فوتو: Sputnik كازاحستان

وتكەن اپتادا رەسەي باق وكىلدەرى رەسمي استانانى ءسۇريا ماسەلەسى بويىنشا بۇۇ-نىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە «رەسەيدى قولدامادى» - دەپ ايىپتاسا، وسى اپتادا كرەمل ماڭىنداعى جازعىشتار مەن ايتقىشتار قازاقستاندى «كاسپي تىنىشتىعىن بۇزدى» - دەپ ايىپتادى. جالپى، سوڭعى ۋاقىتتارى رەسەيلىك جۋرناليستەر قازاقستان بيلىگىنە قاراتا باعىتتالعان اقپاراتتىق شابۋىلدارىن كۇشەيتتى. وسىعان بايلانىستى بۇگىن ءبىز رەسەيلىك ساراپشى اركادي دۋبنوۆ پەن قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى مارات شيبۇتوۆتىڭ پىكىرلەرىن بەرۋدى ءجون كوردىك.

فوتو: sayasat.kz

مارات شيبۇتوۆ، ساياساتتانۋشى: «قازاقستان ناتو-مەن اراداعى اۋعانستانعا جۇك تاسىمالداۋ كەلەسىمىن ورىنداۋدا. بۇل جەردە ەشقانداي زاڭ بۇزۋشىلىق جوق. اۋعانستانعا جۇك تاسىمالى وسىعان دەيىن ءبىزسىز دە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلگەن. تەك بۇعان دەيىن جۇك تاسىمالىنىڭ بارلىعى رەسەي ارقىلى وتەتەتىن جانە ولار بۇدان قىرۋار پايدا تاباتىن. بىراق قازىر جاعداي وزگەردى. ەندى اۋعانستانعا جۇك تاسىمالى گرۋزيا، ءازىربايجان جانە قازاقستان ارقىلى وتەدى. بۇل سول باياعى جۇك كونتەينەرلەرى. ونىڭ ىشىندە بۇرىنعىسىنشا اۋعانستانداعى اقش اسكەرىنە ارنالعان دارەتحانا قاعازدارى، ازىق-تۇلىك تاۋارلارى سياقتى زاتتار بار. ال رەسەي جۋرناليستەرى بايبالام سالىپ جۇرەگەن كاسپي تىنىشتىعىنىڭ بۇزلعاندىعىنا كەلەتىن بولساق، ايماق تىنىشتىعىن ءبىرىنشى بولىپ رەسەيدىڭ ءوزى بۇزعان. رەسەي كاسپي تەڭىزىنەن يادرولىق وقتۇمسىقتارى بار «كاليبر» زىمىراندارىمەن ءسۇريانى اتقىلاعاندا ايماق تىنىشتىعىنا قاۋىپ تونگەن.»

فوتو: RFI

رەسەيلىك ساراپشى، اركادي دۋبنوۆ: «قازاقستاننىڭ رەسەيدىگى ەلشىلىگى 26 ءساۋىر كۇنى رەسەي جۋرناليستەرىنىڭ كاسپي تىنىشتىعىنا بايلانىستى جاريالاعان ماتەريالدارىنان كەيىن رەسمي مالىمدەمە جاساۋعا ءماجبۇر بولدى. وندا قازاقستان تاراپى رەسەي باق وكىلدەرىنىڭ «كاسپي پورتتارىن اقش اسكەري-تەڭىز كۇشتەرى پايدالانباق» - دەگەن سارىنداعى ماتەريالدارىنا «جالعان اقپارات» - دەگەن باعا بەردى. رەسەي جۋرناليستەرىنىڭ بايبالام سالۋىنا قازاقستان سەناتىنىڭ اتالمىش ماسەلەگە بايلانىستى زاڭ جوباسىن راتيفيكاتسيالاۋى سەبەپ بولدى. بىراق ول زاڭعا نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءالى قول قويماعانىن ايتا كەتكەن ءجون. جالپى، اقش 2010 جىلى اۋعانستانعا جۇك تاسىمالداۋدا كاسپي پورتتارىن پايدالانۋعا بايلانىستى قازاقستانمەن عانا كەلىسىمگە كەلگەن جوق. ونىڭ رەسمي ماسكەۋدىڭ ءوزى دە بار. سول كەزدەگى كەلىسىم بويىنشا جۇك تاسىمالىنىڭ ءبىر بولىگى رەسەيدىڭ ۋليانوۆسك اۋماعى ارقىلى ءوتۋى ءتيىس بولعان. بىراق رەسەي بۇل كەلىسىمنەن 2015 جىلى شىعىپ كەتتى. وسىدان كەيىن اقش گرۋزيا. ءازىربايجان، قازاقستان جانە وزبەكستانمەن جاڭا كەلىسىم جاسادى. وسى جاعدايلاردان كەيىن ءوزىن «ستارشي برات» ەسەبىندە كورەتىن ماسكەۋ رەسمي استانانىڭ لاتىن ادىپبيىنە كوشۋ جونىندەگى باستاماسىن، بۇۇ-نىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىندە ءوزىن قولداماۋىن اۋىر قابىلدادى. نەگىزىندە سوڭعى ۋاقىتتارى رەسەي باسپاسوزىندە بولىپ جاتقان دۇنيەلەردىڭ بارلىعى قازاقستان پرەزيدەنتىنە باعىتالىپ جاتقان سياقتى اسەر قالدىرادى. ەگەر بۇل شىن مانىندە سولاي بولاتىن بولسا، وندا رەسەي «پاتريوتتارى» اقپاراتتىق شابۋىلىن مامىر ايىندا وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزيەەۆ اقش-قا رەسمي ءىس-ساپارمەن بارىپ كەلگەنەن كەيىن تاشكەنتكە باعىتتاۋى مۇمكىن.»

ەستەرىڭىزگە سالايىق، وسىدان بىرنەشە كۇن بۇرىن رەسەي باق وكىلدەرى "قازاقستان كاسپيدەگى ءوز پورتتارىن اقش اسكەري تەڭىز كۇشتەرىنە جالعا بەرمەك" - دەگەن سارىنداعى ماتەريالدارىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى قارشا بوراتقان. وسىدان كەيىن 26 ءساۋىر كۇنى قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگى "رەسەي باق وكىلدەرىنىڭ اقپاراتتارى شىندىققا جاناسپايدى. بۇنىڭ بارلىعى جالعان اقپاراتتار" - دەگەن مالىمدەمە جاساعان.

“The Qazaq Times”