ج. ايماعانوۆ: پرەزيدەنت لاتىن جازۋىنا كوشۋدى بۇيرىق رەتىندە ىسكە اسىرماقشى

پرەزيدەنت ن.نازارباەۆ لاتىن جازۋىنا ءوتۋ تۋرالى ماسەلە قوزعاعان سوڭ، قوعامدا ءتۇرلى پىكىر كوبەيدى. قولداۋشىلار وتە كوپ. اسىرەسە، بۇل ماسەلەگە سوناۋ تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى ات سالىسىپ، تىكەلەي جۇمىس اتقارعان ادامدار قاتتى قۋانۋلى. سولاردىڭ ءبىرى،  «اۆسnet الىپپەسىن» دايىنداعان لينگۆيست جاناتايماعانوۆ. ول كىسىمەن قازىرگى وزەكتى تاقىرىپ بويىنشا اڭگىمەلەسكەن ەدىك.         

– لاتىن قارپىنە كوشۋ تۋرالى بۇرىن دا قوزعالعان ەدى. سول كەزدەردە نە ءۇشىن كوتەرىلدى جانە نەگە اياقسىز قالدى؟

– لاتىن جازۋىنا كوشۋ ماسەلەسى سوڭعى رەت 2012 جىلدىڭ 12 جەلتوقسانىندا كوتەرىلگەن بولاتىن. ءبىزدىڭ كيريلل الىپپەسى كومپۋتەرگە مۇلدەم بەيىمدەلمەگەن. قيىن بولسا دا ءوزىمىز يكەمگە كەلتىرىپ، قازاقشا جۇمىس ىستەتكەن بولىپ جاتىرمىز. ەلباسى مەنىڭ ويىمشا، لاتىن الىپپەسىنە كوشۋدى 2025 جىلعا ۇسىنعانى، قوعامنىڭ ويىن بىلگىسى كەلگەن. ال ودان كەيىن قوعام بۇعان اسا ءمان بەرە قويماعان سوڭ، بۇيرىق تۇردە ىسكە اسىرۋدى ءجون كوردى. ەندى بۇل ءىس تەك ءساتتى بولسىن!

قازىر كەز-كەلگەن مەكەمە، كەز-كەلگەن كاسىپورىن جەلى ارقىلى جۇمىس ىستەيدى. ەلەكتروندى تولەم جۇيەسى بولسىن، وزگەسى بولسىن ءبارى دە جەلىدە. كوپتەگەن ۇلكەن كومپانيالاردىڭ بولىمشەلەرى ءاربىر مەملەكەتتە ورنالاسقان. ولار دا ءبىر-بىرىمەن جەلى ارقىلى جۇمىس ىستەيدى. وسىندايدا كىم ارنايى قازاق كيريلل ءالىپبيىن كومپۋتەر باسپاسىنان ىزدەپ جاتادى؟ بۇل ءبىزدىڭ ءتىلىمىزدىڭ قولدانىسىن تارىلتادى. ءبىز لاتىن الىپبيىنە كوشەمىز دەپ جۇرگەندە جەلىلەردىڭ ءبارى ورىسشا جاسالىپ كەتتى. سوندا بىزگە ناعىز ۋنيۆەرسال ينسترۋمەنت كەرەك بولادى. ارينە لاتىن الىپبيىنە كوشۋدى قولدامايتىن ادامدار بار. ءتىپتى ءوز قازاعىمىزدان دا كوپ شىعادى. الايدا، ولارعا نازار اۋداراتىن ۋاقىت جوق.

– ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، ءبىزدىڭ لاتىن قارپىنە ەرتەرەك كوشۋىمىزگە ساياسات جاقتان كەدەرگى بولدى ما ؟

– ساياسي جاقتان ىقپال بولعانى انىق. بۇل ماسەلەنى تالايلار زەرتتەپ قويعان،  «قازەكەڭدەر وسىمەن جۇرە بەرسىن» دەگەندەي. ونى قويعاندا لاتىن ءالىپبيىن قولدانۋ تۋرالى ۇسىنىستار مەن جوبالاردىڭ ءوزى كەدەرگىگە ۇشىرادى. ايتالىق، مەنىڭ وقۋ ادىستەمەلىك قۇرالىن الساق. مەن 1993 جىلى ششۋچينسك قالاسىنىڭ تۋران بانكىسىندە جۇمىس ىستەپ ءجۇرىپ، وپەراتسيوننىي دەن بانكا» پروگرامماسىن قازاقشاعا  اۋداردىم. اۋدارعاننىڭ ناتيجەسىندە پروگرامما  قازاقشا جۇمىس ىستەپ، ال ورىسشا تەك سينحروندىق اۋدارما رەتىندە جۇمىس جاسادى. مەن ونى بۇكىل ەلىمىزگە ۇلگى رەتىندە تاراتقىم كەلدى. بىراق بۇل پروگرامما قۇجاتتاردى پرينتەرگە شىعارار كەزدە، پرينتەر اتشا شاپشىپ، تىڭدامادى. زەرتتەي كەلە ءبىزدىڭ قازاق كيريلل الىپپەسىنىڭ درايۆەرى (پودپروگرامما) مۇلدەم جۇيەگە كەلمەيتىنىن انىقتادىم. ونى جونگە قويۋ ۋاقىتتى تالاپ ەتتى. نەگىزگى جۇمىسىمنان اۋىتقىعانىم باستىقتارعا ۇنامادى. باستىعىم: «پۋسكاي كازاحسكيم يازىكوم زانيماەتسيا نازارباەۆ» دەپ، جۇمىستان قۋدى.

سول سياقتى اۆتورلىق كۋالىكتى الۋىم دا كۇش بولدى. پاتەنت بەرەتىن كومپۋتەر زەرتتەۋشىلەر قازاقشا بىلمەسە دە، اۆسnet  الىپپەسىنىڭ قاجەتتىلىگىن ءتۇسىنىپ، قۇجاتتارىمدى جوعالتىپ جىبەردى. ايتەۋىر ءبىر جىلدان كەيىن مەن ونى قايتادان كوتەرىپ، پاتەنت الۋعا تىرىستىم. قولىما تيىسىمەن مەن ءتىل كوميتەتىنىڭ توراعاسى سۇلتان ورازالينوۆ مىرزاعا ويىمدى جەتكىزدىم. ول كىسى «الىپپەنى وزگەرتۋ ءۇشىن ميللياردتاعان دوللار كەرەك» دەدى. مەنىڭ «قاراجاتتىڭ مۇلدەم قاجەتى جوق» دەگەنىمدى تىڭداعىسى كەلمەدى.

لينگۆيست جانات ايماعانوۆ ازىرلەگەن ABCnet جوباسى استانادا 2011 جىلعى قازاننىڭ 27-ىدە تانىستىرىلعان.

– ال، قازىر لاتىن جازۋىنا كوشۋگە دايىندىعىمىز قانشالىقتى؟ دايىن بولماساق، قانداي جۇمىستاردى قولعا الۋىمىز كەرەك؟

