عالىمدار: جاقسى مۋزىكانت جىلدام رەاكتسيا تانىتادى

كانادالىق عالىمدار العاش رەت كاسىبي مۋزىكانتتاردىڭ جىلدامدىعىن انىقتاۋ ءۇشىن تاجىريبە جاسادى. ناتيجەسىندە، ولاردىڭ (مۋزىكانتتاردىڭ) قاراپايىم ادامدارعا قاراعاندا جىلدام قيمىلدايتىنى جانە كەز-كەلگەن دىبىستاردى تەز قابىلداپ، ارەكەت ەتەتىندىگى انىقتالعان. «بالكىم، جەكپە-جەك سەكىلدى سپورت شەبەرى بولۋعا ۇمتىلعان ادامنىڭ مۋزىكاعا كەلۋىنە بولاتىن شىعار» دەپ بولجام جاسايدى زەرتتەۋشىلەر. بۇل تۋرالى Naked-science حابارلادى.

مونرەال ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى فرانسۋا شامپۋ (Francois Champoux) مەن سيمون لوندري (Simon Landry) زەرتتەۋ جۇمىستارى جايلى ماقالاسىن Brain and Cognition جۋرنالىندا جاريالادى. عالىمداردىڭ تاجىريبەسىنە  16 ەرىكتى كاسىبي مۋزىكانتتار مەن مۋزىكاعا ەش قاتىسى جوق 19 قاتىستى.  مۋزىكانتتاردىڭ ىشىندە 8 پيانيست، 2 پەركۋسسيونيست، باس-گيتاريست، فلەيتيست، ۆيولونچەليست جانە 3 سكريپكادا وينايتىن ماماندار بار. بارلىعى دا 10 جاسىنا دەيىن اسپاپتاردا ويناپ، ۇيرەنگەن، (ارقايسى بىرنەشە اسپاپتاردى ەركىن مەڭگەرگەن) مۋزىكا سالاسىندا جۇرگەندەرىنە كەمىندە 7 جىل بولعان ماماندار.

تاجىريبە وتە قاراپايىم: ەرىكتىلەرگە وڭ قولىنداعى سۇق ساۋساعىن كومپيۋتەر تىشقانىنا، ال سول قولىنداعى سۇق ساۋساعىن قوراپشاعا (كومپيۋتەر تىشقانىنىڭ كولەمىمەن بىردەي) قويۋ كەرەك. ولار قوراپشانىڭ ىشىندەگى ءدىرىلدى نەمەسە شۋدى ەستىگەن بويدا، تىشقان تۇيمەسىن باسۋى شارت ەدى. ءدال وسى قاراپايىم تاپسىرمانىڭ وزىندە عالىمدار مۋزىكانتتاردىڭ كەز كەلگەن دىبىستى (مەيلى ۆيبراتسيا بولسىن، شۋ بولسىن، ت.ب.) تەز قابىلداپ ءبىر مەزگىلدە ارەكەت ەتەتىندىگىن بايقادى. 19  ادام دىبىستاردى  شامامەن 250-230 مس، ال مۋزىكانتتار 200 مس ۋاقىتىندا ەستىگەن.

«بۇل ناتيجەلەردەن مىنانداي قورىتىندى شىعارۋعا بولادى: مۋزىكا سالاسىندا ۇزاق جىلدار بويى جۇرگەن ادام، كەز كەلگەن دىبىستىق، تاكتيكالىق، مۋلتيمودالدى دىبىستاردى سەزىپ، ارەكەت ەتۋىنە ۋاقىتىن ۇنەمدەيدى»، – دەيدى جوبا اۆتورلارىنىڭ ءبىرى.

شىندىعىندا، بۇل – ەشكىم بىلمەيتىن قۇپيا ەمەس. بىراق عىلىمي تۇردە زەرتتەۋ دە كوپشىلىكتىڭ ويىنا كەلمەگەنىن ەسكەرگەن ءجون. اراعا ۇزاق جىلدار سالىپ، ۇزدىكسىز مۋزىكامەن اينالىسۋ ءۇشىن ادامعا بايقاعىشتىق، دالدىك پەن كىشكەنتاي قوزعالىستىڭ وزىنە تەز اسەر ەتەتىن جىلدامدىقتى مەڭگەرۋ كەرەك. بۇل اقپاراتتاردى جىلدام قورىتىپ وتىراتىن، ميداعى نەيروندىق توردىڭ دامۋىنا سەپتىگىن تيگىزەدى.