Biıl belsendilik tanıtqan tımau virusı turalı biliñiz. Foto: Australian flu/Daily Star.

Wlıbritaniyanıñ Wlttıq densaulıq saqtau qızmeti biılğı erekşe twmaudan saqtanu şaralarına dayındalıp jatır. Qıs aylarınan beri älemde H3N2 tüsindegi twmau virusı belsendilik bayqatqan. Bwl türdegi twmaudı «australiya twmauı» dep ataydı, onıñ sebebi jaqınnan beri Australiyada (Avstraliya) atalğan twmau köp taradı. Bwl turalı BBC-diñ resmi saytı arnayı habarlağan bolatın.

«Austarliyalıq twmau» qauipti me?

2017 jılı Australiyada bwl twmaudıñ taraluı soñğı on jıldağı eñ joğarı deñgeyge jetti. Oğan qosa soñğı bir ayda älemniñ özge elderinde de H3N2 twmauınıñ taraluı küşeye tüsti. Ädette qıs ayları kirisimen twmaudıñ birneşe türleri payda boladı da, A türindegi twmaularmen bastapqı uaqıtta balalar men jası egdelegen kisilerge köbirek jwğadı. Özge twmaulardan qalıptı adamdar arnayı därilerdiñ kömeginsiz ayığıp ketip jatadı. Alayda, twmau türleriniñ arasında «Australiyalıq küşti twmau» oñay jazıla qoymaydı.

Wlıbritaniya densaulıq saqtau tarauları el köleminde auır twmau türlerinen 7 türin anıqtağan. Sonıñ biri B türindegi H3N2 twmau virusı. Bwl twmau virusımen egde adamdar köbirek jwğımdalatını belgili bolğan. Küşti twmaudıñ A, V, S türleri bar, bwlar da öz işinen birneşe türge bölinedi.

Qazir Wlıbritaniya men özge birneşe elderdegi emhanalarda twmauratqan adamdar sanı kürt artıp ketken. Dese de, ötken jılğı körsetkişten ülken parıq joq. 2008-2009 jıldarı tarağan şoşqa twmauında bwl körsetkiş birneşe ese köp bolğanın aytadı.

«Australiya twmauınıñ» belgileri

Salmaqtı twmauğa şaldıqqan adamdarda mınaday belgiler boladı:

  • Dene temperaturası köteriledi, ädette 38 S°-tan joğarı boladı.
  • Buındar qaqsap auıradı
  • Şarşau jäne älsizdik bayqaladı
  • Qwrğaq jötel payda boladı
  • Tamaq auıradı
  • Bas auıradı
  • Tamaqqa täbeti qaşadı
  • Jürek aynidı

Twmauğa qarsı şaralar

Är jılı taraytın nemese belsendilik körsetken twmau türleri birdey bolmaydı. Älem elderiniñ densaulıq saqtau tarauları jıldıñ är mezgilindegi belsendilik tanıtqan twmaularğa qarsı vakcinalar dayındaydı. Biraq, bir türdegi vakcina barlıq twmau türlerine qarsı kömek körsete almaytını belgili. Biıl Batıs elderiniñ densaulıq saqtau tarauları belsendiligi küşeygen H3N2 twmau virusına qarsı vakcinalardı köbirek şığarğan. Onıñ sırtında är jılı taralıp twratın twmaularğa qarsı vakcinalar da bar.

Täjiribelerge negizdelgende, qazir «australiya twmauınan» qorğauğa eñ önimdi şara – twmauğa qarsı vakcina. Alayda, «australiya twmauı» turalı tap basıp aytu, densaulıq saqtau qızmetkerlerine de qiın. Sebebi onıñ virusı tez jañarıp, özge jaña virustarmen almasıp twratın erekşeligi bar. Bir apta işinde twtınğan därileriñiz, kelesi aptada önimi bolmay jatuı ğajap emes.

Qazir Wlıbritaniya twmauratıp em qabıldağandardıñ şamamen 40-60 payızına vakcina qoyğan. Twmau türlerine baylanıstı emdeu şaraları da wqsamaydı. Är retki qabıldanğan vakcina jartı jıldan keyin twmau virusına qarsılığı tömendey bastaydı. Qazirgi vakcinalar H3N2 twmauınan köri B jäne A/H1N1 twmaularına köbirek önim beredi.

«Australiya twmauı» ädette bir adamnan ekinşi adamğa tez jwğadı. Jwğu ıqtimaldığı bastapqı bes künde eñ küşti boladı. Ol jäne jötelu men tüşkiru kezinde aua arqılı taraydı. Odan saqtanu üşin qoldı jäne bet-auızdı tazalap juıp twru kerek. Twmaudı jwqtırğan adam ekinşi bir adamğa taratpau üşin arnayı medicinalıq maska paydalanğanı jön. Jötelgende nemese tüşkirgende bet oramal nemese maylıq qağaz paydalanu kerek. Degenmen, bwl jazılğandar sizdiñ salauattılığıñız üşin därigerlerdiñ keñesinen tiimdi bolmauı mümkin ekenin eskertemiz.

“The Qazaq Times”