تاريحتاعى 2020 جىل. فوتو; e-shot

جاھاندىق ىندەت جايلاعان 2020 جىل دا تاريح پاراعىنا سىرىلۋعا ءبىر اپتادان اسا ۋاقىت قالدى. ءار جىلى الەمدىك پروتسەسكە وزىندىك اسەرىن بەرگەن ەلەۋلى وقيعالار ورىن الىپ وتىرادى. ال، بيىل ەلەۋلى وقيعالاردىڭ كوبىن جاھاندىق ىندەت كولەگەيلەپ كەتكەندەي بولدى. بىراق، ىندەتپەن قوسا تاريحقا جازىلاتىن بيىلعى تىشقان جىلعى جاھاندىق ماڭىزدى وقيعالاردىڭ بىرقاتارىن تىزە كەتەلىك.

اۋسترالياداعى ورتتەن زارداپ شەككەن كوالا. فوتو: instagram.com/wildlifepla

اۋسترالياداعى ورمان ءورتى. جىل باسىندا پاندەميامەن قاتار الەم ەلدەرىنىڭ نازارىن اۋدارعان ءبىر وقيعا اۋستراليا تاريحىنداعى ەڭ ءىرى ورمان ءورتى بولدى. سالدارىنان ميلليوننان استام جابايى جانۋارلار ءولدى; 27,2 ملن گەكتار اۋماقتاعى ورمان كۇلگە اينالدى. اۋسترالياداعى ورمان ورتىنەن كەيىن ادامداردىڭ جاھاندىق كليمات وزگەرىستەرىنە دەگەن تۇسىنىكتەرى وزگەرە باستادى.

اقش. جورج فلويدتىڭ ءولىمى. افرو-امەريكالىق جورج فلويد پوليتسيا قولىنان قازا تاۋىپ، بۇل اقش قوعامىنداعى الەۋمەتتىك ءبولىنىستى اشىق كورسەتكەن وقيعا بولىپ قالدى. وسىدان كەيىن «قارالاردىڭ ءومىرى دە ماڭىزدى» دەگەن قوعامدىق قوزعالىستار اقش-تىڭ جەر جەرىندە ءوتتى. راسيزمگە قارسى نارازىلىق شارالارى الەمنىڭ ءار ەلدەرىندە بولدى.

ادام قۇقىقتارى ازاماتتىق فرونتى ۇيىمداستىرعان شەرۋدەگى نارازىلار. گونكونگ، قىتاي. 8 جەلتوقسان 2019 ج. فوتو: REUTERS / Danish Siddiqui

گونكونگتاعى نارازىلىق. قىتايدىڭ جاڭا زاڭى. 2019 جىلدان بەرى گونكونگ تۇرعىندارى الەمدەگى ەڭ ماسسالىق نارازىلىق شارالارىن ۇيىمداستىرۋمەن تانىمال بولىپ كەلدى. ميلليونداعان ادام بىرنەشە اي بويى گونكونگ كوشەلەرىندە بەيجىڭ بيلىگىنە دەگەن نارازىلىقتارىن بىلدىرگەن. الايدا، 2020 جىلى قابىل الىنعان ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك تۋرالى زاڭ گونكونگ بەلسەندىلەرىنىڭ قۋدالانۋىنا الىپ كەلدى. قازىر گونكونگتا قىتاي كوممۋنيستىك جۇيەسىنىڭ باقىلاۋى كۇشەيدى.

ليۆان. بەيرۋتتاعى جارىلىس. ليۆان ورتالىق قالاسندا پورتتا جويقىن جارىلىس بولىپ، پاندەميا مەن داعدارىستان ەس جيا الماي جاتقان ەلگە اۋىر سوققى بولىپ ءتيدى. مىڭداعان توننا امموني نيتراتى ساقتالعان پورت قويماسىنداعى جارىلىستان كەمىندە 200 ادام قازا تاۋىپ، 300 مىڭ ادام باسپاناسىز قالدى. ساراپشىلار بەيرۋتتاعى جارىلىستى يادرولىق قارۋدان تىس تاريحتاعى ەڭ زارداپتى جوقىن جارىلىس دەپ باعالادى.

