Tayauda Kuril araldarına reseylik şendiler basqaru tobımen barğannan keyin, Japoniya Sırtqı ister ministrligi Mäskeuge narazılıq hatın joldağan. Bwl mäselege qatıstı Resey prem'er-ministri Dmitriy Medvedev resmi mälimdeme jasadı.
BAQ ökilderimen bolğan kezdesude Medvedev: «Japon halqınıñ narazılığı bizdiñ eş alañdauşılığımızdı tuğızbaydı. Kuril araldarı Resey jerine tiesili. Araldar Sahalin oblısına kiredi. Sol sebepti reseylikterdiñ ol jaqqa baruğa tolıqtay qwqığı bar», – dedi.
Japoniya SİM taratqan mälimdemede: «Japoniya Resey prem'er-ministri D.Medvedevtiñ Oñtüstik Kuril araldarına baruına qatıstı narazılıq bildiredi. Bwl jayt japon halqı üşin de auır tidi. Sebebi eki el arasındağı aral dauına baylanıstı. Bizdiñ tarap resmi türde Reseydi naqtı dostıq baylanıs ornatuğa şaqıramız. Japoniya men Resey daulı mäselelerdi şeşuge müddeli» – delingen. Degenmen, Mäskeu Tokionıñ bwl «alañdauşılığı» men narazılığın negizge alğan joq.
Taraptar arasındağı «aral dauınıñ» hronologiyası erteden bastaladı. Negizinen Japoniya «ülken jetilik» elderiniñ işinde Qırım anneksiyasınan keyin Putinmen kezdesu wyımdastırğan ekinşi memleket. Soğan qaramastan, Japoniya men Resey arasındağı ıntımaqtastıq kelisimge 70 jıldan beri qol qoyılmay keledi. YAğni eki el Ekinşi düniejüzilik soğıstan keyin arnayı kelisimşart jasasqan joq. Japoniya jäne Resey 1855 jıldıñ 7 aqpanında Iturup jäne Urup araldarınıñ arasındağı şekaranı anıqtaytın birinşi orıs-japon kelisimşartına (Simod traktatı) qol qoydı. Sol uaqıttan bastap Iturup, Kunaşir, Şikotan jäne Habomai atalğan şartqa säykes Japoniyağa tiesili. Bwl kün Japoniyada «Soltüstik aumaqtar küni» retinde atap ötiledi.
15 şildede Resey beybit kelisim ayasında Kuril tizbegindegi eki araldı (Habomai jäne Şikotan araldarı) Japoniyağa qaytarudan bas tartqan. Kyodo agenttigi habarlağanday, Mäskeu AQŞ pen Japoniya baylanısın jiti baqılay otırıp osınday şeşimge kelgen. Sonımen qatar, Tokio men Mäskeu arasında beybit kelisim jasalmağan. Japoniya prem'er-ministri Sindzo Abe men Resey prezidenti Vladimir Putin osı mäselege qatıstı 2012 jıldan beri birneşe ret kezdesu wyımdastırğan. Biraq, kezdesulerdiñ eşqaysısı oñ nätije bergen joq.