سوڭعى مارتە 23 شىلدە كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتىس بولعانداردىڭ سانى 319-عا جەتكەنى جاريالانعان ەدى. بۇل نەگە جالپى ستاتيستيكادان ءبولىنىپ قالدى؟

319 قازاقستاندىققا  كوروناۆيرۋس قوسىمشا دياگنوز رەتىندە قويىلۋىنىڭ سەبەبى، ولارعا قويىلعان دياگنوز تۇرلەرى جونىندەگى رەداكتسيا ساۋالىنا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ جاۋاپ بەردى.

319 ناۋقاستىڭ ولىمىنە نەگىزگى  سەبەپ بولعان  مىنا  اۋرۋلار:

  • قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى – 216 جاعداي – 68%،
  • قاتەرلى ىسىك –15 – 4.7%،
  • جۇيكە جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى – 10 –  3%،
  • جاراقات – 3 – 0.9%،
  • اس قورىتۋ ورگاندارىنىڭ اۋرۋلارى – 6 – 1.8%،
  • دانەكەر ءتىنىنىڭ اۋرۋلارى – 4 – 1.2%،
  • بۇيرەك اۋرۋلارى – 14 – 4.3%،
  • تىنىس الۋ ورگاندارىنىڭ اۋرۋلارى – 32 – 10%،
  • ەندوكريندىك جۇيە اۋرۋلارى (قانت ديابەتى) – 14 – 4.3%،
  • قان اۋرۋلارى – 2 – 0,6%،
  • تۋبەركۋلەز – 2 جاعداي – 0.6%،
  • وپيويدتەردى پايدالانۋ سالدارىنان پسيحيكانىڭ بۇزىلۋى – 1 جاعداي – 0.3%.

ارادا ءۇش اپتا وتسەدە جاڭارماعان كورسەتكىشتىڭ بۇگىن قانشاعا وسكەنىن بولجاپ ايتۋ قيىن. بۇل تۋرالى رەسمي اقپارات ايتىلماي كەلەدى. ساراپشىلار پىكىرى «جوعارىدا اتالعان اۋرۋلارعا شالدىققان ناۋقاستاردىڭ جاعدايى اسقىنعان ساتىدا بولماسا، پسيحيكا نە وقىس جاراقات-سوققى سەبەبىنەن قايتپاسا، وندا ولاردىڭ دەنى كوروناۆيرۋستىڭ قۇربانى رەتىندە قاراستىرىلۋى ءتيىس» دەگەن ورتاق ارناعا توعىسادى.

باقىت تۇمەنوۆا، «امان-ساۋلىق» قوعامدىق قورىنىڭ پرەزيدەنتى، كسرو دەنساۋلىق ساقتاۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى:

كوروناۆيرۋس جۇرەك، وكپە، قانت ديابەتى سەكىلدى سوزىلمالى اۋرۋلاردى قوزىدرۋى مۇمكىن. قايتىس بولعاندا جۇرەگى توقتاپ، ترومبوز بولۋى ىقتيمال. مۇمكىن كوروناۆيرۋسپەن اۋىرماسا، قولداۋشى تەراپيا الىپ ءتىرى جۇرە بەرۋشى ەدى. قايتقان ادامنىڭ دياگنوزى مەن ءولىم سەبەبىندە بايلانىس بولاتىنى انىق.

ۆيرۋس جۇققاندىقتان ترومب مولشەرى ۇلعايىپ، قان ۇيىپ جۇرەك، وكپە نە ميعا سالماق سالادى. وسىنىڭ سالدارى دا اسەر ەتپەيدى دەي المايمىز. پنەۆمونيا اۋرۋىن پتر-دىڭ بارى-جوعىنا قاراماستان كلينيكاسىنا قاراي كوروناۆيرۋستىق سيپاتتا قاراستىرۋ قاجەت دەپ باسىنان بەرى ايتىپ كەلەمىز.

سەرىك تۇرسىن، شۆەيتسارياداعى قازاق دارىگەرى، مەديتسينا بىلىمدەرى بويىنشا وقىتۋشى-تالىمگەر:

قازاق «اۋرۋىن جاسىرعان ولەدى» دەيدى. كورونۆيرۋس تۋرالى ستاتسيتيكانىڭ دۇرىس بەرىلمەۋى تەك قازاقستاندىقتاردى عانا ەمەس، ءبىزدى دە ويلاندىرادى. ددسۇ-نىڭ بەلگىلەگەن كود اقپان ايىندا ناقتىلانعان. ال قازاقستان بيلىگى نەگە تامىزدان باستاپ ەنگىزدى. بۇعان جاۋاپ بەرۋى كەرەك. قايتىس بولعان ادامنىڭ بويىندا باسقا اۋرۋى بولعانىنا قاراماستان، اعزاسىنان ۆيرۋس تابىلسا، بىردەن كوروناۆيرۋس سەبەبىنەن دەپ ەسەپتەۋى ءتيىس. ويتكەنى ۆيرۋس انگيوتەنزين كونۆەرتينگ رەتسەپتورى ارقىلى دەنەگە كىرەدى. ەكىنشى ءتۇرى قان تامىرلارى ارقىلى بويعا تارايدى. سوندىقتان ۆيرۋس بارلىق تىنگە جايىلىپ، ەڭ ءالسىز تۇسىنان ۇستايدى. جاسى ۇلكەن ادامداردىڭ سوزىلمالى اۋرۋىن قوزدىرىپ، سالدارى ولىمگە اينالىپ جاتىر. بۇل ءسوزسىز كوروناۆيرۋس ستاتيستيكاسىنا ەنۋى ءتيىس. جىلدىڭ باسىنان بەرگى بارلىق پنەۆمونيانى اقوكپە دەپ ايدارلاپ، نەگىزگى ەسەپتەن ءبولدى. بۇل قاتە قادام. مۇنى قىتايداعى تۇماۋ ماۋسىمىندا ورشىگەن پنەۆمونيانى كت ارقىلى اجىراتاتىن عىلىمي تاجىريبە دالەلدەدى.