– مەنىڭ ويىمشا، ەڭ ءبىرىنشى جەدەل تۇردە قارىپتەردىڭ نۇسقاسىن دايىنداۋىمىز  كەرەك. سوسىن بۇل ءىستى ءبىلىم جۇيەسى تەز ارادا باستاپ كەتۋى كەرەك. جىل سوڭىنا دەيىن دەپ جاتىر، مەنىنشە جىل سوڭىنا سوزباي، جاڭا وقۋ ماۋسىمى باستالۋدان بۇرىن دايىنداپ ۇلگەرۋ كەرەك. اسىرەسە جاڭا تەحنولوگيالاردى جەدەل تۇردە قولعا الۋىمىز قاجەت. قاعاز جاعىنا بايلانىپ، تاعى دا قاعاز باستىلىققا سالىنىپ كەتۋگە بولمايدى. بارىندە ەلەكتروندى تۇردە جۇزەگە اسىرۋ كەرەك، ينتەرنەت، ۆەب-سايتتار ارقىلى. ەڭ ءتيىمدى جولى كىتاپتاردى لاتىنشا باسۋدان بۇرىن، ءبىز ءبىلىم جۇيەسىندە مەلەكەتتىك قوردان ءار وقۋشىعا  iTab  (پلانشەت) ساتىپ اپەرگەن ءجون. بۇل جاڭالىق ەمەس، سەبەبى بۇل ءىس سوناۋ دامىعان مەملەكەتتەردەن باستالعان. بۇل ءىستى گرۋزيا مەن بالتىق مەملەكەتتەرى ءبىلىم جۇيەسىندە قايتالادى. سول سياقتى گازەت-جۋرنالداردىڭ ۆەب-سايتتارىن لاتىنشا جازا باستاۋ كەرەك. قوسىمشا قاعاز نۇسقاسىنىڭ 50 پايىزىن لاتىن ارىپىندە شىعارا بەرۋگە بولادى. مەملەكەتتىك باسىلىمدار جەدەل تۇردە لاتىنعا كوشە بەرگەنى دۇرىس.

مەن جاساعان نۇسقانىڭ اتىن «جەلى الىپپەسى» دەپ قويدىم. نەگە دەسەڭىز _{ەنگليششەدەن} اۋدارعاندا net- جەلى، ال  اۆس - الىپپە دەگەندى بىلدىرەدى. بۇل جەلىدە جۇمىس جاساۋعا ىڭعايلى. ءتىپتى قازىردەن باستاپ جۇمىس ىستەي بەرۋگە بولادى. ەڭ ءبىرىنشى  بىزگە  qz دومەن قاجەت.  بۇل قازاقستان ينتەرنەت اۋماعىن ايرىقشا كورسەتىڭ  دومەن. بىراق وعان الدىمەن ءبىز قازاقستاندى Qazaqstan دەپ بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىندا وزگەرتۋىمىز قاجەت. ال   وپەراتسيالىق جۇيەلەرىنە قابىلداناتىن الىپپەگە  قازاق كود پاراعىن  كىرگىزۋىمىز كەرەك.

– جاڭا جازۋدى جاڭادان ۇيرەتۋ ماسەلەسى قالاي بولادى؟

– 1995 جىلى لاتىن جازۋىن ۇيرەتۋ تۋرالى بۋرابايدا ورىس تىلىندەگى مەكتەپتە ەكسپرەمەنت جاساعان بولاتىنمىن. سوندا ءۇش-اق ساعات ىشىندە بالالار ۇيرەنىپ الدى. بايقاعان بولساڭىز بىرنەشە ايدا، ءبىر ايدا، ءتىپتى ءبىر اپتا ىشىندە ءبىز شەت ءتىلىن ۇيرەتەمىز دەيتىن كۋرستارىنىڭ جارنامالارىن كورەمىز. ونىڭ قاسىندا ءوز تىلىڭدەگى تەك وزگەرىسكە تۇسكەن بەينەلەۋ تاڭباسىن ۇيرەنۋ قيىن بولمايدى.

