كۇزگى كورىنىس. فوتو: سەرگەي كونستانتينوۆ

رەسمي دەرەك بويىنشا، قازاقستاندا قاراشانىڭ 3-ءى 432 ادامنان كوروناۆيرۋس، ال جەكسەنبىدە 269 ادامنان كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى انىقتالدى. قازان ايىنداعى كورسەتكىش قاراشا-جەلتوقسانعا ءجىتى قامدانۋ قاجەتتىگىن اڭعارتادى.  

#كوروناۆيرۋس سەيسەنبىدە، 3 قاراشا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 177 ادام ايىعىپ شىقسا، 6 ادام ومىردەن وتكەن. جاڭادان تىركەلگەن ناۋقاستاردىڭ ەڭ كوبى –  شقو (197) جانە پاۆلودار (41), سقو (33), استانا (31), اقمولا (28), الماتى قالاسى (23) ت.ب. وڭىرلەردە. ال تۇركىستان، ماڭعىستاۋ جانە قىزىلوردا وبلىستارىندا بىردە-ءبىر ناۋقاس انىقتالماعان. بىرنەشە اپتا بويى جۇقتىرعاندار سانى بويىنشا الدا كورىنگەن شىعىس قازاقستان وبلىسىنداعى ەپيدەميالىق احۋال ۋشىعىپ، ءوڭىر وقشاۋلاندى. جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وكىلدەرى مۇنىڭ سەبەبىن سانيتارلىق تالاپتاردىڭ تيىسىنشە ساقتالماۋىمەن جانە شەكارالىق ايماق بولۋىمەن بايلانىستىرادى.

دەنمين-ءنىڭ رەسمي مالىمەتىنشە, ەمدەلىپ جاتقان 5 مىڭعا تارتا ناۋقاستىڭ 2,5 مىڭى اۋرۋحانادا. تاعى 2471 ادام امبۋلاتورلىق تەراپيادا. ولاردىڭ اراسىندا 340 بالا ەمدەلىپ جاتىر.

احۋالى ناشار 148 ناۋقاستىڭ اراسىندا 18 ادامنىڭ جاعدايى قاتتى قيىنداعان. جانە 20 سىرقات وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتىمەن تىنىستاپ جاتىر. كەيىنگى كەزدە امبۋلاتورلىق باقىلاۋدا بولاتىن پاتسيەنتتەردىڭ سانى كەمىپ، كەرىسىنشە ستاتسيوناردا ەمدەلۋشىلەر مەن ءوججا قۇرىلعىسىنا قوسىلعاندار قاتارى ارتقان.

رەسپۋبليكا بويىنشا بارلىعى 113 741 ادام كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرسا، ەمدەلىپ جازىلعاندارى – 106 893 ادام. بۇل جالپى ناۋقاستاردىڭ 95%-دان استامى. قازان ايىنىڭ العاشقى اپتاسىنان باستاپ ەلدە كوروناۆيرۋس قايتا كوبەيگەن.

