اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ جانە دەموكرات نەنسي پەلوسي. فوتو: https://CNN

اقش-تا پرەزيدەنتكە يمپيچمەنت جاريالاۋ تۋرالى ءىستىڭ بەسىنشى كۇنى ءوتتى. اق ءۇي اكىمشىلىگى دەموكرات نەنسي پەلوسيدىڭ توبى ۇسىنعان ايعاقتاردى نەگىزسىز دەپ تانىسا، رەسپۋبليكالىقتار دەموكراتتارعا ايىپ تاعىپ وتىر.

ميتچ ماككونەلدىڭ بەكىتىلگەن رەزوليۋتسياسىنا ساي دەموكراتتارعا دونالد ترامپتىڭ قىلمىسىن اشەكەرەلەۋ ءۇشىن ءۇش كۇن بەرىلگەن بولاتىن. كەيىننەن سەناتورلار ەكى تاراپقا دا سۇراق قويۋ ءۇشىن 16 ساعات بەرىلدى. سونداي-اق سەنات يمپيچمەنت ءىسىن مەرزىمىنەن بۇرىن اياقتاۋى مۇمكىن دەگەن بولجام ايتىلعان. دەگەنمەن يمپيچمەنت بويىنشا دەرەكتەر ناقتىلانباي، رەسپۋبليكالىقتار مەن دەموكراتتار اراسىندا قىزۋ باسەكە ورناعان.

ترامپ يمپيچمەنتىنىڭ «جىر» بولعانىن ايتقان سەناتور تيم سكوتت: «كۇندەلىكتى ەستىپ جاتقانىمىز ءبىر اڭگىمە. ءبىر نارسەنى قايتالاي بەرسە، شىندىققا ۇقساپ كەتەدى دەگەن ماقال بار ەدى عوي. سول ىسپەتتەس. دەموكراتتاردا ناقتى دالەل، ايعاق جوق»، – دەيدى.

21 قاڭتاردا ترامپتىڭ ادۆوكاتتارى پرەزيدەنتكە تاعىلعان ايىپتاۋلار جونىندە 110 بەتتىك قۇجات ۇسىنىپ، سەناتتىڭ مالىمدەمەسىن «قاۋىپتى جانە ءۇستىرت» دەپ باعالاعان. ادۆوكاتتاردىڭ ايتۋىنشا، ترامپتىڭ زاڭ بۇزعانىن دالەلدەيتىن ايعاق جوق جانە پرەزيدەنت ۋكراينامەن قارىم-قاتىناس جاساعان كەزدە اقش مۇددەسىنە ساي ارەكەت ەتكەن.

رەسپۋبليكاشىلداردىڭ جەتەكشىسى ميتچ ماككوننەلل كونگرەستىڭ جوعارى پالاتاسىنداعى تالقىلاۋدا تاراپتارعا «تەڭ جاعداي» جاسالادى دەپ مالىمدەدى. ول وكىلدەر پالاتاسىنىڭ يمپيچمەنت پروتسەسىن «ادىلەتسىز» جۇرگىزگەنىن مالىمدەپ، بۇل ءىس بويىنشا «ۇستىرتتىك تانىتتى» دەدى.

سەناتتاعى دەموكرات جەتەكشىلەرى ماككوننەلل ۇسىنعان پروتسەدۋرانى وتكىر سىناپ، رەسپۋبليكاشىلدار «ءىستى جابۋلى قازان جابۋلى كۇيدە قالدىرۋعا تىرىسىپ جاتىر» دەپ سىنادى.

اقش-تا يمپيچمەنت داۋى ترامپتىڭ 25 شىلدەدە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن بولعان اڭگىمەسىنەن سوڭ تۋعان. امەريكالىق باسىلىمدار ترامپ 2020 جىلى وتەتىن سايلاۋدا باسەكەلەسى بولۋى ىقتيمال دجو بايدەننىڭ ۇستىنەن جەمقورلىق داۋى بويىنشا ءىس قوزعاۋعا زەلەنسكيدى ماجبۇرلەمەك بولعان دەپ جازدى. كەيىننەن دەموكراتتار ترامپتى «قىزمەتىن اسىرا پايدالاندى» دەپ ايىپتادى.

