Soñğı märte 23 şilde koronavirustıñ janama äserinen qaytıs bolğandardıñ sanı 319-ğa jetkeni jariyalanğan edi. Bwl nege jalpı statistikadan bölinip qaldı?
319 qazaqstandıqqa koronavirus qosımşa diagnoz retinde qoyıluınıñ sebebi, olarğa qoyılğan diagnoz türleri jönindegi redakciya saualına Densaulıq saqtau ministrliginiñ resmi ökili Bağdat Qojahmetov jauap berdi.
319 nauqastıñ ölimine negizgi sebep bolğan mına aurular:
- qan aynalımı jüyesiniñ auruları – 216 jağday – 68%,
- qaterli isik –15 – 4.7%,
- jüyke jüyesiniñ auruları – 10 – 3%,
- jaraqat – 3 – 0.9%,
- as qorıtu organdarınıñ auruları – 6 – 1.8%,
- däneker tininiñ auruları – 4 – 1.2%,
- büyrek auruları – 14 – 4.3%,
- tınıs alu organdarınıñ auruları – 32 – 10%,
- endokrindik jüye auruları (qant diabeti) – 14 – 4.3%,
- qan auruları – 2 – 0,6%,
- tuberkulez – 2 jağday – 0.6%,
- opioidterdi paydalanu saldarınan psihikanıñ bwzıluı – 1 jağday – 0.3%.
Arada üş apta ötsede jañarmağan körsetkiştiñ bügin qanşağa öskenin boljap aytu qiın. Bwl turalı resmi aqparat aytılmay keledi. Sarapşılar pikiri «joğarıda atalğan aurularğa şaldıqqan nauqastardıñ jağdayı asqınğan satıda bolmasa, psihika ne oqıs jaraqat-soqqı sebebinen qaytpasa, onda olardıñ deni koronavirustıñ qwrbanı retinde qarastırıluı tiis» degen ortaq arnağa toğısadı.
Baqıt Tümenova, «Aman-saulıq» qoğamdıq qorınıñ prezidenti, KSRO densaulıq saqtau isiniñ üzdigi:
Koronavirus jürek, ökpe, qant diabeti sekildi sozılmalı aurulardı qozıdruı mümkin. Qaytıs bolğanda jüregi toqtap, tromboz boluı ıqtimal. Mümkin koronaviruspen auırmasa, qoldauşı terapiya alıp tiri jüre beruşi edi. Qaytqan adamnıñ diagnozı men ölim sebebinde baylanıs bolatını anıq.
Virus jwqqandıqtan tromb mölşeri wlğayıp, qan wyıp jürek, ökpe ne miğa salmaq saladı. Osınıñ saldarı da äser etpeydi dey almaymız. Pnevmoniya auruın PTR-dıñ barı-joğına qaramastan klinikasına qaray koronavirustıq sipatta qarastıru qajet dep basınan beri aytıp kelemiz.
Serik Twrsın, Şveycariyadağı qazaq därigeri, medicina bilimderi boyınşa oqıtuşı-tälimger:
Qazaq «auruın jasırğan öledi» deydi. Koronvirus turalı statsitikanıñ dwrıs berilmeui tek qazaqstandıqtardı ğana emes, bizdi de oylandıradı. DDSW-nıñ belgilegen kod aqpan ayında naqtılanğan. Al Qazaqstan biligi nege tamızdan bastap engizdi. Bwğan jauap berui kerek. Qaytıs bolğan adamnıñ boyında basqa auruı bolğanına qaramastan, ağzasınan virus tabılsa, birden koronavirus sebebinen dep esepteui tiis. Öytkeni virus angiotenzin konverting receptorı arqılı denege kiredi. Ekinşi türi qan tamırları arqılı boyğa taraydı. Sondıqtan virus barlıq tinge jayılıp, eñ älsiz twsınan wstaydı. Jası ülken adamdardıñ sozılmalı auruın qozdırıp, saldarı ölimge aynalıp jatır. Bwl sözsiz koronavirus statistikasına enui tiis. Jıldıñ basınan bergi barlıq pnevmoniyanı aqökpe dep aydarlap, negizgi esepten böldi. Bwl qate qadam. Mwnı Qıtaydağı twmau mausımında örşigen pnevmoniyanı KT arqılı ajıratatın ğılımi täjiribe däleldedi.
Eskerusiz qalğan 256 mıñ pnevmoniya turalı aytsaq, auruhanalardağı nauqastardıñ jeke tarihın qarau – ministrlik aytqanday auır şarua emes. Därigerler jay dayın esepti ötkizedi. Al onı statistikağa qosu nauqastarmen kontaktige tüspeytin vedomstvo qızmetkerleri. Mwnı aqjağalı şeneunikterdiñ sıltauı dep qana wğuğa boladı.
Mıñjılqı Berdiqojaev, Qazaqstandıq joğarı sanattı neyrohirurg-däriger:
Qaterli isigi ne qan qısımı joğarı adamğa em dwrıs jasalsa, olar ömir süre berer edi. Koronavirustıñ janama äserinen qaytqanı jönindegi derekke tolıq köz jetkizu üşin öte kürdeli zertteu –saraptama jürgizu kerek. Onı jasap jatatın eşkim joq şığar. Sondıqtan resmi mälimetke senuge mäjbürmiz.
Keybir elder koronavirus basqa aurulardıñ asqınuına sebep boldı dep eseptese, basqa elder öz aldına bölek jürgizedi.
Qazaqstandağı qazirgi indet jağdayı säl jeñildegen bolar, biraq twraqtanğan joq. Jartı aydıñ işinde 30 mıñday jağday tirkeldi. Virustıñ taraluı ötken aylarğa qarağanda, şamalı bäseñdedi, biraq toqtağan joq. Resmi tirkelmegen nauqastar barda, onıñ üstine el jwmısqa şığıp, karantin jandanıp jatqanda epidemiya taraluın toqtatpaydı, küze qaray lokdaun qayta oralu qaupi bar. Reproduktivti körsetkişke de sene qoyu qiın.
Qayırğali Köneev, nevrolog-däriger, medicina ğılımdarınıñ kandidatı:
Koronavirus infekciyası tromboz tudırğandıqtan joğarıda körsetilgen qayğılı jağdayğa alıp keletini anıq. Köptegen elderde koronavirus jwqqan adamdar oqıs jağdaydan basqa kezdiñ bärinde qwrbandardı indet sebebinen dep qarastırılıp keledi. Tamızda jariyalanğan 500-dey adamnıñ bir böligi şildede qaytıs bolğan boluı mümkin, sebebi ministrlik komissiyası tekserip ülgermey jatqanın mälimdep edi. İndettiñ şarıqtau şegi mausımnıñ ortasınan bastalıp, qazir biraz sayabırsıdı.
Statistika jaña formatqa auısqalı beri, 1 tamızdan bastap koronavirus jwqtırğandar men kovidtik pnevmoniyağa şaldıqqandar 31 mıñnan astı. Resmi eseptegi qaytıs bolğan 1633 adamnıñ 611-i tamızdıñ jartı ayında tirkeldi. Dese de indetten auırğandar sanı 121 mıñnan asqanına qaramastan, el ükimeti jağdaydıñ twraqalğanın alğa tartıp, pandemiya payda bolğan Qıtaydan bastap eñ köp zalal şekken Türkiyağa deyin äuetasımalın jañğırtuğa şeşim qabıldadı. Sırttan keletin şeteldikterdi eşbir arnayı baqılau şarasınsız kirgizuge köpşilik qarsı.