Tramp: AQŞ älemge öz sayasatın jürgizuge qwqılı!

AQŞ prezidenti Donal'd Tramp BWW-nıñ 73-şi Bas Assambleyasında Iran basşılığın Tayau Şığıstağı haos, qaqtığıstardıñ tuuına sebepker boldı dep ayıptadı. Bwl kezdesudi «Time» tikeley efirden körsetti.

Aq üy basşısı Soltüstik Koreyamen qarım-qatınastı nığaytuğa tırısıp, Qıtaymen sauda qarım-qatınasında qatañdıq tanıtqanı üşin öz äkimşiliginiñ sayasatına joğarı bağa berdi.

Tramp mälimdemesindegi bastı leytmotivterdiñ biri – AQŞ-tıñ älemdegi öz sayasatın jürgizuge qwqığı bar degen pikiri boldı. «Men osı auditoriyadağı ärbir eldiñ öz tilinde söylep, dini nanımdarın jäne salt-dästürlerin wstanu qwqığına qwrmetpen qaraymın. AQŞ ömir sürudi nemese dwğa etudi nasihattamaydı. Biz senderdiñ de Amerikanıñ egemendigine qwrmetpen qaraularıñdı swraymız», – dedi ol.

Assambleyadan analiz

Donal'd Tramp pikiriniñ bastı postulatı – Irandı Soltüstik Koreyanıñ ornına «jahandıq bastı jau» röline tağayındau bolıp körinui mümkin. Desek te, onıñ mälimdemesinde basqa da nazar audararlıq jayttar bar.

Ötken jılı Amerika prezidenti BWW-nı «mul'tilateralizmde ortaq maqsatqa jetu üşin arnayı toptardı biriktirmek» dep sınağan. Bwl jolğı sayasi mäselelerge qoyılğan akcent äldeqayda joğarı boldı. Sonday-aq ol halıqtardıñ ıjdahattılığı tuğan wltınıñ egemendigin, elge degen mahabbatın jäne patriotizmin wmıtpau kerektigin basıp ayttı. Tramp bwl oydı AQŞ twrğındarınıñ bostandığı men qwqıqtarın qorğaudıñ birden-bir jolı dep sanaydı. Aq üy basşısı men onıñ äkimşiligi AQŞ öz tarihında basqa äkimşilikterge qarağanda joğarı nätijelerge qol jetkizgenin ayttı. Prezidenttiñ bwl sözi jiınğa qatısuşılardıñ külkisin keltirse de, Tramp «Mwnday reakciyanı özim de kütpedim!», – dedi.

Aq üy basşısınıñ mälimdemesine BWW-nıñ Bas Hatşısı janama türde jauap berdi. Öz sözinde Antoniu Guterreş «Tramptıñ joldauı kümän tuğızadı» dedi. Guterreştiñ oyınşa, Amerika älemniñ XX ğasırdağı tarihi belesterin elemey, atap aytqanda, 1930-şı jıldardağı populizm men oqşaulaudı paydalanu arqılı qayta qadam jasağanı üşin jahandıq qaqtığısqa şığu qaupin arttırğanın ayttı.

Tramptıñ Iranğa qatıstı közqarası

«Iran köşbasşıları äreketiniñ kesirinen memleket haos pen qirau üstinde», – dedi amerikandıq köşbasşı.

Barak Obamanıñ kezinde jasalğan kelisim Irannıñ yadrolıq belsendiligine qatıstı sankciyalıq rejimdi jeñildetudi közdeydi. Bwl taqırıpqa qatıstı Tramp:  «Olar öz körşilerin de, şekarasın da, basqa elderdiñ egemendik qwqıqtarın da qwrmettemeydi. Onıñ ornına Iran basşıları eldiñ qorların jeke basqınşılıq üşin talan-tarajğa saladı, sonday-aq Tayau Şığıstağı jäne odan tısqarı jerlerdegi küyzelisterdi arttıradı», – dedi.

Tamız ayında Vaşington Iran biligine AQŞ dolların satuğa, Iranmen altın jäne basqa da qımbat metaldarmen sauda jasauğa jäne onıñ avtomobil' önerkäsibin satıp aluğa bağıttalğan sankciyalar rejimin wzarttı. Al qaraşada Irannıñ mwnay jäne kölik salasına, sonday-aq Irannıñ Ortalıq bankine qatıstı amerikandıq sankciyalardıñ asa ziyandı paketi reaktivaciyalanadı. Iran tarapı AQŞ-tı oğan qarsı psihologiyalıq soğıstı aşqanı üşin ayıptap, halıqaralıq terrorizmge qatıstı äñgimeni joqqa şığardı. Olar «Tehrandağı yadrolıq bağdarlama tek beybit maqsattardı közdeydi» dep sendirdi.

