Devid  Garretti klassikalıq  muzıkanı janı süyetin älemdik tıñdauşılardıñ köbi joğarı bağalaydı. Joğarı bağağa ie bolu aytuğa ğana oñay. Anığında  talğampaz tıñdarmannıñ köñilinen şığu bügin qalap, erteñ orındala salatın arman emes edi. Ol osı dañqqa bölenu üşin öziniñ balalığın qwrban etti. Balalıqtı ğana tärk etse bir säri ğoy, ol mwrtı tebindegen bozbala şağında da qwrdastarı qwrlı qızdarğa qırınday almadı. Mäskeu jurnalisterine bergen swhbatında: «skripkanıñ qıpşa belin qwşaqtap jürip ötkizip alğan jastığımnıñ ornın endi  toltırğım keledi» dep, äzil-şını aralas  jauap qayırğan. Dañq demekşi, sonşalıqtı altı qwrlıqtıñ ıqılasına bölenerdey ol ne bitirip edi? Ol eñ aldımen käri qwrlıqtıñ fol'klorlıq qwndılıqtarına täu etudi wmıtpadı. Söytti de, klassika men fol'klordı, djaz ben roktı sintezdep bir arnağa toğıstıra bildi. Onıñ skripkasınan osı tört arnanıñ bir-birimen erkin toğısıp, birin-biri eş jatırqamay tögilip tüsip jatqanın bayqar ediñiz. Onıñ twla boyı twnıp twrğan muzıka. Sebebi, onıñ anası –  Dav Garret prima balerina. Bayqadıñız ba, dañqtı skripkaşı anasınıñ tegin tañdağan. Anığında Devid önerde laqap atpen jür. Onıñ şın atı – David Kristian Bongartc. Anasınıñ tegi tilge jeñil, aytuğa ıñğaylı bolğandıqtan, önerpaz älemdi Garrett atımen moyındatqısı kelse kerek. Devid skripkanı qolına alğaş ret tört jasında wstap körgen. Onda da, äkesi ol muzıkalıq aspaptı Devidke  emes, odan ülken wlına arnap satıp alıptı. «Eger ağama skripka emes, basqa aspap satıp alğanda men sol «bögde» aspaptıñ jeteginde keter edim», – deydi skripkaşı tağı bir swhbatında balalıq şağın eske ala otırıp. Devid Garret 1980 jıldıñ 4 qırküyeginde Germaniyanıñ Ahen  qalasında düniege kelgen. Ol on bir jasında Germaniya prezidentiniñ qolınan öziniñ twñğış Stradivari skripkasın sıyğa alğan.

Skripkaşınıñ qolınan büginde üş ğasırlıq tarihı bar skripkalar küy tögedi. Ondayda  AQŞ aqaşsımen söz sabaqtay qalsañız, qart aspatıñ 5 milliondıqtarmen sanasatının bağamdaysız. On üş jasında  ol eki  SD diskisin şığarıp ülgergen bolatın. On jeti jasında  Londondağı muzıka kolledjine tüsip, onı ayaqtay almay şığıp ketedi. Erte jastan-aq tıñdauşısın tabındıra bilgen talant tört qabırğağa qamalıp otırıp sabaq oqudı qabılday almaydı. Osılayşa, ol muzıkalıq bilimin  N'yu-Yorkten jalğastırmaqqa şeşim qabıldaydı. Skripkaşını bwl künde biz nemis-amerikan önerpazı dep tanitındığımız sondıqtan. Ol Amerikada bilim tolıqtırdı, öziniñ model'dik qırın aştı. Onıñ skripkada oynau erekşeligi Ginnes rekordtar kitabına engen. Rekord engizu üşin ol  aralardıñ ızıñı men wşuın aspap tiline salıp bergen. Devid  Garretpen meni  Nikkolo Paganiini tanıstırdı. Italiyanıñ wlı skripkaşısınıñ ömiri mif pen mistikağa tolı. Devid däl sol «jınğa janın satqan» Paganinidiñ rölin somdaydı. Rölin  somdap qana qoymaydı, sol fil'mge prodyuserlik etedi. Öz zamanında Napoleon Bonaparttıñ äkpesi Polina önerine häm özine ğaşıq bolğan Nikkolo Paganini skripka wstağan önerpazdar arasında töñkeris jasap edi ğoy. Onıñ bir ğana işekpen sızılta, sızdata tögiltetin sazın oynaudı skripkadan alşaq  jürgen akterge senip tapsıru mümkin emes edi. Sondıqtan onıñ rölin skripkaşı ğana somdauı kerek bolatın. Devid Garrettiñ jurnalisterge bergen swhbattarın jiti qadağalauğa kirisip kettim. Ol bir sözinde: «Tıñdauşılar meniñ muzıkadan läzzat alıp twrğan şağımnıñ kuägerleri ğana. Men skripka qwşağına, skripka meniñ qwşağıma engende uaqıt pen keñistikti, ondağı tanıs ta, beytanıs denelerdi wmıtamın. Men jäne muızka. Qalğan közqarastar men pikirlerge eleñdep körgen emespin. Men muzıkanı süydim», – deydi. Bir qarasañ bwl pikirde aytarlıqtay jañalıq joq.

Balapan da baptaumen ösedi. Ol özi aynalısıp jürgen önerin şeksiz süyedi. Sondıqtan dañq biigindegi daqpırttarğa qwlaq aspaydı. Esesine ol teñiz tolqındarındağı mayda tamşılardıñ soqtığısın, jeldiñ eş kedergige wşıramay erkin soğuın, bal aralarınıñ tım älsiz qanatı qalayşa  keñistiktegi kedergini bwza-jarıp qağatının mwqiyat tıñaydı. Tıñdaydı da onı skripka tilimen aytıp beredi.

Aynwr TÖLEU

«The Qazaq Times»