قازاقستاندا جاساندى ينتەللەكتكە (جي) قاتىستى زاڭ جوباسى تالقىلانىپ جاتىر. بۇل زاڭنىڭ نەگىزگى ماقساتى رەتىندە جي-ءدىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، ەتيكالىق نورمالاردى قالىپتاستىرۋ جانە تەحنولوگيانىڭ قوعامعا اسەرىن باقىلاۋ دەپ كورسەتىلگەنىمەن، ونىڭ استارىندا باسقا دا ماقساتتار جاتۋى مۇمكىن. اتاپ ايتقاندا، ەلدەگى ءسوز بوستاندىعىنا قىسىم كورسەتۋ جانە اقپاراتتىڭ تارالۋىن شەكتەۋ ارەكەتتەرى جي-گە قاتىستى رەتتەۋلەردىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى بولۋى ىقتيمال.

جاساندى ينتەللەكت جانە اقپاراتتىق باقىلاۋ

قازاقستاندا باق-تىڭ باسىم بولىگى مەملەكەتتىك قاداعالاۋدا ەكەنى جاسىرىن ەمەس. تاۋەلسىز جۋرناليستەر مەن بەلسەندىلەردىڭ قىزمەتىنە قىسىم كورسەتىلىپ، ولاردىڭ باس بوستاندىعى شەكتەلۋدە. سوڭعى ۋاقىتتاردا بيلىككە ءوز نارازىلىقتارىن بىلدىرگەن دۋمان مۇحامەتكارىم، ايگەرىم تىلەۋجان، تەمىرلان ەڭسەبەك سياقتى تاۋەلسىز جۋرناليستەردىڭ قاماۋعا الىنۋى – بيلىكتىڭ قوعامداعى شىنايى اقپارات اعىنىن باقىلاۋدا ۇستاپ قالعىسى كەلەتىنىنىڭ ايقىن دالەلى.

الايدا، بيلىك جۋرناليستەردى قۋدالاپ، باق-تى باقىلاۋىندا ۇستاسا دا، جاساندى ينتەللەكتكە توسقاۋىل قويۋ وڭاي ەمەس. جي تەحنولوگيالارى مەملەكەتتىك تسەنزۋرانى اينالىپ ءوتىپ، اقپاراتتىڭ تارالۋىنا جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى. ChatGPT سەكىلدى جۇيەلەر ءارتۇرلى دەرەككوزدەردەن الىنعان اقپاراتتى جيناقتاپ، بيلىكتىڭ قالاۋىنسىز دا قوعامعا قاجەتتى شىندىقتى جەتكىزە الادى. دەمەك، جي-گە قاتىستى زاڭ جوباسى تەك تەحنولوگيالىق قاۋىپسىزدىكتى ەمەس، اقپاراتتىق باقىلاۋدى كۇشەيتۋ ماقساتىن دا كوزدەۋى مۇمكىن.

جاساندى ينتەللەكت زاڭىنا قانداي ۇسىنىستار ايتۋعا بولادى؟

جاساندى ينتەللەكتتى زاڭمەن رەتتەۋ تەك شەكتەۋلەر مەن تسەنزۋراعا ەمەس، ونىڭ ءتيىمدى جانە قاۋىپسىز دامۋىنا باعىتتالۋى ءتيىس. جي تۋرالى زاڭ جوباسى قارالماق ەكەن. وعان قاتىساتىن ازاماتتارعا بىرنەشە ماڭىزدى ۇسىنىستار ايتار ەدىم.

  1. اشىقتىق جانە قوعامدىق تالقىلاۋ – جي تۋرالى زاڭ جوباسى قوعامعا اشىق تۇردە ۇسىنىلىپ، ساراپشىلار مەن ازاماتتىق قوعام وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن تالقىلانۋى كەرەك. بيلىكتىڭ ءوز بەتىنشە قابىلداعان شەشىمدەرى تەحنولوگيانىڭ دامۋىن شەكتەۋى مۇمكىن.
  2. ءسوز بوستاندىعى مەن اقپاراتقا قول جەتكىزۋدى قورعاۋ – جي-ءدى اقپاراتتىق تسەنزۋرا قۇرالى رەتىندە پايدالانۋعا جول بەرمەۋ كەرەك. زاڭ جوباسىندا جي قولدانۋشىلارىنىڭ اقپاراتقا ەركىن قول جەتكىزۋ قۇقىعى ساقتالۋى ءتيىس.
  3. جي زەرتتەۋ ورتالىقتارىن قولداۋ – قازاقستاندا جاساندى ينتەللەكتتى دامىتۋ ءۇشىن عىلىمي ورتالىقتار مەن ستارتاپتارعا قولداۋ كورسەتۋ قاجەت. بۇل تەحنولوگيانى سىرتتان يمپورتتاماي، ءوزىمىز دامىتا الاتىن دەڭگەيگە جەتۋىمىز كەرەك.
  4. ەتيكالىق ستاندارتتار مەن دەرەكتەر قاۋىپسىزدىگى – جي-ءدىڭ قولدانىلۋىنا قاتىستى ناقتى ەتيكالىق نورمالار بەكىتىلۋى كەرەك. اتاپ ايتقاندا، پايدالانۋشىلاردىڭ جەكە دەرەكتەرىن قورعاۋ، جالعان اقپاراتتىڭ تارالۋىن بولدىرماۋ، جي-ءدىڭ ادام قۇقىقتارىنا كەرى اسەرىن ازايتۋ ماڭىزدى.
  5. بيلىك تاراپىنان جي-ءدى اسىرا پايدالانۋ مەن مانيپۋلياتسياعا جول بەرمەۋ – مەملەكەتتىك ورگاندار جي-ءدى تەك تسەنزۋرا قۇرالى رەتىندە ەمەس، قوعامدىق يگىلىككە پايدالانۋى ءتيىس. زاڭ جوباسىندا جي-ءدىڭ قوعامعا قىزمەت ەتۋى ءۇشىن قولدانىلاتىن ناقتى باعىتتارى كورسەتىلۋى كەرەك.

جاساندى ينتەللەكتتى تەجەۋ – قازاقستاننىڭ تەحنولوگيالىق ارتتا قالۋىنا اكەلەدى

جي-ءدى زاڭمەن شەكتەۋ – دامۋدىڭ ەڭ ۇلكەن تەجەگىشتەرىنىڭ ءبىرى. قازىرگى تاڭدا اقش، قىتاي، ەۋروپا ەلدەرى بۇل تەحنولوگيانى ەكونوميكانىڭ نەگىزگى سالالارىنا ەنگىزىپ، ونى ۇلتتىق ستراتەگيا دەڭگەيىندە دامىتىپ جاتىر. ال قازاقستان بۇل مۇمكىندىكتى شەكتەۋ جولىنا تۇسسە، الەمدىك تەحنولوگيالىق جارىستا ارتتا قالارى ءسوزسىز.

بيلىككە شىندىقتى جەتكىزۋدەن قورقۋدىڭ قاجەتى جوق. ونىