Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımı koronavirusqa qarsı vakcina 2021 jıldıñ soñına qaray şığarıladı dep mälimdedi. VVS agenttigi habarlağanday, keybir memleketter vakcina öndiruge qatıstı erekşe qwqıqtı satıp alu üşin qazirdiñ özinde milliardtağan dollar investiciya salğan. Demek koronavirusqa qarsı ekpe öndiru jolında ülken jarıs bastaldı.

«Vakcinanı öndiretin el aldımen halıqtıñ köp böligi vakcina alğanğa deyin onı eksporttauğa tıyım saladı. Mwnı ärtürli halıqaralıq wyımdar, Epidemiyağa dayındıq salasındağı innovaciya koaliciyası qadağalaydı. Biraq birinşi kezekte vakcinanı öndirgen eldiñ işki narığında taratu mümkindigi joğarı», – deydi AQŞ-tağı Djons Hopkins universitetiniñ pandemiya jäne jwqpalı aurular boyınşa mamanı Ameş Adagliya.

Sonımen qtar DDW koronavirusqa qarsı ekpe 2021 jıldıñ soñına deyin öndirilmeytinin ayttı. Resmi ökildiñ aytuınşa, «Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımı barlıq elder üşin vakcinalar qoljetimdi bolğan kezde qajetti dozalardı alu üşin ekpeni sınaqtan ötkizip jäne olardıñ öndirisin keñeytu üşin demeuşi kompaniyalarmen jwmıs isteytin boladı. Qazirgi uaqıtta vakcinanı öndiruge bükil älemde qarajat bölddi: eger doza formulası 2020 jıldıñ soñına deyin tabılsa, 2021 jıldıñ ayağında vakcinaciya jetispeuşiligi tuındamauı tiis».

Degenmen Ameş Adagliya «sınaqtan sätti ötkizilgen vakcinanıñ formulası köpşilikke belgili bolmaydı, ol öndiristik kompaniyanıñ ziyatkerlik menşigine aynaladı» deydi. Demek teoriya jüzinde, kompaniyalar basqa elderdiñ öndiruşilerine licenziya boyınşa öndiristi wyımdastıruğa mümkindik bere aladı, biraq formula köpşilikke jariya bolmaydı. Boljaldı scenariy boyınşa, vakcina jasalğannan keyin, qarsı körsetilimderi joq adamdardıñ ekpe aluına 2 jılday uaqıt ketedi.

DDW damuşı memleketter, älemdegi osal toptar üşin 2 milliard doza vakcina satıp aludı wsınıp otır. Osılayşa, 2021 jıldıñ soñına deyin medicina qızmetkerleri, 65 jastan asqan adamdar jäne koronavirustıñ neğwrlım auır türiniñ (qant diabeti jäne basqaları) damuına ıqpal etetin aurulardan zardap şegetinder vakcinaciya ala aladı. Bwl üşin DDW-nıñ bağalauı boyınşa şamamen 18,1 milliard dollar qajet.

Mamandardıñ aytuınşa, ayına 5-6 million doza öndiru jetkiliksiz boladı. Eger älemde jıl sayın qoldanıstağı barlıq vakcinalardıñ 5 milliard doza şığarılatının jäne onıñ 1,5 mlrd-ı mausımdıq twmauğa qarsı vakcinalar ekenin eskersek, COVID-19 infekciyasına qarsı ekpe de köp mölşerde öndirilui qajet.

Koronavirusqa qarsı ekpe şıqqan soñ, 7,8 milliard adamdı vakcinaciyalauğa bir jarım jıldan astam uaqıt ketedi. Sarapşılardıñ pikirinşe, wjımdıq immunitetti qalıptastıru üşin halıqtıñ 80%-ın vakcinaciyalau jetkilikti, biraq adamdarğa vakcinanıñ eki dozası qajet boluı mümkin.

Qazirgi uaqıtta älemniñ damığan elder arasında virusqa qarsı ekpeni şığaru üşin jarıs bastalğan.Osı rette Amerika Qwrama Ştattarında klinikalıq sınaqtardı jeke farmacevtikalıq kompaniyalar ötkizbek. Qazir elde bes vakcina öndiruşisi AstraZeneca, Johnson & Johnson, Merck, Sanofi jäne Moderna ükimetpen kelisimşarttqa otırdı. Al Reseyde vakcinanıñ klinikalıq sınaqtarı şildeniñ ortasında ayaqtaladı degen boljam bar. Klinikalıq zertteuler tamızdıñ ayağında – qırküyektiñ basında bastaluı kerek. Tek jıl soñına deyin bwl vakcinanıñ tiimdiligi anıqtala aladı.

Keybir elder ärtürli öndiruşilerdiñ vakcinaların satıp alu üşin aldın-ala kelisimşarttar jasağan. Mısalı, Germaniya, Franciya, Italiya jäne Niderlandı birigip, AstraZeneca britandıq-şved koncernimen 300 million dozalıq vakcinanı alu turalı kelisimge keldi. AQŞ ta osınday mölşerde vakcinağa tapsırıs bergen. Al Wlıbritaniya virusqa qarsı ekpege birinşi bolıp britandıqtar qol jetkizedi dep sanaydı. Sebebi vakcinanı öndiruge rwqsat alğan AstraZeneca kompaniyası Oksford universitetimen birlesip jwmıs isteydi.

"The Qazaq Times"