Qıtay öndirgen wşqışsız wşu qwrılğıları. foto: BBC.

 

Qıtay biligi qaru-jaraq eksporttau turalı ülken ambiciyadağı jobaların iske qosıp otır. Äsirese, Qıtay jasağan wşqışsız wşu qwrılğıları (drondar) älemge keñ jayıluda. AQŞ özi öndirgen drondardı kez-kelgen elge sata bergisi joq. Kelisimşart arqılı NATO-ğa jäne jekeley Britaniyağa ğana satıp berui mümkin. Al Qıtayda mwnday princip joq. Qaru-jaraq järmeñkeleriniñ bärinde joğarı tehnologiyamen jabdıqtalğan drondarın alıp kelude. Älemdik derjavalardıñ qaru-jaraq bazarındağı bäsekesi älemge qorqınış alıp kelude. Osıdan keyin "soğıs jäne beybitşiliktiñ şekarası qay jerden şektesedi?" degen swraq tuadı.

Halıqaralıq strategiyalıq zertteu ortalığı (International Institute for Strategic Studies, arı qaray IISS) körsetken mälimetke qarağanda Qıtay öziniñ äskeri isterge paydalanatın drondarın Mısır, M'yanma, Saud Arabiyası, Päkistan, Birikken Arab Ämirligi jäne Nigeriya qatarlı elderge satqan.

Älemde äskeri qaru-jaraq salasına nazar audaratın bolsaq, Qıtaydıñ on jıldıñ aldındağı salmağı men qazirgi deñgeyin jer men köktey parıqtı. Sonımen birge, Qıtay qaru satıp alatın alarmandarına eñ joğarı sapadağı qaru-jaraqtı wsınuda.

Qwrlıq armiyasına bağıttalğan qaru-jaraq eksportında da Qıtay qazir Ukraina men Reseydiñ bastı qarsılasına aynalıp keledi. Aytalıq, 2014 jılı Taylandpen tank saudası kezinde Reseydiñ aldın orap ketti. 2017 jılğa kelgende Tayland pen Qıtay arasında qaru-jaraq satu jäne satıp alu kelisimin jasastı.

Qıtaydıñ jaña soğıs qaruların eksporttauı onıñ körşilerin ğana emes, älemniñ köptegen elderin alañdatıp otır. Qıtaydıñ jaña soğıs qaruların köptep satuı älemdik twraqtılıqqa qater töndirui mümkin dep qaraydı. Sebebi, qazirgi jağdaydan alıp qarağanda Batıs elderi arasında soğıs boluı eki talay, biraq Qıtaydıñ qaru-jaraqtarın satıp alıp jatqan elderdiñ bäri Orta Şığıs jäne Şığıs elderi.

“The Qazaq Times”