinşi deñgeyli bankterine trilliondap kömek berilgende qayda qaldıñdar» degen ritorikalıq saual joldadı.

Ol «Bäse» arnasınıñ ieleri Aydos-Natal'ya Sadıqovtarmen birlesip ötkizip jatqanın ayttı. «Sayasi twtqındarğa bostandıq» talabın qaytaladı.

Dempartiya qwrudı közdeytin bastamaşıl toptıñ jetekşisi Janbolat Mamay jiındı jürgizdi. 14 qaraşa 2020 jıl. Foto: Daniyar Musirov / Vlast.kz

Dempartiya bastamaşıl tobınıñ müşesi Irısbek Toqtasın «jılına 92 mln teñge jwmsaytın wyqışıl qart deputattardıñ ornına jastar kelsin, saylauğa barmaymız» dedi.

– Sayasi partiyalar tirkelsin, saylau turalı zañ özgersin! Bilik 30 jıl boyı eldiñ bar baylığın tonap keldi. Tek Nazarbaevtıñ äuleti men aynalasındağı oligarhtar ğana bayıp keldi, qalğan qalıñ qazaq kedeyşilikte. Zeynetaqı jäne Wlttıq qorlardıñ tübi körindi. Pandemiyanıñ kesirinen dep ekinşi deñgeyli bankter men iri qarjı wyımdarına aqşanı tögip, al halıqtıñ jağdayına kelgende 42,5 mıñ teñgeni bwldap, sarañdıq tanıtıp otır, – dedi ol.

Demokratiyalıq partiyanı qwruşı toptıñ müşeleri Janbolat (solda) jäne Irısbek Toqtasın (oñda). Foto: QT.

Wyımnıñ tağı bir belsendisi Abzal Dostiyar «otız jılda birde-bir ret ädil saylau ötkize almağan jüyede» eski partiyalardıñ birine dauıs beru jäne onı baqılaudı «orınsız» dep sanaydı.

«Nazarbaev öziniñ zamandastarı Nwrqadilov, Jökeev, Asanbaev, Äbdildin siyaqtı memleketşil twlğalardıñ, qızı qatarlas Jas türkilerdiñ, odan soñ nemeresimen jastı bizdiñ uaqıtımızdı wrladı. ...Eger ädiletti qoğam qalıptastırğanda, deni dwrıs memleket bop zañ jwmıs istegende biz qazir alañda emes, saylauğa dayındıq barısımen bas auırtqan bolar edik. Mıñ asqanğa bir tosqan. Şölmek mıñ künde emes, bir künde sınadı. Bäriniñ öz uaqıtı bar. Saylauğa barmau qajet. Eldik mäselege kelgende kim bolğanımızğa qaramay alañğa şığuımız kerek! Mitingke qatısu – bas jarıp, köz şığaru emes, bireuler aytıp jürgendey bülik emes, osılay köp bolıp zañdı äri sauattı, beybit türde talap qoyu» – dep saylau küni şeruge şığuğa şaqırdı Dostiyarov.

Sankciyalanğan şerude qwqıq qorğauşılar "sayasi twtqındar" sanaytın bir top belsendilerdi bosatu talabı jii aytıldı. 14 qaraşa 2020 jıl. Foto: Daniyar Musirov / Vlast.kz

Belsendilerdiñ qatarında belgili jurnalist Güljan Erğalieva pikirin «Nazarbaevqa ündeuimen» jalğadı.

«Siz formal'di twrğıda prezident bolmasañız da, biraq el basqaru isinde bayağışa orındasız. Sondıqtan halıqtıñ aldında bergen uädeñizdiñ esebi retinde öteui boluı tiis. Siz Qazaqstandı erkin demokratiyalı etip qwruğa söz bergensiz, dese de is jüzinde olay bolmay şıqtı. Erkin memleketti tek erkin saylaumen qwruğa boladı. Mwnıñ bizde jüzege aspağanın köptegen fal'sifikaciya faktilerinen, halıqaralıq baqılauşılardıñ teris qorıtındısınan köruge boladı.

...Partiya tiziminde joq 11 mln azamat saylauğa tüse almaydı. Nege bilik tüsiniksiz normalar arqılı jaña partiyalardıñ tirkeluine kedergi keltiredi? Eger öziñizdi elbası, wlt köşbasşısı atına layıq sanasañız, onda Konstituciyağa säykes azamattarğa birdey sayasi qwqıq berilui kerek! Qazir Qazaqstan asa mañızdı oqiğa – mäslihattar men mäjilis saylauınıñ qarsañında, sol sebepti zañdı dereu dwrıstau kerek.

...Parlament halıq pikirimen sanaspay qısqa uaqıtta sizge «qol swğılmauşılıqqa kepildik beretin» immunitet zañdastırıp bergeni esimizde. Halıqtıñ qwqığın qaytaru, qalpına keltiru kerek. Sizdiñ bir uaqıtta «Nwr Otan» partiyası men Wlt köşbasşısı siyaqtı eki birdey jetekşilik lauazımda boluıñız qwqıqtıq-moral'dik kolliziya tudıradı. Ne Elbası, ne partiya kösemi bolıñız! «Nwr Otan» jalpıwlttıq partiya emes. Sonımen qosa, eks-prezident qanatınıñ astında äkimşilik resurstardıñ kömegimen emes, barlığımen birdey ereje boyınşa qatıssın.

Osı bağıtta tañdauıñızdı tezirek jasañız, uaqıt az!», – delingen Güljan Hamitqızınıñ mälimdemesinde.

Sağat 13.00-ge juıq wyımdastıruşılar jiınğa 500-dey adamnıñ qatısıp jatqanın jetkizdi.

Şara ötken alañ sırtında policiyanıñ arnayı kölikteri de twrdı, keybir äleumettik köliktermen alañ sırtında twrğan policiya jasağı da közge şalındı. Olar narazı toptı jaqın jerden qorşap twrmağanımen, narazı top arasında azamattıq kiimdegi özderin äkimşiliktenbiz dep tanıstırğan adamdar da boldı. Ğılım akademiyasınıñ ğimaratınan da alañdı baqılap twrğan adamdardı bayqauğa boladı.

"The Qazaq Times"