Ğalamdıq qayşılıqtar turasında AQŞ pen Resey pikir birligine kele almadı. Foto: Frequency of the Unknown.

Amerika Qwrama Ştatı men Resey Federaciyası arasında osı aptada älemdegi keybir kürdeli qaqtığıs mäselelerinde pikir qayşılığı boldı. Osığan qarap, 2018 jıldıñ bastapqı kezeñinde Europadağı, Aziyadağı jäne Tayau-Şığıstağı belgisizdikter arta tüsui mümkin. Bwl turalı «WSJ» basılımı saraptadı.

AQŞ Memlekettik departamentiniñ särsenbi küni taratqan mälimdemesinde, memlekettik hatşı Reks Tillerson Resey SİM basşısı Sergey Lavrovpen  telefonda söylesu kezinde, Reseydi Ukrainağa qarsı poziciyasın jwmsartuğa şaqırsa, öz kezeginde Lavrov ta AQŞ-tı Soltüstik Koreyamen qayşılıqtı jeñildetu üşin küş saluğa ündegen.

Soñğı künderi Ukraina men Soltüstik Koreya turasındağı şielenister küşeye tüsude. Bwl turasında AQŞ-pen odaqtastar pikirtalas kezinde, Reseymen diplomatiyalıq baylanıstardı keñeytuge, sonday-aq, Reseydiñ Ukrainağa äskeri aralasu isi töñireginde sarapşılar deñgeyindegi pikirtalas alıp baruğa ıñğay tanıttı.

Ötken bir aptada Resey Ukrainadağı qaqtığıstı toqtatuğa qwlşınğanımen, Ukraina şığısındağı qaqtığıs tipti de küşeye tüsti. Seysenbi küngi telefonda söylesu kezinde Tillerson Mäskeudi Ukraina-Resey birlesken baqılau şaralarına qaytalay şaqırdı. Degenmen, tuıluı mümkin soğıs jağdayına baylanıstı AQŞ-tıñ özi de kürdeli şeşimderge qadam qoyğan. Sonıñ biri, ötken aptada AQŞ Ukrainağa tankke qarsı zımıran qaruların satıp beru şeşimin jasağan edi.

Al, Soltüstik Koreyanıñ mäselesine keler bolsaq, ötken aptanıñ soñında BWW Bas Assambleyası KHDR-ğa jaña sankciyanı qoldap, sol elge kiretin şiki jäne tazartılğan mwnaydı tügelge juıq toqtatıp tastadı. Kim Joñ Unnıñ rejimi bwl şaranı «Soğısqa şaqıru dabılı» dep bağaladı.

Bwğan qosa, AQŞ seysenbi küni Soltüstik Koreyanıñ lauazımdılarına sankciya engizip, qısımdı arttıratının mälimdedi. AQŞ jäne Soltüstik Koreyağa bağıttalğan sankciyanı bwzatın 10 kemeni qara tizimge engizu turalı şeşim şığardı, qauipsizdik küşteriniñ mälimetinde bwl kemeler Soltüstik Koreyadan Resey jerine kömir jetkizedi.

AQŞ Memlekettik departamentiniñ mälimdeuinşe, Tillerson men Lavrov söylesu kezinde diplomatiyalıq şeşimder paketin äzirleu qajettiligine bir auızdan kelisip, yadrolıq qarusız Korey tübegin qwrudı qoldağan. Alayda, Resey SİM-i öz veb-saytında jariyalanğan maqalada Lavrovtıñ Soltüstik Koreyağa qatıstı sözinde, amerikandıq radikaldı mälimdemeler men äreketteri Korey tübegindegi şielenisterdiñ uşığuına äkelip soqtıratındığına narazılıq bildirgeni turalı aytqan.

Al, AQŞ-Resey resmi ökilderi arasındağı eñ ülken kelispeuşilik Süriya mäselesinde bolğan. AQŞ jaq Süriyanıñ bolaşağı üşin Başar äl-Asadtıñ bolmauı kerek dese, Resey jaq Başar Asad Süriya bolaşağı üşin mañızdı röl atqaradı dep qaraydı.

Tramp AQŞ-Resey qatınasın retteuge niet tanıttı, birneşe ret Putinmen kezdesti, telefonda söylesti. Alayda amerikalıq diplomatiyalıq jäne äskeri lauazımdı twlğalar äli künge deyin reseylik diplomatiyalıq jäne äskeri şeneuniktermen kelispeuşilikterge ie, bwl konsensusqa jetudi qiındatıp otır. Trapptıñ jaña wlttıq qauipsizdik strategiyası AQŞ pen Resey arasındağı qarım-qatınasqa qauipti jağday tuğızdı, AQŞ-tıñ mälimdeuinşe, Resey öziniñ jahandıq müddelerin alğa tartuğa tırısadı.

Şığıs Ukraina mäselesi jäne eldiñ bolaşağı turalı twraqtı kelissözder jağdayında, ötken aptada Resey jağı şeşim qabıldap, Birlesken baqılau jäne ülestiru ortalığınan ökilderin qaytardı. Bwl jağday Batıs elderiniñ öñirdiñ qauipsizdigine baylanıstı alañdauşılığın küşeyte tüsti.

Şielenisti jeñildetudi birden bir belgisi retinde, Ukraina ükimeti men Reseydiñ qoldauındağı separatister twtqındardı almastıru turalı kelisimge keldi. Särsenbi küni 300-den astam soğıs twtqındarı almastırıldı. Bwl qaqtığıs bastalğan 2014 jıldan bergi eñ kölemdi almasu boldı. Ukraina ükimeti jäne oğan qarsı küşterdiñ mälimetinşe, soğıs twtqındarın sätti almastıru täjiribesinen keyin mwnday operaciyalar bolaşaqta da jalğasuı mümkin ekenin jetkizdi.

Degenmen, AQŞ Memlekettik departamentiniñ resmi mälimdemeşisi sözinde, Tillerson telefonda söylesu kezinde AQŞ-tıñ Şığıs Ukrainadağı jağdaydan alañdauşılıq bildiretinin ayta kelip, Lavrovtan Birikken baqılau jäne üylestiru ortalığına reseylik ökilderdi qayta kirgizu turalı talap etken.

AQŞ Ukrainağa tankke qarsı zımırandardı satıp beruge şeşim şığaruı, Uaşingtonnıñ Mäskeuge qısım jasau strategiyası retinde, auqımdı janjaldıñ tuıluına qarsı aldın alu şarası deuge boladı. Memlekettik departamenttiñ jäne Pentagonnıñ lauazımdı twlğalarınıñ wsınısı boyınşa, bwl şeşimdi qoldauşılar jağı, atalğan şeşim Reseydiñ şabuıl operaciyalarınıñ qwrın joğarlatadı, sondıqtan, Resey jağıda salmaqtı şeşim qabıldauğa tırsatın boladı dep qaraydı.

Biraq, Resey Sırtqı ister ministriniñ orınbasarı qazirdiñ özinde bwl şeşim soğıs qarqınınıñ ösuine alıp keletinin ayttı.

Joğarıdağı telefonda söylesu turalı AQŞ Memlekettik departamenti men Resey SİM-i tolıq mälimet taratpadı.

“The Qazaq Times”