كانادا پارلامەنتىنىڭ تومەنگى پالاتاسى – قاۋىمدار پالاتاسى قىتاي بيلىگىنىڭ شىڭجاڭداعى ارەكەتىن گەنوتسيد دەپ تانىدى. پارلامەنت سايتىندا جاريالانعان ءتيىستى پروتسەدۋرانى وپپوزيتسيالىق كونسەرۆاتيۆتى پارتيانىڭ دەپۋتاتتارى قولدادى.
قۇجاتتى قابىلداۋعا 266 دەپۋتات داۋىس بەرگەن. قارسى داۋىس بولعان جوق. داۋىس بەرۋگە قاتىسقان كانادانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مارك گارنو، بيلەۋشى ليبەرالدى پارتيانىڭ دەپۋتاتى «مينيسترلەر كابينەتىنىڭ بارلىق دەپۋتاتتارى شىڭجاڭداعى احۋالدى ادام قۇقىقتارىن تاپتاۋ جانە گەنوتسيد دەپ سانايتىنىن» ايتتى.
ەندى پارلامەنت مۇشەلەرى ولاردان كەيىن كانادا ۇكىمەتى ۇيعىرلارعا قاتىستى جاعدايدى گەنوتسيد دەپ مويىندايدى دەپ ۇمىتتەنەدى. سونىمەن قاتار، رەسمي وتتاۆا 2022 جىلعى وليمپيادانى بەيجىڭدە وتكىزبەۋ كەرەكتىگىن ايتتى.
بۇعان دەيىن كانادا بيلىگى قىتايدىڭ شىڭجاڭدا ادام قۇقىقتارى بۇزىلعانىن بىرنەشە رەت ايتقان بولاتىن. 19 اقپاندا كانادانىڭ پرەمەر-ءمينيسترى دجاستين تريۋدو «ۇلكەن جەتىلىك» ەلدەرىنىڭ ۆيرتۋالدى سامميتىندە قىتايداعى مۇسىلمانداردىڭ جاعدايىنا توقتالىپ وتكەن.
2018 جىلدىڭ تامىزىندا بۇۇ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى جوعارعى كوميسسار باسقارماسىنىڭ وكىلدەرى شىڭجاڭداعى تۇزەتۋ لاگەرلەرىندە 1 ملن-عا دەيىن مۇسىلمانداردىڭ زاڭسىز قامالعانىن مالىمدەدى. باسقارما بۇل جاعدايعا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ، وسى ايماققا باقىلاۋشىلار جىبەرۋدى ۇسىندى.
قىتاي بيلىگى شىڭجاڭدا پەنيتەنتسيارلىق مەكەمەلەردىڭ ورنالاسقانى تۋرالى اقپاراتتى بىرنەشە رەت جوققا شىعاردى. سونىمەن قاتار، 2018 جىلدىڭ سوڭىندا ولار وڭىردە ءبىلىم بەرۋ جانە كاسىپتىك دايارلاۋ ورتالىقتارى جۇمىس ىستەيتىنىن ايتتى. قىتاي باسىلىمدارىنىڭ مالىمدەۋىنشە، وندا تەرروريزم مەن ەكسترەميزم يدەيالارىنىڭ ىقپالىنا تۇسكەن، قىتاي ءتىلىن، جازۋ نەگىزدەرىن، كوممۋنيكاتيۆتىك داعدىلاردى جانە قحر زاڭناماسىنىڭ نەگىزدەرىن وقيتىن ادامدار بار. بۇل ورتالىقتارداعى ادامداردىڭ ناقتى سانىن قىتاي بيلىگى جاسىرىن ۇستاپ وتىر.
قاڭتاردا اقش-تىڭ بۇرىنعى مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو امەريكا شىڭجاڭداعى جاعدايدى «گەنوتسيد جانە ادامزاتقا قارسى قىلمىستار» دەپ تانىدى.