بۇگىن ەلىمىزدىڭ بىرنەشە قالاسى الماتى، شىمكەنت، اقتوبە، اقتاۋ، وسكەمەن، قاراعاندى، كوكشەتاۋ، تاراز جانە ەلورداسىندا قوعام بەلسەندىلەرى  «قىتاي ەكسپانسياسى» مەن 55 زاۋىتتىڭ سالىنۋىنا قارسىلىق تانىتىپ، جاڭاوزەندىكتەردىڭ باستاماسىن قولداۋ شارالارىن وتكىزدى.

تۇسكە دەيىن وتكەن جيىنداردا ازاماتتىق قوعام وكىلدەرى مەن تۇرعىندار قازاقستان بيلىگىنە قىتايلىق كاسىپورىنداردىڭ كەلمەۋىن، مەملەكەت باسشىسى توقاەۆتىڭ 11-12 قىركۇيەك كۇندەرىنە جوسپارلانعان قحر-نا ءىس-ساپارىنان باس تارتۋىن تالاپ ەتتى.

ساعات 10:00 شاماسىندا الماتى قالالىق اكىمدىگىنىڭ الدىنا جينالعان وتىز شاقتى ازامات ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ، بۇقارالىق جيىن باستاماشىسى جاڭاوزەندىكتەردى قولدايتىنىن جەتكىزدى. نارازى توپتىڭ ىشىنە قالالىق قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار ەسەنبەكوۆ كەلىپ، كوپشىلىكتى كومپراميستكە كەلۋگە شاقىرىپ، ىشكە كىرۋىن ءارى سوندا ۇسىنىس-تالاپتاردى قاعازعا ءتۇسىرۋىن سۇرادى. ايتسە دە جيىنداعى ازاماتتار «اكىمنىڭ ورتاعا كەلسىن، حالىقتان ۇلكەن ەمەس» دەپ باس تارتتى. ارتىنشا قالا اكىمى ب.ساعىنتاەۆتىڭ ورىنباسارى «بولاشاق» تۇلەگى ساپاربەك تۇياقباەۆ قازاقستانداعى قىتايلىق 55 جوباعا قاتىستى تۇسىنىكتەمە بەرىپ، «ءاربىر جوبانىڭ ءوز ماڭىزى بار، ونى ەگجەي-تەگجەيلى ءتۇسىنىدىرىپ بەرە الامىن» دەپ، ەكونوميكالىق-ينۆەستيتسيالىق قارىم-قاتىناستىڭ «قاجەتتىلىك» ءۋاجىن ايتۋعا تىرىستى. شاراعا بەلگىلى جۋرناليست، قوعام بەلسەندىسى رىسبەك سارسەنبايۇلى كەلىپ قوسىلىپ، «جاڭاوزەندىكتەردىڭ تالابىن بۇكىل ەل بولىپ كوتەرۋگە» ۇندەپ، 7 قىركۇيەك وتەتىن حالىق قۇرىلتايىنا قاتىسۋعا شاقىردى. جيىن بارىسىندا «ساياسي تۇتقىنداردى: ارون اتابەك، مۇحتار جاكىشەۆ...» دەرەۋ بوساتۋ، قالاداعى «قىتايمەن بايلانىسى بار مەكتەپتەردى جابۋدى» قولعا الۋ ماسەلەلەرى كوتەرىلدى.

الماتى قالاسى قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار ەسەنبەكوۆ نارازىلاردى عيمارات ىشىنە كىرۋگە شاقىرۋدا. الماتى قالاسى. 4 قىركۇيەك 2019 جىل. فوتو: QT

ستيحيالى تۇردە وتكەن جيىندا جازۋشى تالعات ايتبايۇلى ءوزىنىڭ وتكىر پىكىرىن ءبىلدىردى. الماتى قالاسى. 4 قىركۇيەك 2019 جىل. فوتو: QT

قىتاي ەكسپانسياسىنا قارسى ءوز ۇستانىمىن بىلدىرگەندەردىڭ اراسىنداعى ەگدە جاستاعى ازاماتتاردىڭ ءبىرى 83 جاستاعى كۇلپاش شايمەردەنوۆا. الماتى قالاسى. 4 قىركۇيەك 2019 جىل. فوتو: QT

قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى ساپاربەك تۇياقباەۆ نارازىلارعا 55 جوبانىڭ بۇگە-شۇگەسىنە دەيىن ءتۇسىندىرىپ بەرۋگە دايىن ەكەنىن ايتتى. الماتى قالاسى. 4 قىركۇيەك 2019 جىل. فوتو: QT

ال اقتوبەدە تاڭەرتەڭگى 10-دار كەزىندە وبلىستىق اكىمدىكتىڭ الدىنا جينالعان جۇزگە جۋىق ازامات «قىتايلىق زاۋىتتارعا قاتىستى جوباعا تۇپكىلىكتى تۇردە تىيىم سالىنسىن» دەپ تالاپ قويدى. ازاتتىقتىڭ حابارلاۋىنشا, مۇندا دا ەلدە «قىتاي جوبالارىنىڭ قاپتاپ بارا جاتقانىن» سىناعان ازاماتتار اراسىنا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى مارات توعجانوۆ، وبلىستىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بۇلبۇل ەلەۋسىنوۆا جانە وزگە دە شەنەۋنىكتەر شىعىپ، «بۇل رۇقسات ەتىلمەگەن جيىن» دەپ جۇرتتى تاراتۋعا تىرىسقان. الايدا نارازىلىق ءبىلدىرۋشى توپ شەندىلەردىڭ ەسكەرتۋلەرىنە قۇلاق تۇرمەدى.