بۇل جەردە  Google translation سەكىلدى اۋقىمدى پروگراممالاردى جەدەل تۇردە قازاقشالاۋعا تۋرا كەلەدى. سەبەبى، ولاردىڭ قولدانىسى كەڭ. ولاردى قولداناتىن قازاق جاستارىنىڭ ءبارى ورىسشاسىن قولدانادى. بۇنى وزگەرتپەي بولمايدى. وپەراتسيالىق جۇيەلەر اعىلشىن تىلىندە بولۋى كەرەك. بىزدە كەرىسىنشە Windows جۇيەسى  قازاقستاندا  ورىس تىلىندە. سوندا بۇنى ورىس تىلىندە جۇمىس ىستەۋىن كىم بەكىتىپ قويعان؟

– لاتىن گرافيكاسىنا وتسەك بۇرىنعى جازىلعان ماڭىزدى نارسەلەردى قالاي اۋدارامىز؟

– بۇگىن وسىنداي پىكىرلەر بار. «بۇرىنعى جازىلعان ماڭىزدى جازبالارىمىزدى قالاي اۋدارامىز، بۇل ۋاقىت پەن قارجىنى قاجەت ەتەدى» دەگەن سەكىلدى. بۇنداي قۇجاتتاردى اۋدارۋعا ۋاقىت كەتپەيدى، قاراجاتتىق شىعىندار دا ەل ويلاعانداي اۋىر بولمايدى. سەبەبى قازىر 90-شى جىلداردان بەرگى كوپتەگەن ماڭىزدى قۇجاتتار مەن كىتاپتاردىڭ ەلەكتروندى نۇسقالارى بار. ال قاعاز نۇسقالارىنداعى كىتاپتاردى اۋدارۋ ءۇشىن دە جەڭىلدىك كوپ. قازىر ءماتىن تانۋشى پروگراممالار بار. قاعازداعى ءماتىندى ەلەكتروندى نۇسقاعا اۋدارا الادى.

بۇگىن بىزگە قاراجات، ۋاقىت كەدەرگى ەمەس، كەرىسىنشە لاتىن جازۋىنا ەرتەرەك كوشپەگەنىمىز عانا كەدەرگى بولادى.سەبەبى ۋاقىتتى سوزعان سايىن قاراجاتتىڭ سۇرانىسى وسە بەرەدى. بۇرىن ەكونوميكامىزدى كوتەرۋ، باسقا دا تولىپ جاتقان ىستەردى قولعا الۋ كەرەك بولدى. قۇدايعا شۇكىر، قازىر جاعدايمىز ول كەزدەگىدەن جاقسىراق. ەلباسى دا تولىق زەرتتەپ، قاراعان بولار دەپ ويلايمىن. سوندىقتان كەلەسى جىلدارعا قالدىرماي، جەدەل قابىلداساق «...تاريحتىڭ شاڭىنا كومىلىپ قالماسپىز».

– قازاقستاننىڭ لاتىن جازۋىنا كوشۋىنە كورشى رەسەي ءتۇرلى تەرىس پىكىرلەر ايتىپ جاتىر. بۇعان نە دەيسىز؟

– ءيا، تەرىس پىكىرلەر دە بولىپ جاتقانى راس. ءتىپتى بۇنى پرەزيدەنتىمىزدىڭ ستراتەگيالىق قاتەلىگى دەپ جاتقاندار دا بار. بىراق ولاردىڭ پىكىرىمەن ساناسۋدىڭ قاجەتى جوق. كەرەك دەسەڭىز ورىستاردىڭ ءوزى لاتىن جازۋىنا كوشۋدىڭ جوسپارىن، نۇسقاسىن 1968 جىلى جاساپ قويعان. بۇكىل ينتەرنەت سالاسى ورىسشا لاتىن الىپبيىمەن جۇمىس ىستەي الادى. ءتىپتى ءبىزدىڭ استانانىڭ كارتاسى دا ورىسشا لاتىن الىپپەسىمەن جۇمىس ىستەپ جاتىر. ينتەرنەت روبوتتار لاتىنشا ورىسشا جۇمىس ىستەي بەرەدى. ءبىز ايتىپ وتىرعان اۋقىمدى پروگراممالارعا ولار لاتىن جازۋىنداعى نۇسقاسىن الدەقاشان ەنگىزىپ قويعان.

