تاياۋدا «New York Post» گازەتىندە اقش-تىڭ بۇرىنعى ۆيتسە-پرەزيدەنتى جانە بيىلعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا كانديدات دجوزەف (دجو) بايدەننىڭ ۇلى حانتەر بايدەن تۋرالى ماقالا شىقتى. ماتەريالدا بايدەن جانە ونىڭ ۇلىنا قاتىستى ايىپتاۋ حاتتارى مەن باسقا دا ماتەريالدار جاريالاندى. قاراشادا وتەتىن ءىرى ساياسي دوداعا ساناۋلى كۇندەر قالعاندا ءمالىم بولعان «قۇپيا حاتتاردان» كەيىن بايدەننىڭ رەيتينگىنە نۇقسان كەلگەن.
حانتەردىڭ نوۋتبۋگى 2019 جىلدىڭ ساۋىرىندە دەلاۆەردەگى جوندەۋ شەبەرحاناسىندا قالدىرىلعان. نوۋتبۋكتەگى ەلەكتروندىق حاتتاردا دەموكراتيالىق پارتيادان اقش پرەزيدەنتتىگىنە ۇمىتكەر دجو بايدەن 2015 جىلى ۋكراينالىق Burisma كومپانياسىنىڭ اعا قىزمەتكەرى ۆاديم پوجارسكيمەن كەزدەسۋ وتكىزگەنى جازىلعان. بۇعان دەيىن بايدەننىڭ ءوزى مۇنداي بايلانىستاردىڭ ەشقاشان بولماعانىن ايتقان.
2015 جىلى 17 ساۋىردە جازىلعان حاتتاردىڭ ءبىرى 2014-2019 جىلدار ارالىعىندا ۋكراينانىڭ Burisma Holdings مۇناي-گاز كومپانياسىنىڭ باسقارما مۇشەسى بولعان بايدەننىڭ ۇلىنا جولدانعان. حاتتىڭ اۆتورى – ۋكراينالىق Burisma باسشىلىعىنىڭ كەڭەسشىسى ۆاديم پوجارسكي. ەلەكتروندىق حابارلامادا ول حانتەرگە ۋاشينگتونعا شاقىرعانى ءۇشىن جانە سول كەزدە باراك وبامانىڭ اكىمشىلىگىندە ۆيتسە-پرەزيدەنت قىزمەتىن اتقارعان دجو بايدەنمەن كەزدەسۋ ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن العىس بىلدىرەدى.
New York Post گازەتىنىڭ جۋرناليستەرى بايدەن ۇلىنىڭ نە ىستەيتىنىن جانە ونىڭ سەرىكتەستەرىن بۇرىننان بىلگەن دەيدى. ال دجو بايدەننىڭ شتابى دەموكراتتىڭ وتكەن جىلدارداعى «رەسمي كەستەسىنە» سايكەس Burisma وكىلىمەن كەزدەسپەگەنىن حابارلادى. بايدەننىڭ شتابى قانشا جەردەن اقتالسا دا، اتالعان مالىمەتتەردەن كەيىن پرەزيدەنتتىككە كانديدات رەتىندە ونىڭ رەيتينگى تومەندەي باستاعان.
بۇل ماتەريال جاريالانعاننان كەيىن دونالد ترامپ بايدەننەن ءوزىنىڭ بارلىق ەلەكتروندى حات-حابارلارىن، قىتاي جانە رەسەيمەن بايلانىسى تۋرالى حاتتاردى، سونداي-اق «بايدەننىڭ وتباسىنىڭ بيزنەس جانە ىقپال ەتۋ سالاسىنداعى قىزمەتىمەن بايلانىسى تۋرالى» ترانسكريپتتەر مەن جازبالاردى دەرەۋ بەرۋىن تالاپ ەتتى. ترامپ بايدەندى سىبايلاس جەمقورلىققا قاتىسى بار، «پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەر بولا المايتىن جەمقور ساياساتكەر» دەپ اتادى.
2016 جىلى اقش ۆيتسە-پرەزيدەنتى بولعان كەزدە بايدەن Burisma Holdings-كە قاتىستى تەرگەۋ جۇرگىزە باستاعان ۋكراينانىڭ باس پروكۋرورى ۆيكتور شوكيندى جۇمىستان شىعارۋدى بۇيىرعان. ناتيجەسىندە شوكين جۇمىستان كەتىپ، Burisma ءىسىن تەرگەۋ توقتاتىلدى. 2020 جىلى اقپاندا ۋكراينانىڭ مەملەكەتتىك تەرگەۋ بيۋروسى ۋكراينانىڭ بۇرىنعى باس پروكۋرورىنىڭ دجوزەف بايدەننىڭ جۇمىسىنا ارالاسۋى تۋرالى مالىمدەمەسى بويىنشا قىلمىستىق ءىس قوزعادى.
اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ ادۆوكاتى رۋدولف دجۋلياني Newsmax TV ەفيرىندە دجوزەف بايدەننىڭ ۇلىنىڭ نوۋتبۋگىندە ۋكراينامەن «قۇپيا بايلانىس» حاتتارى عانا ەمەس، كامەلەتتىك جاسقا تولماعان بالالاردىڭ سۋرەتتەرى ساقتالعانىن مالىمدەدى. ترامپتىڭ ادۆوكاتى بۇل ماتەريالداردى دەلاۆەر پوليتسياسىنا بەرگەنىن اتاپ ءوتتى.
دجوزەف روبينەتت (دجو) بايدەن – امەريكالىق كورنەكتى ساياساتكەر. بۇرىن اقش-تىڭ 47-ءشى ۆيتسە-پرەزيدەنتى بولعان. پرەزيدەنت باراك وباما ەل باسقارعان تۇستاپ، 2009 جىلدىڭ 20 قاڭتارىندا قىزمەتكە كىرىسكەن.
سونىمەن قاتار ول دەموكراتيالىق پارتيانىڭ مۇشەسى. 1973 جىلدان 2009 جىلعا دەيىن ول دەلاۆەر شتاتىنان سايلانعان اقش سەناتورى بولعان. 2019 جىلدىڭ 24 ساۋىرىندە بايدەن پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا تۇسەتىنىن مالىمدەدى.
دەموكراتيالىق كانديدات بولعاننان كەيىن باراك وباما دجو بايدەندى ۆيتسە-پرەزيدەنتتىككە 2008 جىلدىڭ 23 تامىزىندا سايلادى. سودان كەيىن بايدەن سەناتتاعى ناۋقانىن جالعاستىردى. 2008 جىلعى 4 قاراشادا دەموكراتيالىق كانديداتتار (وباما-بايدەن) داۋىس بەردى; ءدال سول كۇنى بايدەن جاڭا مەرزىمگە دەلاۆەردەن سەناتور بولىپ سايلاندى.