ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايان پارلامەنت توراعالارى مەن توقاەۆتى سوتقا بەردى

جەردىڭ شەتەلدىكتەرگە جەكەلەنۋىن توقتاتۋدا باستاماشى رەتىندە ەلگە تانىلعان اتىراۋلىق بەلسەندىلەر ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايان سايلاۋ تۋرالى زاڭناماعا ەنگەن تۇزەتۋلەردى الىپ تاستاۋدى تالاپ ەتىپ، پرەزيدەنت توقاەۆ پەن پارلامەنتتىڭ قوس پالاتاسىنىڭ توراعالارى ۇستىنەن سوتقا شاعىم ءتۇسىردى.

بۇل جونىندە بەلسەندىنىڭ ءبىرى تالعات ايان Facebook جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا جاريالادى. ارىزدانۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، زاڭداعى وزگەرىستەر «پارتياعا كىرمەگەن ازاماتتاردىڭ ماسليحاتقا سايلانۋ قۇقىعىن شەكتەيدى».

بوقاەۆ پەن ايان ازاماتتاردىڭ ءماسليحات دەپۋتاتتارىنا ءوزىن ۇسىنۋىنا تىيىم سالاتىن 2018 جىلى زاڭناماعا ەنگەن وزگەرىستەر كونستيتۋتسياعا قايشى دەپ ەسەپتەيدى. ولاردىڭ پىكىرىنشە، كونستيتۋتسيادا قازاقستاندىقتاردىڭ مەملەكەتتى باسقارۋ ىسىنە قاتىسۋ قۇقىعىنا كەپىلدىك بەرىلگەن جانە اتالعان وزگەرىس ازاماتتاردىڭ جەرگىلىكتى وكىلدىكتەرىنە سايلانۋ قۇقىعىن بۇزادى.

بۇل وزگەرىستەر قابىلدانعاننان كەيىن وتكەن العاشقى ءماسليحات سايلاۋىندا (2021 جىلدىڭ 10 قاڭتارى) سايلاۋشىلار كانديداتتارعا ەمەس، ساياسي پارتيالار ءۇشىن داۋىس بەردى. بيۋللەتەندە بەس پارتيا كورسەتىلدى، اراسىندا بىردە-ءبىر وپپوزيتسيالىق پارتيا بولمادى. ماسليحاتتاعى ورىنداردىڭ باسىم بولىگىن بۇرىنعى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «نۇر وتان» پارتياسى يەلەندى. قازاقستان بيلىگى سايلاۋدىڭ «ءادىل» وتكەنىن ايتتى. ال باتىس باقىلاۋشىلارى سايلاۋ «باسەكەگە ساي وتپەدى» دەپ مالىمدەگەن.

بەلسەندىلەر ءماسليحاتتار «كوشەنى جارىقتاندىرۋ، اۋانىڭ لاستانۋى، جول سالۋ ماسەلەسى سياقتى ايماقتاعى ماسەلەلەردى شەشۋى ءتيىس»، ال پارتيالىق تىزىممەن سايلانعانداردىڭ «كوپشىلىكتىڭ مۇددەسىنە باس قاتىرۋى ەكىتالاي» دەپ سانايدى.

سوت كابينەتى رەسۋرسىنداعى ماكس بوقاەۆتىڭ زاڭ شىعارۋشى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەردىڭ ۇستىنەن تۇسىرگەن شاعىمى. فوتو: Facebook

تالاپ اتىراۋ قالالىق سوتىنا بەرىلدى. وندا تالاپكەرلەر قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 1995 جىلعى 28 قىركۇيەكتەگى №2464 كونستيتۋتسيالىق زاڭىنا ەنگىزىلگەن كەيبىر وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلاردى زاڭسىز دەپ تانۋدى، سونداي-اق 2018 جىلعى 29 ماۋسىمداعى №162-VI كونستيتۋتسيالىق زاڭىنان 9 ەرەجەنى الىپ تاستاۋدى سۇرايدى.

ارىزدانۋشى ەكى بەلسەندىنى سوت 2016 جىلعى كۇزدە تۇرمە جازاسىنا كەسكەن. سول جىلى جەر داۋى تۇتانعاندا اتىراۋدا مىڭداعان ادام الاڭعا جينالۋىمەن باستالعان نارازىلىق جالپىحالىقتىق سيپات الىپ، وزگە ايماقتاردا جالعاسقان. حالىق جەردى شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋگە جاپپاي قارسىلىق بىلدىرگەننەن كەيىن جەر كوميسسياسى قۇرىلعان، ناتيجەسىندە بيلىك شەتەلدىكتەرگە جالعا بەرۋگە ۋاقىتشا موراتوري ەنگىزگەن ەدى. ەلدىڭ ساناسىن سەرپىلتكەن ميتينگتە كوزگە تۇسكەن اتىراۋلىق بەلسەندىلەر – ماكس بوقاەۆ پەن تالعات ايان سوتتالدى، ارقايسى بەس جىلدان ارقالادى. ولارعا «الەۋمەتتىك ارازدىق تۋدىردى»، «جالعان اقپارات تاراتتى» جانە «ميتينگ وتكىزۋ زاڭدارىن بۇزدى» دەگەن ايىپتار تاعىلدى. سوت 2018 جىلى ساۋىردە اياننىڭ ءوتىنىشى بويىنشا ونى قاماۋدان، كەيىننەن جازادان تولىقتاي بوساتقان. ماكس بوقاەۆ «قاماۋدان ۋاقىتىنان بۇرىن شىعۋعا سۇرانبايتىنىن، ءوزىن تولىق اقتاۋدى تالاپ ەتەتىنىن» مالىمدەگەن. ول بيىل عانا كەيبىر باستى قۇقىقتارى شەكتەلىپ بوساتىلدى.

“The Qazaq Times”