– لاتىن ارپىنە كوشسەك، ورتاق گرافيكا ۇلگىسى قالاي بولماق؟ ورىس تىلىنەن ەنگەن ءارىپ، بەلگىلەردى الىپ تاستايمىز با؟

– بىزگە قازىر اكەدەميالىق الىپپە كەرەك ەمەس، حالىقتىق الىپپە كەرەك. ارىپتەر تەك ءتىلدى بەينەلەي الاتىن اسپاپ سەكىلدى بولۋى كەرەك. مىسالى اعىلشىن ءتىلىن ايتار بولساڭىز 26 ءارىپ ارقىلى ەلۋگە جۋىق وقىلۋ دىبىسىن بەينەلەپ تۇر. قولدانىستا بار، قولدانۋ قۇنى بار دىبىستاردى عانا قالدىرىپ، گرامماتيكالىق جاڭارتۋ جاساۋعا دا بولادى. ەڭ ماڭىزدىسى قازاق تىلىنە قىزمەت ەتە الاتىن، قازاق تىلىندەگى دىبىستاردى تولىقتاي بەينەلەپ بەرە الاتىن بولۋى كەرەك. گرامماتيكالىق قايشىلىقتار تۋدىرماسا بولعانى، ورتاق نۇسقا تالداۋ دا قيىن ەمەس.  مىسالى، قازىر قازاقستان ترانزيت مەملەكەتىنە اينالىپ بارادى. سوندا بىزگە ەڭ تانىمال، سۇيكىمدى، ءۇش ءتىلدى بىراق قامتيتىن الىپپە قاجەت دەپ ويلايمىن. يۆانوۆ، پەتروۆ، سيدوروروۆ، مىرجىقباەۆ، قوشقارباەۆ قۇجاتتاردا ءبىر ستاندارتپەن باسىلۋى ءتيىس. مىسالى، Ivanov, Petrov, Sidorov, Myrjyqbaev, Qoshqarbaev. بۇل دەگەنىمىز دەرەكتەر بانكىسىندە، كەز كەلگەن قۇجاتتاردا، بانك كارتوچكاسىندا، تەمىرجول بيلەتتەرىندە لاتىنشا جازىلعان فاميليالار ەشقانداي باسقا تىلدە جازۋدى قاجەت ەتپەيدى دەگەندى بىلدىرەدى.  جانە شەتەل ازاماتتارىنىندا اتى ءجونىن جازۋ وڭاي بولادى. كەلە جاتقان EXPO-2017 كەزىندە قۇجاتتاردى راسىمدەۋ وتە تەز ءارى ءتيىمدى بولار ەدى. ءبىز لاتىن الىپپەسىمەن ەنگليش جانە ورىس ءتىلىنىڭ ىقپالىن ازايتىپ، قازاق ءتىلىنىڭ نەگىزگى ءمانىن جوعالتپايمىز. قاجەت بولسا بۇل سوزدەر (فاميليالار) باستاپقى قالپىندا بۇكىل الەمىك قولدانىسقا ەنە بەرەدى. ەندى ترانزيتتىك مەملەكەت رەتىندە جول سالاسىن ايتسام، بۇكىل جول بەلگىلەرىن لاتىن الىپپەسىمەن باساتىن بولساق، ءۇش تىلدە قايتالاۋدىڭ قاجەتى بولمايدى. بۇل ۇلكەن ەكونوميكالىق ۇتىم ەمەس پە؟ مىسالى، استانادان قوستانايعا شىققاندا ءۇش تىلدە جازىلعان ۇلكەن جول بەلگىسىن كەزدەستىرەسىز. ەكاتەرينبۋرگ  ەكاتەرينبۋرگ  Ekaterinburg. بۇل ءبىر جاعىنان كۇلكىلى جانە شىعىن. لاتىنشا ءبىر عانا Ekaterinburg دەسەك، قازاعىن دا، ورىسىن دا، شەت ەل ازاماتى دا تۇسىنەتىنى انىق.