#كوروناۆيرۋس_پنەۆمونياسى سونىمەن قوسا، كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 269 ادام، ءبىر ءولىم جاعدايى تىركەلگەن. تاعى 63 ادام ايىعىپ شىققان. بىراق ولاردىڭ قانشاسى قاي ايماقتان ەكەنى بەلگىسىز. پتر تەستى تەرىس قورىتىندى كورسەتكەنىمەن، كوروناۆيرۋس سالدارىنان قابىنعان اقوكپە اۋرۋىنىڭ ايماقتارعا تارالۋ دەرەگىن تۇراقتى تۇردە جاريالاۋعا ۋادە ەتكەن مينيستر الەكسەي تسوي دا، ونىڭ كومەكشىسى، ۆەدومستۆونىڭ رەسمي وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ تە ءسوزىن بۇرمالاپ، ءار ون كۇن سايىن جاريالاۋعا كوشكەن. كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنىڭ وڭىرلەردەگى كۇندەلىكتى ديناميكاسى بەلگىسىز. پنەۆمونياعا شالدىققان 38 مىڭنان ارتىق ادامنىڭ 29 مىڭعا جۋىعى جازىلىپ شىققان. كەيبىر دەرەككوزدەر، انىعىراق ايتقاندا دەنمين وكىلىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، دۇيسەنبى جانە سەيسەنبى كۇندەرى دەمالىس كۇنگى، ياعني سەنبى مەن جەكسەنبىدەگى مالىمەت بەرىلەدى. كوروناۆيرۋس جاعدايىن وتكەن تاۋلىكتىڭ ەرتەڭىنە جۇيەلەپ جاريالاۋ جولعا قويىلعانىمەن، كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى تۋرالى مالىمەت ەكى كۇنگە كەشىگىپ جيناقتالادى. دۇيسەنبى دەرەگى سارسەنبىدە ءبىر-اق بەرىلەدى. سوندىقتان «وتكەن كۇنى» دەپ جازىلاتىن رەسمي اقپارات كۇماندى. ەكى كۇن كەشىكسە دە ۆەدومستۆونىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى «وتكەن كۇنگى» دەرەك دەپ جاريالايدى. اپتا سايىن ەكى كۇنگى كورسەتكىش تومەندەپ سالا بەرەدى. مينيسترلىك مۇنى مەديتسينا ۇيىمدارى مەن ۆەدومستۆودا دەمالىس كۇنى ەكەندىگىمەن تۇسىندىرەدى. دەسە دە كوروناۆيرۋس جونىندەگى اقپاراتتى جيناقتاۋ-وڭدەۋ ءىسى ۇزدىكسىز جۇرگىزىلەدى.  ددسۇ تۋىستاس دەرتتىڭ قاۋپى بىردەي ەكەنىنە باسا نازار اۋدارسا دا قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونيالىق تۇرىنە ەكى ءتۇرلى كوزقاراسپەن قارايدى. ونىڭ انىق دالەلى – كۆي+ تۋرالى اقپاراتتىق ينديكاتورلار (ايماقتارعا تارالۋى، ناۋقاستاردىڭ احۋالى، ونىڭ ىشىندەگى ستاتسيونار مەن امبۋلاتورلىق باقىلاۋداعىلار سانى، بالالار سانى، ءوججا-مەن تىنىستاپ جاتقاندار، ايىققاندار، جاڭا كەيستەر، قايتقاندار) كۇندەلىكتى جاريالانسا، ال كۆي- دەرەگى سوڭعى ءۇش كورسەتكىشتەن وزگە مالىمەت بەرىلمەيدى. ال كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنىڭ ايماقتارعا تارالۋى جونىندەگى دەرەگى مينيستر و باستا ايتقانداي كۇندەلىكتى نە اپتاسىنا ەمەس، ەندى ون كۇندە ءبىر-اق بەرىلەتىن بولدى. ونىڭ وزىندە قۇجات فورماتىندا سايتقا جۇكتەپ وتىرادى، ۆەدومستۆو سايتىندا اشىق ءارى تۇسىنىكتى تىلدە تالداپ جاريالامايدى.

قوعامدا بيىلعى 256 مىڭ پنەۆمونيا جاعدايىن ەسەپكە قوسپاي، جالپى ستاتيستيكانى شىلدەدەگى قىرعىننان كەيىن جۇرگىزە باستاعان ۇكىمەتتىڭ ەسەبىنە كۇمانمەن قارايتىندار كوبەيگەن.

#سويتسە... قازاقستاندا كوروناۆيرۋس ءولىمى ازايماي تۇر. رەسمي دەرەككە سايكەس، قازان ايىندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 4439 ادام انىقتالىپ، 118 ادام قايتىس بولعان. ءدال وسى ۋاقىتتا كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا 4984 ادام شالدىعىپ، 47 ادام قايتقان.

وسىلايشا جازعى تولقىننىڭ شارىقتاۋ شەگىنەن كەيىن تامىز ايىنان بەرى قازاقستاندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار 21 مىڭنان، ال كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققاندار 38 مىڭنان اسقان. ەكەۋىن قوسا ەسەپتەگەندە، كەيىنگى ءۇش ايدا ىندەتتەن 1,2 مىڭداي ادام ومىردەن وتكەن. سونىمەن بىرگە، تامىز-قىركۇيەك پنەۆمونيانىڭ باسقا تۇرلەرىمەن 82 مىڭنان استام جاعداي تىركەلگەن.

