ۇبت تاپسىرۋ كەزىندە تۇلەكتەردىڭ 85% شەكتى دەڭگەيدەن ءوتتى، بۇل تۋرالى قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترلى ەرلان ساعاديەۆ پرەمەر-ءمينيسترى باقىتجان ساعىنتاەۆتىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا باياندادى.
ە.ساعاديەۆتىڭ ايتۋىنشا، 2004 جىلدان باستاپ وتكىزىلىپ كەلگەن كەشەندى تەستىلەۋگە بيىل 15 جىل. وسى ارالىقتا ۇبت-عا 1,775 ملن مەكتەپ ءبىتىرۋشى قاتىستى. بۇل بارلىق تۇلەكتەردىڭ 80%-ىن قۇرايدى. 2017 جىلعا دەيىن ۇبت ەكى فۋنكتسيانى اتقاردى: مەكتەپتەگى وقۋدى اياقتايتىن قورىتىندى ەمتيحان جانە جوعارى وقۋ ورىندارىنا ءتۇسۋ ەمتيحانى.
2017 جىلدان باستاپ «التىن بەلگى» مەكتەپتە بەرىلىپ كەلەدى. وسى جىلى «التىن بەلگى» يەگەرلەرىنىڭ سانى 6800 ادامنان استى.
بيىل ۇبت-عا قاتىسۋعا 100 مىڭنان استام تۇلەك ءوتىنىش بەردى. ولاردىڭ ىشىندە 75% — قازاق تىلىندە 25% — ورىس تىلىندە. سايكەسىنشە، كوميسسيانىڭ شەشىمىمەن جالپى گرانتتاردىڭ 75% قازاق تىلىندە جانە 25% ورىس تىلىندە ءبىلىم الۋعا ءبولىندى.
ۇبت-عا 98 مىڭنان استام ادام قاتىستى. ناتيجەسى بويىنشا ورتاشا بالل — 83. وتكەن جىلى بۇل كورسەتكىش 80,5 بالدى قۇرادى. شەكتى دەڭگەيدەن 84 مىڭ ءبىتىرۋشى، ياعني قاتىسۋشىلاردىڭ 85% ءوتتى.
تەستىلەۋ كەزىندە 30 مىڭنان استام تەست تاپسىرمالارى پايدالانىلدى. 243 اپەللياتسيالىق ءوتىنىش ءتۇسىپ، ونىڭ ىشىندە 101 ءوتىنىش قاناعاتتاندىرىلدى.
ارنايى رەسپۋبليكالىق شتاب قۇرىلىپ، قۇرامىنا ءبىلىم جانە عىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ىشكى ىستەر مينيسترلىكتەرىنىڭ وكىلدەرى كىردى.
سونداي-اق، ۇبت-عا ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىگى بار 51 تۇلەك قاتىستى. ولارعا جەكە اۋديتوريا بەرىلدى، كومەكشىلەر، سونداي-اق ىمداۋ ءتىلىن بىلەتىن ماماندار كومەك كورسەتتى.
«وسى جىلى تەستىلەۋ بارىسىندا 82 مىڭنان استام تىيىم سالىنعان زاتتار، ونىڭ ىشىندە 54 مىڭنان استام ۇيالى تەلەفون، روۋتەر، مودەم سەكىلدى جانە 28 مىڭنان استام قاعاز تۇرىندەگى زاتتار تابىلدى. مۇنداي فاكتىلەر جىل سايىن كەزدەسىپ وتىرادى. بۇل باعىتتاعى باقىلاۋدى ءارى قاراي دا كۇشەيتەتىن بولامىز»، — دەپ مالىمدەدى ە. ساعاديەۆ.
ۇبت وتكىزۋ كەزىندە 1200 اۋديتوريا قولدانىلىپ، ولاردىڭ 90% ونلاين-تاراتىلىممەن قامتاماسىز ەتىلدى. بۇل كورسەتكىش وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ءۇش ەسەگە ءوستى. سونداي-اق، ۇبت وتكىزۋ كەزىندە ورتالىقتار 4G ستاندارتتى بايلانىس سيگنالدارىن باساتىن قۇرالدارمەن، مەتالل ىزدەگىشتەرمەن تولىعىمەن قامتاماسىز ەتىلدى.
سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ۇبت وتكىزۋ ورتالىقتارىندا تاماقتاندىرۋ جانە اتا-انالار ءۇشىن كۇتۋ ورىندارىن، اۋىلدان كەلگەن تۇلەكتەر ءۇشىن كولىكتى قامتاماسىز ەتتى، سونداي-اق، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى تەست وتكىزۋ ورنىندا كەزەكشىلىك ەتتى.
كەشەندى تەستىلەۋگە كەلسەك، ول 14–18 شىلدە ارالىعىندا 48 جوو بازاسىندا وتكىزىلدى. كت-عا قاتىسۋعا 45 مىڭنان استام ادام ءوتىنىش بەرىپ، 42 700 ادام نەمەسە ءوتىنىش بەرگەندەردىڭ 93,2% قاتىستى. جالپى شەكتى دەڭگەيدەن قاتىسقانداردىڭ 56,4% ءوتتى. «بيىل مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتتارىنا قوسىمشا جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار ەسەبىنەن 2700-گە جۋىق گرانت ءبولىنىپ وتىر. نورماتيۆتىك بازا دايىن. بۇل گرانتتار ايدىڭ اياعىنا دەيىن بولىنەدى»، — دەدى ە. ساعاديەۆ.
قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتتارىن تاعايىندايتىن رەسپۋبليكالىق كوميسسيا ءوز جۇمىسىن اياقتالىپ، بايقاۋ ناتيجەلەرى باق-تا جاريالاندى.
قورىتىندىلاي كەلە، ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى پەداگوگتەر قاۋىمى مەن اتا-انالار تاراپىنان تۇسكەن ۇبت مەن كت پروتسەسىن جەتىلدىرۋگە قاتىستى ۇسىنىستاردى جەتكىزدى. وسىلايشا، ۇبت مەن كت-نى بىرىكتىرۋ، ۇبت وتكىزۋ پروتسەسىنەن مەكتەپ مۇعالىمدەرىن بوساتۋ، مەكتەپتەردە سىناما تەستىلەرىن وتكىزبەۋ، مەملەكەتتىك ءبىلىم گرانتتارىن وقۋ تىلدەرىنە بولمەي تاعايىنداۋ جانە ت.ب. ماسەلەلەر قارالىپ جاتىر.