ءدال وسى مازمۇنداعى قارسىلىق اكتسيالارى شىمكەنت پەن ەل استاناسىندا دا ءوتتى. جيىندا «قىتاي ەكسپانسياسى»، «جاڭاوزەندىكتەردى قولداۋ»، «جەمقورلىقتىڭ ەتەك جايۋى»، «وتىزدىققا تالپىنعان ەلدىڭ كۇنى ەكى سيىرعا قاراۋى»، «ءادىل مەملەكەت»، «شىڭجاڭ قازاقتارىنىڭ قىسىم كورۋى»، «بيلىكتىڭ رۇقساتىنسىز تالابىن اشىق ءبىلدىرۋ» ت.ب. تاقىرىپتار ءسوز بولدى.

سونىمەن قاتار وسى سيپاتتاعى شەرۋ وتكەن ءوڭىردىڭ ءبىرى اقتاۋ. قالانىڭ 11 ىقشام اۋدانىندا ورنالاسقان «ىنتىماق» الاڭىنا جينالعان جۇزدەگەن جاڭاوزەندىكتەردى قولدايتىنىن، «قازاقستان جەرى بارشاعا ورتاق» ەكەندىگىن ايتىپ، «قىتاي زاۋىتتارىنا قارسىمىز» دەپ ايقايلادى.

اقتاۋ قالاسىنىڭ ىنتىماق الاڭىندا دا جاڭاوزەندىكتەردى قولداۋ اكتسياسى ءوتتى. الماتى قالاسى. 4 قىركۇيەك 2019 جىل. فوتو: Lada.kz

وسكەمەن قالاسىندا ون شاقتى ادام ساياسي تۇتقىندار مەن قىتاي ەكسپانسياسىن قارسى ماندەگى باننەرلەر ۇستاپ شىقسا، قاراعاندى ورتالىعىندا سپورت سالاسىنىڭ وكىلدەرى مەن ەرىكتى ازاماتتار جاڭاوزەن باستاماسىن قولدايتىنىن جەتكىزدى. سونداي-اق تاراز قالاسىنىڭ اكىمدىك الدىنداعى دوستىق الاڭىندا بەلسەندىلەردەن قۇرالعان ءبىر توپ ازامات ء"بىز دە قىتايلىق 55 زاۋىتتىڭ ەلىمىزگە اكەلىنۋىنە قارسىمىز، بۇل ءبىزدىڭ ازاماتتىق بورىشىمىز" دەپ جاڭاوزەندىكتەرمەن بىرگە ەكەنىن مالىمدەدى.

55 قىتايلىق جوبانى قازاقستاندا جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەسى تامىزدىڭ سوڭىنان بەرى قوعام تاراپىنان قاتتى سىنعا ۇشىراپ كەلەدى. جالپىحالىقتىق سيپات الا باستاعان نارازىلىقتاردا تۇسكە دەيىن  قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى توسىن ءارى ورەسكەل ارەكەتتەرگە بارا قويعان جوق. الايدا ساعات 13:00 شاماسىندا كوكشەتاۋ قالاسىنىڭ ورتالىعىنداعى ابىلاي حان ەسكەرتكىشى ماڭىنا جينالعان ءبىر توپ ورتا-ەگدە جاستاعى ازاماتتاردى ۇزاق تۇرعىزباي، "5-10 مينۋت ىشىندە كەلگەن پوليتسيا" نارازىلاردى الىپ كەتكەن. بۇگىن ءىىم ءمينيسترى ەرلان تۇرعىمباەۆ ىشكى ىستەر مينيسترلىگى جاڭاوزەندە زاڭسىز ميتينگ ۇيىمداستىرۋ شارالارىنىڭ جولىن كەسەتىنىن مالىمدەدى.

ايتپاقشى، 4 قىركۇيەكتە جاڭاوزەن قالاسىنىڭ اكىمى قىزمەتىنە 49 جاستاعى يباعاروۆ ماقسات وڭعاربايۇلى تاعايىندالدى. كادرلىق اۋىس-ءتۇيىستىڭ ءۇش كۇندىك جاڭاوزەن پروتەستەرىنە قاندايدا ءبىر بايلانىسى بار ما دەگەن سۇراقتىڭ باسى اشىق قالىپ وتىر.

"The Qazaq Times"