قىتايلىق الەۋمەتتىك جەلىنى شۋلاتقان "كىشكەنتاي ۋاڭ". فوتو: ۆي چات الەۋمەتتىك جەلىسىنەن.

وسىدان ءتورت كۇن بۇرىن، ءبىر قىتايلىق باستاۋىش مەكتەپ وقىتۋشىسىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەگەن سۋرەتى سول ەلدەگى جەلى تۇتىنۋشىلارىنىڭ كۇشتى تالقى تاقىرىبى بولدى. سۋرەتتە سەگىز جاستاعى قىتايلىق وقۋشى مەكتەپكە بەتتەرىن ۇسىك شالىپ، شاشى مەن قاستارىنا دەيىن اق قىراۋ بولىپ كەلگەن. ونىڭ سۋرەتىن مۇعالىمى الەۋمەتتىك جەلىگە سالىسىمەن «كىشكەنتاي ۋاڭ» دەلىنگەن بۇل سۋرەت قىتايلىق الەۋمەتتىك جەلى تۇتىنۋشىلارى ارسىندا كەدەيلىك جاعدايى بويىنشا تالقىنىڭ وزەگىنە اينالعان. وندا جەرگىلىكتى بيلىكتەن مۇنداي جاعدايعا قانداي شارا جاساپ جاتقانى تۋرالى سۇراۋلار كوبىرەك قويىلدى.

رەسميلەردىڭ تاراتقان مالىمەتىنە قاراعاندا «كىشكەنتاي ۋاڭ» قىتايدىڭ يۋننان پروۆينتسياسىنا قاراستى ءبىر اۋىلدا تۇرادى. ول ءار كۇنى مەكتەپكە 4,5 شاقىرىم جاياۋ ءجۇرىپ بارادى. ونىڭ سۋرەتى جەلىگە جاريالانعان كۇنى بۇل وڭىردە تەمپەراتۋرا -9س° بولعان ەكەن. ونىڭ ارت ارتىنان جاريالانعان ەكى سۋرەتى الەۋمەتتىك جەلىدە تانىمال بولدى. ونىڭ ءبىرى – جوعارىداعى ۋاڭنىڭ قاس-كىرپىگىنە دەيىن قىراۋ قاتقان بەينەسىنە وقۋشىلاردىڭ كۇلىپ جاتقان سۋرەتى بولسا، ەندى  –ونىڭ وقۋشى كۇندەلىگىنىڭ سۋرەتى. ودان كىشكەنتاي ۋاڭنىڭ 5-كە وقيتىن بالا ەكەنىن كورۋگە بولادى.

«كىشكەنتاي ۋاڭ» تاقىرىپتىڭ تيەگى عانا. اڭگىمە قىتايداعى كەدەيلىك ماسەلەسى. الەمدە ەكىنشى ورىندا تۇراتىن ەكونوميكاعا يە قحر بيلىگى ەل حالقىن كەدەيلىكتەن قۇتقارۋ ۋادەسىن بەرگەنىنە 70 جىلعا جاقىندادى. وتكەن جىلى قازان ايىندا وتكەن قكپ ۇلكەن قۇرىلتايىندا دا قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ ەل حالقىن جاقىن ارادا تولىقتاي كەدەيلىكتەن قۇتقارۋعا ۋادە بەردى. دەگەنمەن، قىتايدىڭ اۋىلدى جەرلەرىندە الەۋمەتتىك جاعدايدىڭ ناشارلىعى ءالى دە شەشىم تاپپاعان.

دەگەنمەن، «كىشكەنتاي ۋاڭنىڭ» سۋرەتى جاريالانعاننان كەيىن اتالعان پروۆينتسياداعى تانىمال Pear Video سايتىنىڭ جۋرناليستەرى ونى ىزدەپ بارعان. ونىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ شىنىندا تومەن ەكەنى انىقتالعاننان كەيىن، الەۋمەتتىك جەلى تۇتىنۋشىلارى جەرگىلىكتى بيلىككە ماسەلەنى شەشۋ تۋرالى تالاپ قويعان. جەرگىلىكتى ۇكىمەت جاعىنان ۋاڭ وقيتىن مەكتەپكە 15 مىڭ اقش دوللارىن ءبولىپ، وقۋشىلارىنا تولىقتاي جىلى كيىممەن قامتاماسىز ەتۋدى تاپسىرعان.

“The Qazaq Times”