ەستە­رىڭىزدە شىعار، ەل ەگەمەندىگىنىڭ العاشقى جىلدارى اكادەميك ءابدۋالي قايدار باستاعان ءبىر توپ عالىم، لاتىن الىپبيىنە ءوتۋ تۋرالى پرەزيدەنتكە حات جازعان.  «...عىلىمي ورتادان بولەك، لاتىنعا ورالۋدى جۋرناليستەر قاۋىمى ساياسي شەشىمدى كۇتىپ وتىرماي-اق ەرتە باستان باستاپ كەتتى. ناتيجەسىندە، «ەگەمەن قازاقستان»، «انا ءتىلى»، «قازاق ادەبيەتى» گازەتتەرى، «قازاقپارات»، Bnews اقپارات اگەنتتىكتەرى جانە باسقالارى ماتىندەرىنىڭ لاتىنشا نۇسقاسىن كوپ جىلدان بەرى ءتيىمدى جۇرگىزىپ كەلەدى...» يا، شىنىندا جۋرناليستەر قاۋىمى لاتىنعا ورالۋدى باستاپ كەتكەن، بىراق قاتەسەلەستى. مەن بۇل ءىستى العاشقى كۇننەن زەرتتەپ كەلەمىن. مەنىڭ ويىمشا، بۇل الىپپە سۋسانين جولداستىن ىسىنە ۇقسايدى ما دەپ ويلايمىن. سەبەبى جوعارىدا ءسوز بولعان باسىلىمدارداعى  سىلتەمەلەر  تەك اۋتوماتتىق تۇردە عانا جۇمىس ىستەيدى، سول سەبەپتەن بۇنىمەن قولدانىپ جاتقاندار بار ما،  جوق پا ەشكىم كەرەك قىلماعان ءارى قولدانىسقا ءتيىمسىز. وسى بارىسىندا تۋىنداعان سۇراقتارىما ەشكىمنەن ناقتى جاۋاپ الا المادىم.

قوسىمشا ايتارىم جالعىز بۇلار ەمەس ءتىپتى كەزىندە ۇكىمەتتىڭ سايتى www.government.kz  تە وسى لاتىنمەن  لاتىن سىلتەمەسىندە جۇمىس ىستەدى.

ەڭ وكىنىشتىسى بۇل ءىس ءبىزدى قايدا اپارار ەكەندىگىنە ەشكىمنىڭ نازار اۋدارمايتىندىعى. بۇل تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ ورتاق الىپپەسى دەپ، بىرەۋلەر يتەرمەلەپ جاتقان شىعار، بىراق ءبىزدىڭ جاعداي ەرەكشە. مەنى الاڭداتاتىنى ورىس ءتىلدى لاتىن الىپپەسىنىڭ كەرەمەت جۇمىس ىستەيتىنى. ساپا جاعىنان دا، قولدانۋ جاعىنان دا. سوندا قازاق ءتىلىنىڭ ەرتەڭگى كۇنى نە بولماق؟  تاعى تىعىرىققا تىرەلىپ، باسىمىز قاتىپ جۇرمەي مە؟

اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى، ال ونى سەزبەگەن سەسپەي قاتادى!

ۇسىنىپ وتىرعان ABCnet الىپپەم اقش-تىڭ الەمدىك كلاۆياتۋراعا بەيىمدەلگەن. سول سەبەپتەن كەز كەزگەن سيمۆولدى باسىپ شىعارۋ قيىنعا تۇسپەيدى جانە ول اۋتوماتتى تۇردە ەمەس، تاجىريبە تۇرىندە تالاپقا ساي قولدانۋعا بولاتىن الىپپە. اسىرەسە ءبىزدىڭ قازاقستانداعى ءتىل زاڭىن ەسكەرە وتىرىپ جاسالعان.

