Maks Boqaev pen Talğat Ayan sot ükimin tıñdap twr. 28 qaraşa 2016 jıl. Atırau. Foto: Human Rights Watch / Ğalım Ağeleuov

Jerdiñ şeteldikterge jekelenuin toqtatuda bastamaşı retinde elge tanılğan atıraulıq belsendiler Maks Boqaev pen Talğat Ayan saylau turalı zañnamağa engen tüzetulerdi alıp tastaudı talap etip, prezident Toqaev pen parlamenttiñ qos palatasınıñ törağaları üstinen sotqa şağım tüsirdi.

Bwl jöninde belsendiniñ biri Talğat Ayan Facebook jelisindegi paraqşasında jariyaladı. Arızdanuşılardıñ aytuınşa, zañdağı özgerister «partiyağa kirmegen azamattardıñ mäslihatqa saylanu qwqığın şekteydi».

Boqaev pen Ayan azamattardıñ mäslihat deputattarına özin wsınuına tıyım salatın 2018 jılı zañnamağa engen özgerister Konstituciyağa qayşı dep esepteydi. Olardıñ pikirinşe, Konstituciyada qazaqstandıqtardıñ memleketti basqaru isine qatısu qwqığına kepildik berilgen jäne atalğan özgeris azamattardıñ jergilikti ökildikterine saylanu qwqığın bwzadı.

Bwl özgerister qabıldanğannan keyin ötken alğaşqı mäslihat saylauında (2021 jıldıñ 10 qañtarı) saylauşılar kandidattarğa emes, sayasi partiyalar üşin dauıs berdi. Byulleten'de bes partiya körsetildi, arasında birde-bir oppoziciyalıq partiya bolmadı. Mäslihattağı orındardıñ basım böligin bwrınğı prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ «Nwr Otan» partiyası ielendi. Qazaqstan biligi saylaudıñ «ädil» ötkenin ayttı. Al batıs baqılauşıları saylau «bäsekege say ötpedi» dep mälimdegen.

Belsendiler mäslihattar «köşeni jarıqtandıru, auanıñ lastanuı, jol salu mäselesi siyaqtı aymaqtağı mäselelerdi şeşui tiis», al partiyalıq tizimmen saylanğandardıñ «köpşiliktiñ müddesine bas qatıruı ekitalay» dep sanaydı.

Sot kabineti resursındağı Maks Boqaevtıñ zañ şığaruşı lauazımdı şeneunikterdiñ üstinen tüsirgen şağımı. Foto: Facebook

Talap Atırau qalalıq sotına berildi. Onda talapkerler Qazaqstan Respublikasınıñ 1995 jılğı 28 qırküyektegi №2464 Konstituciyalıq zañına engizilgen keybir özgerister men tolıqtırulardı zañsız dep tanudı, sonday-aq 2018 jılğı 29 mausımdağı №162-VI Konstituciyalıq zañınan 9 erejeni alıp tastaudı swraydı.

Arızdanuşı eki belsendini sot 2016 jılğı küzde türme jazasına kesken. Sol jılı jer dauı twtanğanda Atırauda mıñdağan adam alañğa jinaluımen bastalğan narazılıq jalpıhalıqtıq sipat alıp, özge aymaqtarda jalğasqan. Halıq jerdi şeteldikterge jalğa beruge jappay qarsılıq bildirgennen keyin jer komissiyası qwrılğan, nätijesinde bilik şeteldikterge jalğa beruge uaqıtşa moratoriy engizgen edi. Eldiñ sanasın serpiltken mitingte közge tüsken atıraulıq belsendiler – Maks Boqaev pen Talğat Ayan sottaldı, ärqaysı bes jıldan arqaladı. Olarğa «äleumettik arazdıq tudırdı», «jalğan aqparat tarattı» jäne «miting ötkizu zañdarın bwzdı» degen ayıptar tağıldı. Sot 2018 jılı säuirde Ayannıñ ötinişi boyınşa onı qamaudan, keyinnen jazadan tolıqtay bosatqan. Maks Boqaev «qamaudan uaqıtınan bwrın şığuğa swranbaytının, özin tolıq aqtaudı talap etetinin» mälimdegen. Ol biıl ğana keybir bastı qwqıqtarı şektelip bosatıldı.

“The Qazaq Times”