قازاق پەن قىرعىز باسشىلارى. فوتو: ازاتتىق راديوسى.

بۇگىن ازاتتىق راديوسىنىڭ قىرعىز قىزمەتى قىرعىزستان بيلىگى قازاقستانعا نوتا جىبەردى دەگەن اقپارات تاراتتى. رەسمي بىشكەكتىڭ استاناعا نوتا جىبەرۋىنىڭ باستى سەبەبى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قىرعىزستان پرەزيدەنتتىگىنە ۇمىتكەر ومىربەك بابانوۆپەن كەزدەسۋى بولعان. وسىعان بايلانىستى ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستان مەن قىرعىزستان اراسىندا بولعان وسىعان ۇقساس جاعدايلارعا قىسقاشا توقتالاتىن بولامىز.  

قىركۇيەكتىڭ 19 كۇنى قر پرەزيدەنتىنىڭ رەسمي سايتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ الماتى قالاسىندا قىرعىزستان پرەزيدەنتتىگىنە ۇمىتكەر، «رەسپۋبليكا – اتا جۇرت» فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى ومىربەك بابانوۆپەن كەزدەسكەندىگى جايىندا اقپارات تاراتقان ەدى. رەسمي استانانىڭ بۇل ىسىنە بىشكەك بيلىگى بىردەن جاۋاپ بەرىپ، بۇگىن قازاق بيلىگىنە نوتا جىبەردى. قىرعىزستان تاراپى جىبەرگەن نوتادا «قىرعىز ەلىمەن دوستىق قارىم-قاتىناستاعى قازاقستان باسشىسىنىڭ قىرعىزستاننىڭ ىشكى ىسىنە ارالاسپايمىز دەگەن مالىمدەمەسىنە قاراماستان، ونىڭ سوزدەرى قىرعىزستاننىڭ بولاشاق پرەزيدەنتىن ايقىن قولداۋدى بىلدىرەدى. وسىعان بايلانىستى قىرعىز بيلىگى اتالمىش ءسوزدى جانە قازاقستان تاراپىنىڭ بولعان كەزدەسۋدى كەڭىنەن ناسيحاتتاۋىن ەلدىڭ ىشكى ىستەرىنە ارالاسۋ دەپ باعالايدى» - دەلىنگەن.

بۇعان دەيىن قىرعىز بيلىگى 2016 جىلدىڭ مامىر ايىندا قر سپورت جانە مادەنيەت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنىڭ ماسكەۋدە دارەتحانا جۋىپ جۇرگەن قىرعىز ميگرانتتارى جايىندا ايتقان ءسوزى ءۇشىن قازاقستانعا قارسىلىق نوتاسىن جىبەرگەن بولاتىن. ول كەزدە سوڭعى ۋاقىتتا باسىنان داۋ ارىلماي جۇرگەن ارىستانبەك مۇحامەديۇلى قىرعىز حالقىنان كەشىرىم سۇراپ، وسى ىسكە بايلانىستى بارلىق ماسەلەلەردى جىلى جاۋىپ قويعان ەدى. بىراق قىرعىزستان ءىىم مۇحامەديۇلىنىڭ سۋرەتىن ىزدەۋدە جۇرگەن اسا قاۋىپتى قىلمىسكەرلەردىڭ اراسىنا «ابايسىزدا» قوسىپ جىبەرىپ، قازاق-قىرعىز قوعامىندا تاعى ءبىر داۋ تۋعىزعان بولاتىن. كەيىنەن قىرعىز ءتارتىپ ساقشىلارى مادەنيەتتى مينيستردەن كەشىرىم سۇراپ، مۇحامەديۇلى باستاعان داۋعا نۇكتە قويعان.

ال 2017 جىلدىڭ اقپان ايىندا قازاقستان بيلىگى قىرعىزستانعا المازبەك اتامباەۆتىڭ 17 اقپان كۇنى Euronews تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىنا بايلانىستى قارسىلىق نوتاسىن جىبەرگەن بولاتىن. ول كەزدە اتامباەۆ مىرزا  Euronews ارناسىنىڭ ەفيرىندە 2010 جىلى قىرعىزستاندا بۇلىك بولعان كەزدە قازاقستان تاراپىنىڭ شەكارانى جاۋىپ تاستاۋىنا بايلانىستى ەلدە ادام شىعىنانا دەيىن بولعاندىعىن، بۇل وقيعاعا بايلانىستى رەسمي بىشكەك وسى ۋاقىتقا دەيىن ەشقانداي ءسوز قوزعاماعاندىعىن ايتقان ەدى. قازاقستان تاراپى جىبەرگەن قارسىلىق نوتاسىنان كەيىن قىرعىزستان ءسىم دينارا كەمەلوۆا بىشكەكتەگى قازاقستان ەلشىسى ايىمدوس بوزجىگىتوۆتى قابىلداپ، المازبەك اتامباەۆتىڭ ايتقان سوزدەرىنە تۇسىنىكتەمە بەرە كەلە، شىن مانىندە 2010 جىلى  قازاقستان 45 كۇنگە شەكاراسىن جاۋىپ تاستاۋى سالدارىنان شۋ وزەنىن زاڭسىز ءجۇزىپ وتپەك بولعان قىرعىز ازاماتتار كوز جۇمعاندىعىن ايتقان. بىراق دينارا كەمەلوۆا حانىم ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنداي ەشكىمنەن كەشىرىم سۇراماعان. ءبىر قىزىعى وسى جولى نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن كەزدەسكەن ومىربەك بابانوۆتىڭ «رەسپۋبليكا – اتا جۇرت» فراكتسياسى 2017 جىلدىڭ اقپان ايىنداعى المازبەك اتامباەۆتىڭ قازاقستان تاراپىنا قاراتا ايتىلعان سوزدەرىن قاتاڭ سىنعا الىپ، «بۇل تەك اتامباەۆتىڭ كوزقاراسى بۇنى بۇكىل قىرعىز حالقىنىڭ ءسوزى دەپ قابىلداۋدىڭ قاجەتى جوق» دەگەن مالىمدەمە جاساعان. سول كەزدە «رەسپۋبليكا - اتا جۇرت» فراكتسياسىنىڭ بۇل مالىمدەمەسىن قىرعىزستان بيلىگىنىڭ ماڭايىنداعى ساياساتتانۋشىلار اتالمىش ءساتتى ۇتىمدى پايدالانىپ، ساياسي ۇپاي جيناۋ جانە سىرتتان ءوزىن قولدايتىن كۇش ىزدەۋ دەپ بولجاعان بولاتىن.

قورىتا كەلگەندە سوڭعى جىلدارى قازاق-قىرعىز قارىم-قاتىناسىنداعى جاعدايلارعا قاراپ تاريحتىڭ قايتالانىپ جاتقانىن كورۋگە بولادى. كەزىندە پاتشا يمپەرياسىنا قارسى تۇرۋ ءۇشىن قىرعىزعا وداقتاس بولايىق دەپ بارعان كەنەسارى حان باسىنان ايىرىلسا، بۇگىندە ءوزبەكپەن جاقىنداسىپ جاتقان قازاق بيلىگىنە قىرعىز جۇرتى قارسىلىق نوتاسىن جىبەرۋدە. سان جىلدار وتسە دە ورتالىق ازيادا وزگەرمەگەن ءبىر دۇنيە ول - قازاق-قىرعىز قارىم-قاتىناسى. ءبىرى باۋىرلاس ۇلتتارمەن بىرىگۋدى ويلاسا، ەكىنشىسى ءالى كۇنگە دەيىن رەسەيگە قاراپ وتىر.

“The Qazaq Times”