ىشكى ىستەر ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆ 1 ناۋرىز كۇنى ەلىمىزدىڭ بىرنەشە قالاسىندا وتكەن ميتينگتە 80-گە جۋىق ادام ۇستالعانىن مالىمدەدى. ءىىم مەن قۇقىق قورعاۋ ۇيىمدارىنىڭ مالىمەتى ەكىنشى مارتە قابىسپاۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟ 

 «باس پروكۋراتۋرانىڭ ەسكەرتۋىنە قاراماستان، كەشە ءبىراز ازامات ەكسترەميستىك ۇيىمدار ءۇشىن رۇقسات ەتىلمەگەن ورىنداردا ميتينگ ۇيىمداستىرماق بولدى. پوليتسيا قوعامدىق ءتارتىپتى رەتكە كەلتىرۋ ءۇشىن شارا قابىلدادى. 80-گە جۋىق ادام پوليتسيا بولىمىنە جەتكىزىلدى. اڭگىمەلەسۋدەن كەيىن بارلىعى جىبەرىلدى»، - دەدى ە.تۇرعىمباەۆ.

ءمينيستردىڭ سوزىنشە، ۇستالعانداردىڭ بىرەۋىنە ايىپپۇل سالىنىپ، ۇشەۋى اكىمشىلىك قاماۋعا الىنعان كورىنەدى. ونىڭ ەكەۋى پوليتسياعا قارسىلىق كورسەتكەنى ءۇشىن، بىرەۋى ميتينگ ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن قامالىپتى-مىس. بۇل كۇنى مينيستر ايتقانداي قازاقستاندا ەكسترەميستىك ۇيىم رەتىندە تانىلىپ، قىزمەتى شەكتەلگەن قدت عانا ەمەس، ۇكىمەتتىك ەمەس بارلىق ساياسي ۇيىمدار مەن ازاماتتىق قوزعالىستار بەيبىت شەرۋگە شىعاتىنىن جانە قولدايتىنىن جاريالاعان. كەشە الماتىدا جاي ازاماتتاردان بولەك، تىلشىلەر دە ميتينگ بەلگىلەنگەن جەرگە جەتپەي ۇستالىپ جاتتى. سونىڭ قاتارىندا ءوزىن ءجۋرناليسپىن دەپ تانىستىرعان اسەل جاڭاباي، «دات» گازەتتەر جوباسىنىڭ جەتەكشىسى، تانىمال جۋرناليست ەرمۇرات ءباپيدى جانە ورتالىقتاعى كوفەحانانىڭ بىرىنەن 30-دان استام Oyan, Qazaqstan مۇشەسىن پوليتسەيلەر كۇشتەپ اۆتوزاكقا سالىپ اكەتتى. رەسپۋبليكا الاڭى ماڭىنىڭ وزىندە تىلشىلەرىمىزدىڭ كوزبەن ساناعانداعى ەسەبى بويىنشا، 40-قا جۋىق ادام ۇستالعانىن ەسكەرسەك، الماتىدا جالپى جيىنى 70-تەن كەم ەمەس ادام پوليتسيا بولىمىنە جەتكىزىلگەن. سونىمەن قوسا العىس ايتۋ كۇنى بولعان شەرۋدە استانا، شىمكەنت، اقتوبە قالاسىندا پوليتسيا ونداعان ازاماتتى ۇستاعانى بەلگىلى بولدى.

ال https://www.facebook.com/groups/ActivistsNotExtremists/ جانە Qaharman  ازاماتتىق قۇقىق باستاماشىل توبى جۇرگىزگەن مونيتورينگى بويىنشا، دەرەك مۇلدەم باسقاشا. 80 ەمەس، كەمى 125 ادام. Facebook جەلىسىندە جاريالانعان مالىمدەمەدە بەيبىت شەرۋدە ۇستالعانداردىڭ تولىق اتى-ءجونى كورسەتىلگەن:

1 ناۋرىز قۇقىق قورعاۋشىلار 9 قالادا 155 ساياسي اڭدۋ-قۋدالاۋ وقيعاسىن تىركەدى. ونىڭ ىشىندە 8 قالادا 125 ادام ۇستالعان:

  • الماتىدا 78 جاعداي (70-ءى ۇستاۋ، 8-ءى قۋعىنداۋ);
  • استانادا 31 جاعداي (23-ءى ۇستاۋ، 8-ءى قۋعىنداۋ);
  • اقتوبەدە 12 جاعداي (5-ەۋى ۇستاۋ، 7-ەۋى قۋعىنداۋ);
  • سەمەيدە 3 جاعداي (بىرەۋى ۇستاۋ، 2-ەۋى قۋعىنداۋ);
  • قوستانايدا ءبىر قۋعانداۋ جاعدايى;
  • اتىراۋدا 10 ۇستاۋ جاعدايى;
  • ورالدا 4 جاعداي (2-ەۋى ۇستاۋ، 2-ەۋى قۋعىنداۋ);
  • شىمكەنتتە 13 ۇستاۋ جاعدايى;
  • اقتاۋدا 3 جاعداي (بىرەۋى ۇستاۋ، 2-ەۋى قۋعىنداۋ).

بۇل ىشكى ىستەر ءمينيسترى مەن قۇقىق قورعاۋشىلار ۇيىمى ۇسىنعان دەرەكتەردەگى ءبىرىنشى سايكەسسىزدىك ەمەس. بۇعان دەيىن دە ۆەدومستۆو باسشىسى ەرلان تۇرعىمباەۆ 22 اقپاندا بىرنەشە قالادا وتكەن سانكتسيالانباعان ميتينگتە بار بولعانى 53 ادام ۇستالعانىن ايتقان بولاتىن. الايدا قۇقىق قورعاۋشىلار  300-دەي ازاماتتىڭ كۇشتەپ ۇستالعانىن حابارلاعان ەدى. وسىعان بايلانىستى Amnesty International  حالىقارالىق قۇقىق قورعاۋ ۇيىمى 22 اقپان قازاقستان بيلىگىنىڭ كوپە-كورنەۋ ۇستاۋ ارەكەتى جايلى مالىمدەمە جاساپ, قازاقستانداعى ۇستاۋدى «ماسقارا»، «ۇيات» دەپ باعالادى. ءارى اكىمشىلىك جۇيەنى سەنبىدەگى بەيبىت ميتينگ كەزىندە قامالعان ازاماتتاردى دەرەۋ بوساتۋعا شاقىردى.

ايتپاقتاي، جۋىردا عانا ءىىم سايتىندا ەلدىڭ پوليتسياعا سەنىمى ارتىپ كەلە جاتقانى تۋرالى زەرتتەۋ ناتيجەسى جاريالاندى. ەرلان تۇرعىمباەۆتىڭ سوزىنشە، «رەسپوندەنتتەردىڭ 38,3%-ى تولىقتاي كەلىسەتىنىن، 51,2%-ى ءىشىنارا پوليتسياعا سەنەدى ءارى كەلىسەدى»-مىس.

"The Qazaq Times"