Foto: QT

Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ wyımdastıruımen Ədebietşiler üyinde Alaş arıstarı men aşarşılıq qwrbandarına arnalğan "Ən - minəjat, jır - dwğa" attı ruhani keş bolıp ötti. Keşti belgili aqın Baqıt Bedelhan jürgizip otırdı.
Keşke Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ Basqarma törağası Wlıqbek Esdəulet, QR Eñbek siñirgen qayratkeri, jazuşı Smağwl Elubay, jazuşı, dramaturg Sofı Smataev, belgili aqın, Halıqaralıq "Alaş" ədebi sıylığınıñ iegeri Jərken Bödeşwlı, belgili aqın Jaras Sərsek, alaştanuşı, jurnalist Bolat Mürsəlim, t.b. tanımal twlğalar qatıstı.
Birinşi bop söz söylegen Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ Basqarma törağası Wlıqbek Esdəulet "Bwl bir jağınan jazıqsız qwrbandardı qasterleu küni bolsa, bir jağınan sol kisilerdi eske alıp, aza twtu küni. Qalay bolğanda da osı qasietti qara şañıraq - Jazuşılar odağınıñ bölmelerinde sol kisilerdiñ tabanınıñ izi, jwtqan auası qalmasa da, bəribir ruhı süyep, demep, qoldap twrğanday. Öytkeni qazaqtıñ sol ülken arıstarınıñ birazı osı Jazuşılar odağın qwrısqan adamdar.
Sovet odağınıñ qızıl terrorınıñ jalğası retinde "Asıra silteu bolmasın, aşa twyaq qalmasın" dep asıra siltep, halıqtı aştıqqa, qırğınğa wşıratqanı, odan bergi jıldarda Alaştıñ ardaqtı arıstarın şetinen qwrbandıqqa şalğanı, jazıqsız quğın-sürginge wşıratqanı, halıqtıñ qaymaqtarın qalqıp alıp, qalğanın tentiretip jibergendey zobalañ küyge tüsirgeni, wlttıñ teñ jarımın jer betinen joyıp jiberu, genocid, əli əlemdik tarihtan öziniñ bağasın almağan bwrın-soñdı bolmağan qırğın küni belgilenip, osınday tağzım etetin, eske alatın, aza twtatın, ardaqtaytın, qasterleytin ataulı kündi arnağanınıñ özine biz iştey şükirşilik etemiz", - dedi.
Kezekti söz alğan jazuşı Smağwl Elubay " Resmi türde "31 mamır quğın-sürgin qwrbandarın eske alu küni" dep ataldı. Men osınıñ atauınıñ özinde bir şikilik bar ekenin aytqım keledi. Aşarşılıq - elu jıl boyı sovet ideologiyasın ürkitken söz ğoy. Təuelsiz Qazaqstan twsında da sol zañdı qabıldaytın keşeni kommunisterimiz ürkip, aşarşılıq degen sözdi alıp tastağan bolatın. Bwl 1995 jılı bolğan oqiğa. Söytip, quğın-sürgin qwrbandarın ğana qaldırdı. Bwl aşarşılıqtan ketken 4 mln. halıqtıñ aruağına jasalğan qiyanat boldı. Bwl, meniñşe, qayta qaraluğa tiis. Jəne bwl apattıñ atı "Aşarşılıqtan qırılğan halıqtıñ jalpıwlttıq aza twtu küni" dep ataluı kerek, - dedi.
Alaştanuşı-jurnalist Bolat Mürsəlim "Mağjannıñ öleñi bar ğoy, "Sabataev Satılğan, köşede jürip atılğan" degen. Sol Satılğan Sabataev osı Jetisu öñirinen şıqqan alaşordaşı, Alaşorda ükimetiniñ müşesi bolğan azamat. Sol kisi Jarkentte oq tiip, qaza bolğan. Mağjannıñ bwl öleñi tegin öleñ emes. Öytkeni sol kezeñde qay-qay qazaqtıñ ziyalısı bolsın totalitarlıq jüyeniñ saqtap otırğan oğı bolğan. Sovet ükimeti eñ alğaş qwrılğan künnen bastap, qandı ükimet bolatın. Bilikke keluiniñ özi zañsız, qandı jolmen kelgen. Lenin de, Stalin de sonıñ bərin zañdastırıp otırğan.
Qazaq ziyalılarınıñ arasındağı toptasu, teketires - repressiyanıñ bası bwl emes edi. Ol jay ğana kez kelgen halıqta bolatın özderiniñ ziyalılarınıñ arasında bolatın teketires qana edi. Al onıñ wyımdastıruşısı - Məskeu bolatın", - dedi.
Keş barısında Erkin Şükiman, Səulejan sındı ənşiler Alaş arıstarına arnalğan ənderdi orındasa, Baqıt Bedelhan, Jaras Sərsek, Bağdat Mübarak sındı aqındar öleñderin oqıdı.
Keş soñında Qazaqstan Jazuşılar odağınıñ jaña müşeleri - Mwrat Şaymaran, Səken Sıbanbay, Jañılhan Asılbekova, Ardaq Nwrğazı, Dəuren Quat, Qoyşıbek Mübarak, Dmitriy Ivanov, Irısbek Dəbey, Erbolat Twrsınbek, Toqtarəli Tañjarıq, Darhan Beysenbekwlı, Maqsat Ramazanwlına kuəlik tabıstaldı.

“The Qazaq Times”