Irannıñ yadrolıq bağdarlaması turalı kelisimge qol qoyğan özge elder Tehranmen sauda jasau üşin jaña tölem mehanizmin wyımdastıratının mälimdedi. EO, Resey jäne Qıtay bwl kelisim Vaşington sankciyalarınan qorğanuğa jäne Iranmen sauda jasauğa mümkindik beredi degen ümitte.

Tramptıñ Soltüstik Koreya turalı pikiri

AQŞ basşısı Soltüstik Koreya köşbasşısı Kim Çen Inmen mausım ayında ötken kezdesuiniñ nätijesinde qos eldiñ qarım-qatınası nığaya tüskenin ayttı. Ekeuara ıntımaqtastıq kelisimnen soñ, Soltüstik koreyalıq zımırandar öz «qızmetin» toqtatıp, yadrolıq poligonda sınaqtar jürgizilmegen.

«Osı jiında otırğan köptegen basqa elderdiñ kömegimen bügin biz Soltüstik Koreyamen kelissözderdi bastau arqılı qaqtığıs qateriniñ ornına beybitşilikke batıl jäne jaña wmtılıs jasadıq», –  dedi Tramp. Biraq, Amerika jariyalağan sankciyalar Soltüstik Koreyanıñ tolıq denuklearizaciyasına deyin öz küşinde qaladı.

Jaqında Tramp Kim Çen Inmen ekinşi kezdesu ötkizip, kezekti josparlardı birlese jüzege asırmaq.

Köpvektorlı sayasat – 1

BWW-nıñ 73-şi Bas Assambleyasında AQŞ prezidenti Donal'd Tramp Resey, Qıtay, Iran jäne Soltüstik Koreya mäselesimen qatar özge de taqırıpta oy örbitti. Endigi kezekte atalğan mälimdemeden üzindini nazarlarıñızğa wsınamız.

• Kem degende eki jıl işinde Amerika biligi tarihtağı kez kelgen basqa memleketterge qarağanda aytarlıqtay jetistikke jetti. AQŞ – küşti, bay jäne qauipsiz memleket retinde qalıptasıp ülgerdi.
• Älemdik sauda jüyesi qaşan da özgeristerdi qajet etedi. AQŞ sauda teñgerimsizdigin joyu üşin ayanbay ter tögedi. Sondıqtan keybir eldermen sauda kelisimderin qayta qarauğa nietti.
• OPEK elderiniñ birlesken äreketi älemge «quanış sıylaydı». Men mwnay bağasın twraqtı etip, qımbatşılıqtı toqtatudı qalaymın.
• Süriyadağı qaqtığıs boyınşa kez kelgen şeşim Iranğa qatıstı strategiyanı qamtuı tiis!
• AQŞ barlıq elderdi irandıq rejimniñ agressivti äreketteri jalğasqanğa deyin oqşaulanuğa şaqıradı: Amerikanıñ Iranğa qarsı qosımşa sankciyaları 5 qaraşada qalpına keltirilmek.
• Düniejüziniñ barlıq halıqtarı socializm men azapqa qarsı twruı tiis. Külli älem AQŞ-tıñ Venesueladağı demokratiyanı qalpına keltiruge qatıstı şaqıruına qosılsın.
• Germaniya reseylik energoresurstarğa tolıq täueldi bolmau üşin bağıttı dereu özgertui qajet!
• AQŞ jahandanu teoriyasın joqqa şığaradı jäne patriotizm doktrinasına senedi. Sondıqtan da Halıqaralıq qılmıstıq sottı moyındaudan jäne qoldaudan tübegeyli bas tartadı.
• Qwrama Ştattarı naqtı reformalar jürgizilmeyinşe adam qwqıqtarı jönindegi BWW Keñesine qaytıp oralmaydı!

P.S: Amerika köşbasşısı Tramp sonday-aq kedeyşilikte ömir sürip otırğan milliondağan halıqtı «orta tap» deñgeyine jetkizgen Ündistanğa joğarı bağa berdi. Saud Arabiyasındağı batıl reformalardı qwptap, Izrail'di güldengen demokratiyalıq memleket retinde sipattadı jäne «Pol'şa – öz egemendigin qorğay alatın batıl el» dep joğarı bağa berdi.

Kez kelgen sayasi jağdayda ekijaqtı közqaras wstanuğa beyim Donal'd Tramp kezekti sessiyada da bastı missiyasın ayqın körsetti. Älemge öz  sayasatın jürgizuge müddeli alpauıt Amerika bitimgerlik bağıttı wstanudı jön sanaydı. Basqa memleketterge de «Tramp salğan sara jolmen» jürudi wsınadı. Alayda, özge el basşılarınıñ astırtın äreketteri anıqtalsa, Donal'd Tramp mindetti türde keri soqqı jasauğa dayın ekendigin eskertti. Sol sebepti jahandıq deñgeydegi derjavalar men basqa da memleketter sayasi «tärtip saqtap», adam qwqıqtarına atüsti qaramağanı abzal. Swrapıl sankciyalar men iştey qwldıraudan qwtıludıñ birden-bir jolı – osı...

"The Qazaq Times"