Oñtüstik pen Soltüstik Koreyanıñ basşıları kezdesuinde, eki Koreya arasında tatulıq kelisimi jasaldı. Bwl 1953 jılı tübekti ekige bölgen soğıstan bergi beybitşilik üşin jasalğan eñ ülken qadamdardıñ biri dep bağalandı. Eki basşı «tatulıq deklaraciyasına» qol qoyıp, tübektiñ beybitşiligin saqtau, yadrolıq qarusızdanu isin jürgizetinderin jariyaladı. Kim Joñ Un bolsa 1953 jılğı Korey tübegi soğısınan keyin alğaş ret Oñtüstik Koreyağa qadam basqan, Korey Halıqtıq Demokratiyalıq Respublikasınıñ lideri retinde tarihta qaldı.

Atalğan tarihi oqiğa älem elderi üşin eleuli jañalıq boldı. Oñtüstik Koreya prezidenti Mün Jayn şekara sızığında Kim Joñ Undı kütip aldı. Eki el basşısın korey halqınıñ dästürli patşalardı kütip alu saltımen kelissöz sarayına jetkizdi. Bwl eki Koreyanıñ birligi üşin tereñ äser qaldırğan körinistiñ biri deuge boladı. Kezdesude Soltüstik Koreya lideri de öziniñ şın nietin tanıtıp, eki eldiñ joğarı lauazımdıların birlikte estelik suretke tüsuge wyımdastırdı. Bwğan qosa ol «Beybitşilik üyinde» qonaqtarğa arnalğan kitapşağa: «Bwdan keyin tarihtıñ jaña parağı aşıladı. Tınıştıq däuir ornaydı», – dep jazdı.

AQŞ tarabı da eki Koreyanıñ tatulığın qoldap, beybitşilikti, kelisimdi jaqtaytının bildirdi. Aldağı uaqıtta Soltüstik Koreya basşısı men AQŞ prezidenti kezdesetin boladı.

Kezdesude qanday mäseleler talqılandı?

Habarlarğa qarağanda, eñ bastı taqırıp Soltüstik Koreyanıñ yadrolıq arsenalı turalı bolğan. Kezdesuden bwrın Soltüstik Koreya basşısı elindegi yadrolıq poligondı jauıp, qwrlıqaralıq ballistikalıq zımıran bağdarlamaların toqtatatının mälimdegen. Degenmen, Oñtüstik Koreya tarabı kelissözdiñ sätti boluına senim bildirmegen bolatın. Sebebi, bwdan bwrın da eki Koreya arasındağı tatulıq üşin jasağan qadamdarı sätsizdikpen ayaqtap, soltüstik tarabı özderiniñ yadrolıq bağdarlamaların damıta tüsken.

Kezdesude beybitşilik kelisimi men ekonomikalıq mäselelerdi de talqıladı. Alayda, eki Koreya arasındağı tarihi kezdesude adam qwqıqtarı, azamattardıñ erkindik mäseleleri talqığa salınbaytını anıq. Bwl birqatar şeteldik sarapşılardıñ narazılığın da tudırdı. Degenmen, qazirgidey oñdı özgerister twsında Soltüstik Koreyanıñ rejimi men sayasatına sın bolıp qadalatın bwnday taqırıptar, beybitşilik procesterine keri äser etui de mümkin.

«Beybitşilik deklaraciyası» boyınşa, Korey tübeginiñ yadrolıq qarusızdanu isi bir auızdan maqwldandı. Sonımen birge eki el arasında twraqtı baylanıs ornatıp, tübek tağdırın ortaq şeşuge de kelisti. Degenmen, keybir sarapşılar bwl kelisimder Korey tübegindegi beybitşilik proceske oñ ıqpalına kümänmen qaraydı. Aytalıq, Amerikalıq Strategiyalıq jäne halıqaralıq qatınastardı zertteuler ortalığınıñ Aziya mäseleleri boyınşa sarapşısı Bonni Glezer VOA-ğa bergen swhbatında bılay dedi: «Bwl deklaraciya eki Koreyanıñ bolaşaq qarım-qatınastarınıñ damuına negiz boluı mümkin. Sebebi, eki el arasındağı bwrın qol jetkizbegen köptegen mäseleler atalğan. Alayda, eñ mañızdısı yadrolıq qarusızdanu mäselesine nazar audaru kerek. Bwl kelissözdiñ alğaşqı qadamı ğana».

Keybir sarapşılar, Korey tübegi şielenisiniñ şeşu tüyini AQŞ pen Soltüstik Koreya arasında degen oydı da ortağa saladı. Olar bwnı «Qazirgi jağdayda saqa Tramptıñ qolında» degen sözben beyneleydi. «Eñ soñğı şeşim Tramp pen Kim arasındağı kelissözden keyin belgili boladı», – deydi sarapşılar. Soltüstik Koreya basşısı yadrolıq poligondı jauıp, zımıran sınaqtarın toqtatatının mälimdegenimen, yadrolıq qarulardı joyu nemese ötkizip beru turalı aytqan joq. Bwl eñ kürdeli kelissözderden keyin şeşim tabatın mäsele.

Meyli qalay bolsa da, älemniñ beybitşiligi men twraqtılığı twrğısınan Oñtüstik pen Soltüstik Koreya arasındağı jaña qadamdar ülken oñdı özgeristerdiñ nışanı bolıp qaldı. Qazirgidey älem abır sabır kezeñde 60 jıldan astam uaqıttağı kirbeñdikti wmıtıp tatulıqqa wmtılğan korey birligi oñ bağasın alıp otır.

“The Qazaq Times”