اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ قىتايعا قاراتقان پوزيتسياسى قۇبىلىپ تۇر. قىتايدىڭ گەوساياساتتا وزىنە ەڭ نەگىزگى قارسىلاس رەتىندە قارايتىن جاپونيانى جاقىن تارتۋى جانە تايۋان ماسەلەسى تۋرالى پىكىرلەرى قىتاي مەن اقش جاڭا قارىم-قاتىناسىنا جاڭا باعىت بەرگەلى وتىر.
وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسان ايىندا دونالد ترامپتىڭ پرەزيدەنت تاعىنا وتىرماي جاتىپ، «ۇلكەن قىتاي»  تۋرالى بىلدىرگەن پىكىرى، قىتاي اقپارات كەڭىستىگىندە زور ءدۇمپۋ تۋعىزعان بولاتى.“The Wall Street Journal” باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا، دونالد ترامپ «ۇلكەن قىتاي» ساياساتى تۋرالى – «بۇل ۇزاق مەرزىمدى ساياساتتىڭ بولاشاعى تياناقتى ەمەس. ارينە، اقش گەوساياساتتا تايۋاننىڭ (تايۆان) دەربەس ەل ەكەنىن مويىنداماۋعا كەلىسەدى. الايدا، ۆاليۋتا باعامى مەن ساۋدا قارىم-قاتىناسى، تاعى باسقا دا ماسەلەلەر بۇل ءبىر ساياساتقا باعىنا بەرمەيدى. ءبىز بۇل تۋرالى قايتالاي تالقىلاۋلار الىپ بارامىز. بۇل تالقى «ۇلكەن قىتاي» ساياساتىن دا قامتيدى»، - دەگەن بولاتىن. بەيجىڭ جاق بۇل پىكىرىنە قارسى پىكىر بىلدىرگەن جانە ترامپتىڭ بۇل ءسوز قىتاي مەن اقش-تىڭ 40 جىلدان استام بەيبىت قارىم-قاتىناسىن ءبۇلدىرۋ دەپ باعالاعان.
ال،  10 اقپان كۇنى  «The New York Times» -تىڭ قىتاي تىلىندەگى رەسمي سايتىندا، ترامپ قحر باسشىسىنا قۇتتىقتاۋ حات جولداپ،   «اقش پەن قىتاي اراسىندا جاسامپازدىق سيپاتتى قارىم-قاتىناستى دامىتۋدان ءۇمىت كۇتەتىنىن» بىلدىرگەنى جازىلعان بولاتىن. بۇل كوپتەن بەرى  «اقش-تىڭ ەڭ ءىرى ساۋدا سەرىكتەسىنە»  قاراتا تارتىستارعا تولى باياندامادان كەيىنگى اق ءۇيدىڭ ايتقان ەڭ جاڭا ءارى ەڭ جىلى لەبىزى.
اق ۇيدەن بەيجىڭگە جولدانعان  قىسقا دا نۇسقا حاتتا اقش پرەزيدەنتى قىتاي باسشىسىنا العىس ايتقان جانە قىتايدىڭ ءداستۇرلى "كوكتەم" مەرەكەسىمەن قۇتتىقتاپتى.  توسىن جولدانعان بۇل قۇتتىقتاۋ حاتى ەكى تاراپتىڭ الدىن الا جوسپارىندا بار، جوعى بەلگىسىز. الايدا، وسى ءبىر حاتتىڭ سىرى ءار ەلدەگى ساراپشىلاردىڭ قىزىعۋىن تۋدىرعان ەدى.
ەڭ قىزىعى، قۇتتىقتاۋ حاتىن تاپسىرىپ العان قىتاي ۇكىمەتى تاۋلىك بويى جاۋاپ قاتپاعان. تەك، وتكەن بەيسەنبى كۇنى كەشتە عانا ەكى باسشى تەلەفوندا تىلدەسكەن. «ۇزاق كەڭەس»  بارىسىندا،  ترامپ  «ۇلكەن قىتاي»  ساياساتىن قولدايتىنىن بىلدىرگەن. اق ءۇيدىڭ ايتىسىنا سەنسەك،  ەكى ەل باسشىسى "ارقا-جارقا" كەڭەسىپ،  ءبىر-ءبىرىن ەلدەرىنە شاقىرعان.
ترامپتىڭ قىتايعا جىلى قاباق تانىتا قالۋىندا قانداي سىر بار دەگەن ساۋال قىتايلىق باق-تىڭ قىزۋ تالقىسىندا. اقش-تا پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ ەكىنشى اپتاسىنان باستاپ-اق،  قىتاي تۋرالى سان-الۋان پىكىر ايتىپ،  قىتايعا سالقىن قاباق تانىتىپ كەلگەن ترامپتىڭ پوزيتسياسى جىلىپ سالا بەردى دەيدى ساراپشىلار.
11 اقپان كۇنى، قىتايدىڭ ءىرى اقپارات اگەنتى Sina.Net-تىڭ رەسمي سايتىندا، ترامپتىڭ «ۇلكەن قىتاي»  ساياساتىن قولدايتىنى تۋرالى لەبىزىنە قاراتا تايۋان پرەزيدەنت سارايىنىڭ مالىمدەمەشىسى حۋاڭ جوڭياننىڭ سوزى جاريالاندى. ول:" اقش پەن تايۋان ەكى جاق تىعىز بايلانىس پەن سەلبەستىكتى ساقتايدى. ءارى  ىسىك تە توستىك تە كۇيمەيتىن  تاماشا تاسىلدەن جازبايدى", - دەگەن پىكىر ايتتى. وسى پىكىر بەيجىڭ مەن تايۋان اراسىنداعى كۇشتى قايشىلىقتى تۋدىرىپ وتىر.
اۋد: ادىلەت احمەتۇلى
“The Qazaq Times”