اتالعان ماسەلەگە بايلانىستى اقش پرەزيدەنتىنە قارسى يمپيچمەنت پروتسەسىن باستاعان دەموكراتتار ترامپتىڭ ادۆوكاتى رۋدي ءدجۋليانيدى سوتقا شاقىرعان. ولار دونالد ترامپتىڭ ۋكراينامەن اراداعى ەلەكتروندى جازبالارىنا، تەلەفون قوڭىراۋلارىنا، سمس-حاتتارىنا قاتىستى مالىمەتتەردى سۇراپ وتىر. رۋدي دجۋلياني: «يمپيچمەنتكە قاتىستى تەرگەۋدى وكىلدەر پالاتاسىنىڭ ءتىنتۋ كوميتەتى جۇرگىزىپ وتىر. دەموكرات ادام شيفف الدىن الا بارلىعىن شەشىپ قويعان. سوندىقتان ولارعا كومەكتەسەمىن دەپ ايتا المايمىن. دەگەنمەن، ترامپ مەنىڭ تۇسىنىكتەمە بەرگەنىمدى قالاسا، ارينە كەلىسەمىن»، – دەگەن.

نەگىزىنەن ترامپقا يمپيچمەنت جاريالاۋ تۋرالى تاقىرىپ اقش-تا بىلتىر قاراشادا وتكەن كونگرەسسكە ارالىق سايلاۋ كەزىندە تالقىلانعان. بىراق، بۇل شەشىم رەسپۋبليكالىق سەناتورلار قولداۋىنسىز ايتارلىقتاي ماعىناعا يە بولعان جوق. سەبەبى، يمپيچمەنت جاريالاۋ ءۇشىن بارلىق سەناتورلار 2/3 بولىكتە داۋىس بەرۋى ءتيىس. اقش پرەزيدەنتىنىڭ ماقۇلداۋ رەيتينگىسى – اق ءۇي قاراماعىنداعى پارتيالاردىڭ دەڭگەيىن انىقتاۋ ءۇشىن ارنالعان. دونالد ترامپ رەيتينگى سوڭعى ۋاقىتتا 40%-دىق كورسەتكىشكە جەتتى. سالىستىرمالى تۇردە، باراك وبامانىڭ رەيتينگى 2010 جىلعى ارالىق سايلاۋ الدىندا 45%-دى قۇراعان بولاتىن. ياعني ەلدەگى قارسىلىقتارعا قاراماستان، مەملەكەت تاراپىنان ترامپتىڭ كورسەتكىشى جوعارى باعالانعان.

ترامپتىڭ يمپيچمەنتى سەناتتىڭ ۇشتەن ەكى وكىلى قولداعاندا عانا جۇزەگە اسپاق. بىراق، اقش تاريحىندا بىردە ءبىر پرەزيدەنت قىزمەتىنەن قۋىلىپ كورگەن جوق. 230 جىل ىشىندە تەك ەكى پرەزيدەنتكە عانا يمپيچمەنت جاريالانعان، بىراق ولار ايىپ استىندا ءوز قىزمەتتەرىن جالعاستىرعان. كەيبىر ساراپشىلار وسىلاردى العا تارتا وتىرىپ، سونداي-اق، اقش سەناتىندا قازىرگى كەزدە رەسپۋبليكاشىلداردىڭ ۇستەمدىك قۇرىپ وتىرعانىن ەسكەرە وتىرىپ، ترامپتىڭ قىزمەتتەن قۋىلۋى مۇمكىن ەمەس دەگەن بولجام ايتادى.

اقش تاريحىندا ەندريۋ دجونسون جانە بيلل كلينتون يمپيچمەنت پروتسەسىنە ۇشىراعان. ەكى پرەزيدەنتتىڭ لاۋازىمىن شەكتەۋ سەناتتاعى تالقىلاۋلاردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا اقتالعان. ال امەريكا تاريحىندا «سۇستى ادام» اتانعان ريچارد نيكسون ۋوتەرگەيت جانجالىنا بايلانىستى يمپيچمەنت ارقىلى وتستاۆكاعا كەتكەن بولاتىن.

"The Qazaq Times"