7 قازان دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ كوروناۆيرۋس ەپيدەمياسى تۋرالى بولجالدى ستسەناريدىڭ ءۇش نۇسقاسىن تانىستىرعان. ونىڭ  ايتۋىنشا، بولجامعا اپتا سايىن تۇزەتۋلەر ەنگىزىلىپ وتىرادى. الەكسەي تسوي ۇسىنعان پەسسيميستىك ستسەناري بويىنشا، قازان-جەلتوقساندا 190 مىڭ ادام ۆيرۋس جۇقتىرىپ، 65 مىڭ ادامدى اۋرۋحاناعا جاتقىزۋعا «تۋرا كەلەدى». مۇنداي جاعدايدا «جەلتوقساننىڭ ورتاسىندا لوكداۋن ەنگىزىلۋى ىقتيمال».

تاعى ءبىر نۇسقا رەاليستىك ستسەناريگە سايكەس، قازان-جەلتوقساندا 90 مىڭداي ادام ۆيرۋس جۇقتىرىپ، 30 مىڭىن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋعا «تۋرا كەلەدى». بۇل جاعدايدا «لوكداۋن قاڭتاردا ەنگىزىلۋى مۇمكىن». تسوي ەگەر جۇرتتىڭ 100 پايىزى ماسكا تاعىپ جۇرسە، قاتاڭ كارانتين بولمايتىنىن، قازان-جەلتوقساندا شامامەن 40 مىڭ ادامعا ۆيرۋس جۇعىپ، 15 مىڭ ادام اۋرۋحاناعا تۇسەتىنىن ايتادى.

پاندەميا كەزىندەگى مودەراتور ۆەدومستۆونىڭ باسشىسى كارانتيننىڭ باستى ينديكاتورى رەتىندە ەلدەگى اۋرۋحانالاردىڭ 70%-ى تولسا، قاتاڭ لوكداۋن جاريالاۋ كەرەكتىگىن مالىمدەگەن.

كارانتين شاراسىن بىردە كۇشەيتىپ، بىردە بوساڭسىتىپ جاتقان ايماق سانيتارلارىنىڭ ارەكەتى تۇسىنىكسىز. ۇكىمەت وتكەن اپتانىڭ باسىندا ەكىنشى توقساننان باستاپ 300 وقۋشىسى بار مەكتەپتەرگە ءداستۇرلى فورماتتا وقۋعا، ءبىلىم وشاقتارىندا 5 سىنىپقا، حالىقارالىق مەكتەپتەردە 7 سىنىپقا دەيىن كەزەكشى سىنىپتاردا وقۋعا، مەشىتتەر مەن كينوتەاترلاردىڭ جۇمىسىنا رۇقسات بەرەتىن شەشىم قابىلداعان. الەمنىڭ سولتۇستىك جارتى شارىنداعى ەلدەردە كۇزگى تولقىن باستالىپ، ددسۇ جەتەكشىسى الداعى بىرنەشە اي ەڭ قاۋىپتى كەز بولارىن ەسكەرتكەنىنە قاراماستان، قازاقستان ۇكىمەتى «جەڭىلدەتۋگە» قادام جاسادى.

پنەۆمونيانىڭ كوروناۆيرۋستان باسقا تۇرلەرىنە شالدىققاندار سانى 340 مىڭعا جاقىندادى. جيىنتىق ەسەبى، 13 ناۋرىزدان بەرى COVID-19 ينفەكتسياسىن جۇقتىرعاندار قاتارى 113 مىڭنان، 1 تامىزدان بەرگى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى 38 مىڭنان اسقان. ددسۇ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا اۋىرعانداردىڭ سانى 151 مىڭعا جەتكەن. دەگەنمەن ۇكىمەت كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىن ەكى بولەك ەسەپتەيدى. پاندەميا باستالعالى جالپى ۆيرۋس جۇققانداردىڭ 2944-ءى (كۆي+ / U07.1 – 1867, كۆي- / U07.2 – 405, ىلەسپە اۋرۋلاردان – 672) قايتىس بولعان. الايدا قازاقستان بيلىگى بويىنان كوروناۆيرۋس تابىلسا دا، باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولدى دەلىنگەن 672 ادامدى جالپى ستاتيستيكاعا قوسىپ ەسەپتەمەيدى. ساراپشىلار بۇعان قارسى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان.

"The Qazaq Times"