اقش-تاعى سايلاۋ الەم نازارىن اۋدارىپ وتىر. فوتو: SKY News

اقش-تاعى پرەزيدەنت سايلاۋى. 2020 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋ اقش تاريحىنداعى ەڭ تارتىستى پرەزيدەنت سايلاۋدىڭ ءبىرى بولدى. داۋىس بەرۋشىلەر سانى جاعىنان دا اقش تاريحىندا جاڭا رەكورد قويدى. سوعان قاراماستان بىرەر اي بويى كىمنىڭ جەڭىمپاز بولعانى انىق بولمادى. داۋىستاردى ساناۋ دا ۇلكەن تالاس تۋدىردى. پرەزيدەنت ترامپ سايلاۋدا داۋىس بۇرمالاۋ بولعانىن ايتتى جانە ونىڭ كومانداسى وسى ايىپ بويىنشا سوتقا جۇگىنگەن. الايدا، سايلاۋ القاسىنىڭ سوڭعى ناتيجەسى بويىنشا جو بايدەننىڭ جەڭىسكە جەتكەنى انىق بولدى.

تاۋلى قاراباق ءۇشىن شايقاستىڭ 11-ءشى كۇنى سۇراپىل ءجۇرىلدى. فوتو: BBC,.

تاۋلى قاراباق سوعىسى.  بيىل 30 جىلدان بەرى ارمەنيانىڭ باقىلاۋىندا قالىپ كەلگەن داۋلى ايماق تاۋلى قاراباقتا ءازىربايجان مەن ارمەنيا اراسىندا سوعىس الەم نازارىن اۋداردى. قىركۇيەكتە باستالعان ۇرىستا ءازىربايجان ءوزىنىڭ باسىم كۇشكە يە ەكەنىن كورسەتتى. تاۋلى قاراباقتىڭ كوپتەگەن ايماعىن قايتارىپ الىپ، ارمەنيانى كەلىسىمگە كەلۋگە ءماجبۇر ەتتى. رەسەيدىڭ ارا اعايىندىعىمەن وڭىردە وق اتىسپاۋ تۋرالى بەيبىت كەلىسىم جاسالدى. وندا تاۋلى قاراباقتىڭ باسىم كوپ ايماعى ازىربايجانعا قايتارىلاتىنى، ايماقتاعى تۇراقتىلىقتى قورعاۋعا رەسەي جاساعى ورنالاساتىنىن بەلگىلى بولعان.

مۇسىلماندار مەن پرەزيدەنت ماكروننىڭ مامىلەسى. جىل سوڭىنا قاراي فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرونعا قارسى بىرقاتار مۇسىلمان ەلدەرىندە نارازىلىق شارالارى بولدى. ولار پرەزيدەنت ماكروننىڭ يسلامعا قاراتقان كوزقاراسىن سىنادى. وسىدان بۇرىن مۇحاممەد پايعامباردىڭ كاريكاتۋراسىن ساباق ۇستىندە كورسەتكەن مۇعالىم فرانتسيادا يسلامشىل ەكسترەميست جاعىنان ءولتىرىلدى. پرەزيدەنت ماكرون بولسا ونىڭ ولىمىنەن كەيىن فرانتسيانىڭ قۇندىلىعىن قورعاۋ ماقساتىندا ەلدەگى يسلامعا رەفورما جاسايتىنىن بىلدىرگەن بولاتىن.

2020 جىلى وسى جانە وزگە دە تاريحي وقيعالار ورىن الدى. پاندەميامەن قاتار بۇل وقيعالار دا الەم كەلبەتىنە ءوزىنىڭ اسەرىن بەردى. الداعى ءبىر اپتا دا بۇلاردىڭ دەڭگەيىندەگى وقيعالار بولماسا جىلدىڭ باستى وقيعالارى رەتىندە قورىتىندىلاۋعا بولادى.

“The Qazaq Times”