فوتو: Naked-science

«حالىقارالىق عالىمدار توبىنىڭ پايىمداۋىنشا، الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ەر ادامدارعا قاراعاندا، نازىك جاندىلاردا جۇرەك اۋرۋلارىنىڭ پايدا بولۋ قاۋپى جوعارى»، – دەپ مالىمدەيدى Naked-Science. زەرتتەۋ جۇمىستارى «The Journal of Epidemiology & Community Health» ءباسپاسوز بەتتەرىنە جاريالاندى.

بەلگىلى بولعانداي، تومەن الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جاعداي جۇرەك-قان تامىرلارى جۇيەسىنىڭ اۋرۋىنا اكەپ سوعادى. وسى ۋاقىتقا دەيىنگى زەرتتەۋ جۇمىستارىنىڭ ناتيجەسى ونداي انوماليا ايەلدەردە سيرەك كەزدەسەتىندىگىن كورسەتكەن.  سول كەزدەگى ستاتيستيكا بويىنشا، جۇرەك اۋرۋلارى ولاردا (ايەلدەردە) ەر ادامدارمەن سالىستىرعاندا 5-10 جىلعا كەيىن پايدا بولادى. الايدا، بۇل زەرتتەۋ ناتيجەسىنە عالىمداردىڭ كوڭىلى تولماعان.

وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن، اۋسترالياداعى دينكين ۋنيۆەرسيتەتى مەن وزگە دە زەرتتەۋشىلەر توبى، جوعارىداعى ماسەلەلەرگە قاتىستى 116 عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارىنا مەتااناليز جاساعان. اۆتورلار ەۋروپاداعى، سولتۇستىك امەريكا مەن ازياداعى  جۇرەگى اۋىراتىن 22 ميلليون ادامداردى جانە ءبىر ميلليوننان استام جۇرەك-قان تامىرلارى اۋرۋلارىن زەرتتەگەن. كەيىننەن ونى ەر ادامدار مەن ايەل ادامدارداعى پاتولوگيانىڭ پايدا بولۋىنا سالىستىرمالى اناليز جۇمىستارىن جۇرگىزدى.

سونداي-اق، عالىمدار رەسپوندەنتتەردىڭ ءبىلىم دەڭگەيى، ايلىق تابىسى مەن قىزمەتىنە دە تالداۋ جاساعان. ناتيجەسىندە، جالپى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دەڭگەيى (ايلىق تابىسى) تومەن ادامدا، بارلىق جاعدايى جاقسى قامتاماسىز ەتىلگەن  ادامدارعا قاراعاندا، ينسۋلت پەن ينفاركت الۋ قاۋپى وتە جوعارى ەكەندىگى انىقتالدى. ونىڭ ىشىندە، جالاقىسى تومەن ەر ادامداردان گورى، جالاقىسى تومەن نازىك جاندىلارعا وسىنداي قاۋىپ ءتونىپ تۇر.

دەگەنمەن، عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، ءالى دە گەندەرلىك سپەتسيفيكانى مۇقيات زەرتتەۋ قاجەت. سوعان سايكەس كۇرەسۋ مەن ەمدەۋ جولدارىن انىقتاۋدى دا كوزدەپ وتىر. سەبەبى، الەمدە وسى جۇرەك اۋرۋلارىنان جىل سايىن 8,6 ميلليون ايەلدەر قايتىس بولادى ەكەن.

"The Qazaq Times"