ەسكەرۋسىز قالعان 256 مىڭ پنەۆمونيا تۋرالى ايتساق، اۋرۋحانالارداعى ناۋقاستاردىڭ جەكە تاريحىن قاراۋ – مينيسترلىك ايتقانداي اۋىر شارۋا ەمەس. دارىگەرلەر جاي دايىن ەسەپتى وتكىزەدى. ال ونى ستاتيستيكاعا قوسۋ ناۋقاستارمەن كونتاكتىگە تۇسپەيتىن ۆەدومستۆو قىزمەتكەرلەرى. مۇنى اقجاعالى شەنەۋنىكتەردىڭ سىلتاۋى دەپ قانا ۇعۋعا بولادى.

مىڭجىلقى بەردىقوجاەۆ، قازاقستاندىق جوعارى ساناتتى نەيروحيرۋرگ-دارىگەر:

قاتەرلى ىسىگى نە قان قىسىمى جوعارى ادامعا ەم دۇرىس جاسالسا، ولار ءومىر سۇرە بەرەر ەدى. كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانى جونىندەگى دەرەككە تولىق كوز جەتكىزۋ ءۇشىن وتە كۇردەلى  زەرتتەۋ –ساراپتاما جۇرگىزۋ كەرەك. ونى جاساپ جاتاتىن ەشكىم جوق شىعار. سوندىقتان رەسمي مالىمەتكە سەنۋگە ءماجبۇرمىز.

كەيبىر ەلدەر كوروناۆيرۋس باسقا اۋرۋلاردىڭ اسقىنۋىنا سەبەپ بولدى دەپ ەسەپتەسە، باسقا ەلدەر ءوز الدىنا بولەك جۇرگىزەدى.

قازاقستانداعى قازىرگى ىندەت جاعدايى ءسال جەڭىلدەگەن بولار، بىراق تۇراقتانعان جوق. جارتى ايدىڭ ىشىندە 30 مىڭداي جاعداي تىركەلدى. ۆيرۋستىڭ تارالۋى وتكەن ايلارعا قاراعاندا، شامالى باسەڭدەدى، بىراق توقتاعان جوق. رەسمي تىركەلمەگەن ناۋقاستار باردا، ونىڭ ۇستىنە ەل جۇمىسقا شىعىپ، كارانتين جاندانىپ جاتقاندا ەپيدەميا تارالۋىن توقتاتپايدى، كۇزە قاراي لوكداۋن قايتا ورالۋ قاۋپى بار. رەپرودۋكتيۆتى كورسەتكىشكە دە سەنە قويۋ قيىن.

قايىرعالي كونەەۆ، نەۆرولوگ-دارىگەر، مەديتسينا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى:

كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسى ترومبوز تۋدىرعاندىقتان جوعارىدا كورسەتىلگەن قايعىلى جاعدايعا الىپ كەلەتىنى انىق. كوپتەگەن ەلدەردە كوروناۆيرۋس جۇققان ادامدار وقىس جاعدايدان باسقا كەزدىڭ بارىندە قۇربانداردى ىندەت سەبەبىنەن دەپ قاراستىرىلىپ كەلەدى. تامىزدا جاريالانعان 500-دەي ادامنىڭ ءبىر بولىگى شىلدەدە قايتىس بولعان بولۋى مۇمكىن، سەبەبى مينيسترلىك كوميسسياسى تەكسەرىپ ۇلگەرمەي جاتقانىن مالىمدەپ ەدى. ىندەتتىڭ شارىقتاۋ شەگى ماۋسىمنىڭ ورتاسىنان باستالىپ، قازىر ءبىراز سايابىرسىدى.

تامىز ايىنىڭ العاشقى جارتىسىندا دەنمين جاريالاعان ستاتيستيكاسىندا كوروناۆيرۋس پەن كوۆيدتىك پنەۆمونيا قامتىلعان. فوتو-كەستە: QT

ستاتيستيكا جاڭا فورماتقا اۋىسقالى بەرى، 1 تامىزدان باستاپ كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار مەن كوۆيدتىك پنەۆمونياعا شالدىققاندار 31 مىڭنان استى. رەسمي ەسەپتەگى قايتىس بولعان 1633 ادامنىڭ 611-ءى تامىزدىڭ جارتى ايىندا تىركەلدى. دەسە دە ىندەتتەن اۋىرعاندار سانى 121 مىڭنان اسقانىنا قاراماستان، ەل ۇكىمەتى جاعدايدىڭ تۇراقالعانىن العا تارتىپ، پاندەميا پايدا بولعان قىتايدان باستاپ ەڭ كوپ زالال شەككەن تۇركياعا دەيىن اۋەتاسىمالىن جاڭعىرتۋعا شەشىم قابىلدادى. سىرتتان كەلەتىن شەتەلدىكتەردى ەشبىر ارنايى باقىلاۋ شاراسىنسىز كىرگىزۋگە كوپشىلىك قارسى.

"The Qazaq Times"