Qazir köşelerdegi jarnama, körneki aqparatqa köz salsañız köñiliñiz tüsedi. Til zañın saqtamağanı bılay twrsın, memlekettik tildi mazaq qılğanday bey-bereket audarılğan jarnama, aqparattar köz wyaltadı. Al, eş audarmasız orıs tilinde ğana ile salatındar tipti köp. Qısqası, til turalı zañdı orındaluı älsiz, onı qadağalau kemşin edi. Endi, bwl kemşiliktiñ ornın toltıru el astanasınan bastaldı.

Nwr - Swltan qalasında «Til tazalığı – barşağa ortaq is» jobasınıñ ekinşi kezeñi bastalğanın habarlağan edik. Endi qala basşılığı bekitken keste-jospar boyınşa naqtı jwmıs qolğa alınıp, äkimdik qızmetkerleri men sarapşı mamandardan qwralğan top qalanıñ tört audanı boyınşa naqtı iske kirisip ketti.

Esteriñizge sala keteyik, jobanıñ negizgi bağıtı qala köşelerindegi til tazalığın retke salu. YAğni, Qazaqstan Respublikası Til turalı zañnıñ 21-şi babındağı «...mañdayşalar, habarlandırular, jarnamalar, basqa da körneki aqparat memlekettik tilde jäne orıs tilinde, al qajet bolğan jağdayda basqa da tilderde jazıladı» dep belgilengen talaptıñ orındaluın tekseru.

Osığan oray, bügin Bayqoñır audanı boyınşa jwmıs atqaratın top Taha Huseyn köşesinde ornalasqan nısandardı qarap şıqtı. Keşe osı köşe boyınşa tüsindiru jwmıstarı jürgizilip, zañğa say emes jarnama, körneki aqparat ielerine eskertilgen edi. Alayda, olardıñ keybiri zañ talaptarına say emes aqparattardı almaptı.

Qalalıq Tilderdi damıtu jäne arhiv isi basqarmasınıñ qızmetkerleri Aygül Imanğali, maman Aytjan Şolpan jäne Bayqoñır audanı äkimdigi Käsipkerlikti qoldau böliminiñ mamanı Bektemir Joldasqajiev bastağan top atalğan nısan ielerine tağı da eskertip, zañsız jarnama, körneki aqparattardı aldırıp tastadı.

Osı orayda, joba ayasında qala äkimdiginiñ til zañın saqtamağan nısan ieleri men käsipkerlerge tiimdi jol wsınıp otırğanın ayta ketu kerek. Sebebi, olardıñ keybiri qalalıq Säulet-qwrılıs basqarmasımen kelispey sırtqı jarnama ornatuda zañsızdıqqa jol bergen, onımen qoymay til zañın da saqtamağan. Jwmıs tobı olarğa eşqanday äkimşilik jaza, ayıppwl saludı mindettemeydi, zañ ayasında eskertip, özderi dayındap älkegen jwmısşı küşi jäne tehnikanıñ kömegimen zañsız jarnama, körneki aqparattardı alıp tastaydı. Käsipkerler men nısan ieleri şığındanbaydı. Tek kelesi jarnama men körneki aqparattı zañ talabına say ornalastırsa bolğanı.

Bügingi tekseru barısında Taha Huseyn köşesindegi dämhana iesine eskertu jasaldı. Käsipker sırtqı körneki aqparattı alıp tastauğa birden könbey bes kün rwqsat swradı. Onıñ isi zañsız bolsa da, jwmıs tobı tüsinistikpen qarap, mwrsat berdi. Osı orayda, äkimdik qızmetkerlerine könbey, olardıñ jwmısına kedergi keltirgisi keletinderdiñ de bar ekenin ayta ketu kerek. Keybiri til turalı zañnıñ talabın bilip twrsa da orındağısı kelmeydi. Tipti, "käsipkerlikke kedergi keltirip jatırsıñdar, prokuroğa şığımdanamız" degen sipatta "qorqıtıp-ürkitkisi" keletinderi de kezdesedi. Osındayda, til zañın saqtaudı ünemi qatañ qadağalaytın til policiyası kerek ekenin sezinesiñ.

Şını kerek, äbden qordalanıp qalğan til mäselesinde osınday naqtı jwmıs isteu salmaqtılıq pen sauattılıqtı, batıldıqtı qajet etedi. Jwmıs barısında qoğamnıñ türli ökilderimen betpe-bet keletin bolğan soñ, türli qiındıqtar men kedergiler kezdesedi. Sonıñ bärine zañmen, biliktilipken jauap berip, zañ talaptarın saqtauğa, memlekettik tildiñ märtebesiniñ kemimeuine jwmıs istey bilu kerek. Bwl bağıtta Bayqoñır audanı Taha Huseyn köşesine tekseru jürgizgen top jaqsı deñgeyde jwmıs atqardı.

Oğan dälel, Taha Huseyn köşesindegi döñgelek jöndeu ortalığı, jekemenşik bala baqşa, türli bwyımdar satatın düken jäne äynek jöndeu cehı qatarlı nısandar zañ talaptarına say emes jarnama men körneki aqparattarın aluğa birden kelisim berdi. Jwmıs tobınıñ eskertpelerine tüsinistikpen nazar salıp, memlekettik tilge qwrmetpen qaraytındarın bildirdi. Köptegen azamattar jobağa sättilik tilep, oñ közqarastarın tanıttı.

Tağı da eskerte ketsek, joba ayasındağı osınday jwmıstar Nwr-Swltan qalasınıñ Almatı, Sarıarqa, Esil, Bayqoñır qatarlı tört audanında qarqındı jürip jatır. Onıñ kündelikti barısı qatañ qadağalanıp, BAQ pen äleumettik jelide jariyalanuda. Jwmıs barısın qala äkiminiñ orınbasarı Malika Bektwrova qadağalap otır.

Ayta keterligi, «Til tazalığı – barşağa ortaq is» jobası qoğam tarapınan qoldau tabuda. Akciyağa öz erkimen qatısqısı keletin erikti adamdardan wsınıstar tüsude. Bwdan til tazalığı, memlekettik tildiñ märtebesi memleket pen qoğam üşin öte özekti mäsele ekenin anıq añdauğa boladı. Jalpı, bwl şara el astanasınıñ til tazalığı, mädeni keskin-kelbeti üşin jasalıp jatqan jwmıs bolğan soñ oğan barlıq qala twrğındarın qatısuğa şaqıramız.

"The Qazaq Times"