Şol daladağı qaşqındar lageri. Foto: BBC/Kventin Sommervill.

Süriyadağı «Islam memleketi» wyımınıñ eñ soñğı bekinisterine şabuıl jasap jatqan «Süriyanıñ Demokratiyalıq küşteri» bir aptadan keyin tolıqtay jeñiske jetetinderin habarlauda. Özderin «Islam memleketi» dep atap «halifat» jariyalağan ekstremistik toptıñ sodırları soñğı twraqtarın qorğap qaluğa bar küşterin salıp jatqanı da belgili. Qazirgi mäsele terrorlıq toptıñ baqılauındağı aymaqtardan qaşıp şığıp jatqan aş äri auruşañ bosqındar.

Bwl bosqındardıñ köbi «Islam memleketi» wyımına qatısqan sodırlardıñ otbası men tuıstarı. Atalğan terrorlıq wyımnıñ zardabı tigen jäne qwrbanı bolğan adamdar milliondap sanaladı. Köbine-köp, Irak, Süriya jäne Liviya jerindegi jihadşılar qolın qanğa malıp, wrıs dalasına kirdi. Olardıñ otbası men terrorşıldar baqılauına alğan aymaqtardıñ twrğındarı derliktey «IM» qwrbandarı dese de boladı.

Soñğı apanına şabuıl jasaudan bwrın nemese oq atıspau kelisimi jasalğan twsta bwl aymaqtan 6 mıñnan astam äyelder men balalar şığarılğan edi. Olardıñ köbi jaralı jäne auıru, balalardı aştıq meñdetken. Osılayşa «halifat qwru» qiyalındağı jihadşılardıñ otbası qazir Irak pen Süriyağa şekara mañındağı şöl daladağı şatırlarda ömir sürip jatır.

Bwl Iraktağı kürd äkimşilik aymağı. Olar kelgen qaşqındardı birden tekserip qabıldauda. Äsirese, er adamdardı suretke tüsirip, biometrikalıq mälimetter jinaqtauda. Degenmen, kürdterdiñ bwl bosıp qaşqan, panasız toptı qanşa uaqıtqa deyin wstap otıra alatının belgisiz.

Kürdterdiñ qolında qamaudağı twtqındardıñ közqarastarı ärtürli. Bireui, bärin tastap tuıstarınıñ janına oralğısı kelse, key biri istegen isterine ökinbeydi. Tipti, arasında şeşuşi soğısqa qayta barğısı keletinderi de bar.

Halıqaralıq koaliciya küşteri kürtterdi «IM» tobınıñ qaşqındarın qamauğa alıp, bosatpay twruğa şaqıradı. Terrorlıq toptıñ soñğı bekinisterinen qaşqandar Iraktıñ el-Hasaka qalasına jaqın mañdağı, äl-Houl auılına toptastırılğan. Birneşe aptadan beri Bağuzdan kelgen qaşqındardıñ ayağı üzilmegen edi, soñğı birneşe künde tolastap qalğan.

Olarğa medicinalıq järdem körsetip jatqan Free Burma Rangers qayırımdılıq wyımınıñ mälimetine qarağanda, alğaşında oq tiip jaralanğandar jetkizilip twrğan, keyin tek qana zımıran jäne äue şabuıldarınan zardap şekkender jetkizilude. Qazir tipti jaralılar jetkizilmey qalğan. Sebebi, alda birneşe künde şeşuşi soğıs bastalmaq.

Äl-Houldağı qaşqındar lagerine gumanitarlıq kömekter kerek. Biraq, bwl gumanitarlıq jäne medicinalıq kömekter olardıñ tändik qajeti men jaraqatın jazğanımen ruhani sırqatın emdey almaq emes. Ekstremistik toptıñ qwrsauındağı tağdırlar olardan alıstasa da, tipti sanaulı künde «IM» küşteri tolıq talqandalatının bilse de özderiniñ äuelgi oyınan aynuğa nieti joq.

Olardıñ arasında bizdiñ bwrınğı otandastarımız da, nemese olardıñ qoldan-qolğa ötken äyelderi men balaları da bar boluı mümkin. Bwl dağı memleket pen qoğamdı aldağı qater men borışqa qatar dayın boluğa şaqıratınday.

“The Qazaq Times”