2001 jyly búl álippeni men Bilim-Ghylym ministrligine ABCnet proekt retinde úsyngham. Búl proektining eng manyzdylyghy Internet sauatsyzdyqty  joyu edi. Biraq  2002jyly paraqorlardyng  kesirinen men tenderdan óte almadym.

لاتىنشاعا 25 جىل بويى كوشەيىك پە كوشپەيىك پە دەپ جۇرگەندە ورىس ءتىلى ءبىزدىڭ بۇكىل ەكونوميكامىزدى جاۋلاپ الدى. جاۋلاپ العانى سونشاما، ءتىپتى ەنگليش ءتىلى دە ءبىزدىڭ ەكونوميكامىزعا جول تابا الماي قالدى. ول دەگەنىمىز شەت ەلدەن كەلەتىن پروگراممالار قازاقستاندا ورىس تىلىندە ءجۇمىس ىستەيتىنى. سونىمەن قاتار قازىرگى كەزدە موبيلدىك پروگراممالار ( in driver, Uber  ت.س.س. ), اسىرەسە حالىقتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن شەشەتىن پورتالدار (kolesa.kz ،  krisha.kz ، olx.kz t.s.s.)  ورىسشا. وسىلاردىڭ قازاقشاسىن قالاي شەشەمىز؟ ەڭ قىزىعى وسىنى بىلە تۇرا، كورە تۇرا، قولدانا تۇرا، قازاق ءتىلىنىڭ كەلەشەگiن تۇسىنبەۋ قاتتى الاڭداتادى. كەيبىر لاۋازىمدى ادامدار لاتىن الىپپەسىنە كوشسەك، وندا قازاقستانداعى باسقا ۇلت وكىلدەرى دە لاتىنشاعا كوشۋى ءتيىس دەپ سۇراق كوتەرەدى. بۇل نە سەبەپتەن؟ ءبىز ءوزىمىزدى جوندەپ الايىقشى اعايىن، تەك سوسىن باسقالارعا ۇلگى بولايىق. الدە وسى ادامداردىڭ لاتىن الىپپەسىنە سەنىمى جوق پا؟ وسى ادامداردىڭ ءوزى ەلەكتروندىق ۇكىمەتپەن قولدانا ما ەكەن؟ مەنىڭ ويىمشا، قولدانبايدى. ويتكەنى  e-gov پورتالىنىڭ قازاقشا جۇمىس ىستەۋى تەك كوز بوياۋشىلىق!  ال وسى پورتالدىڭ جۇمىس ىستەۋىنە جارتى ميللياردتان استام  $ اقش اقشاسى كەتتى، سوندا ءبىز  قاي ءتىلدى دامىپتىپ جاتقانى تۇسىنىكسىز.

بۇگىنگى كۇنى كەز-كەلگەن كومپانيانىڭ اتى ينتەرنەتتە دە بىردەي جازىلۋى  تيىس جانە ەلەكتروندىق پوشتا، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اتى ءجونى دە لاتىنشا ءبىر قالىپتى تالاپ ەتەدى. وسى تۇرعىسىنان اق ءبىز ءوز تالابىمىزدان ارتتا كالىپ قويدىق. ال ەگەر ءبىزدىڭ ينجەنەرلەرىمىز الەمدىك ولشەم جۇيەسىنىڭ ولشەمدەرىن ستاندارتقا ساي  جازا الماسا  ينجەنەرلەرىمىزدىڭ  بەدەلى قاي دەنگەيدە ەكەن؟ سەبەبى بۇدا  لاتىنشاعا  بايلانىستى.   ءتىل ول رۋحاني بايلىق دەپ ءبىزدى شاتاستىرىپ قويعان، مەنىڭ ويىمشا بۇل كادىنگى بايلىق  زامانىمىزعا ساي. سەبەبى جارنامانىڭ قۇنى بارىمىزگە ءمالىم. وسىنى ەسكەرگەن ءجون.

– اڭگىمەڭىزگە راحمەت!

ەستاي بوجان

“The Qazaq Times”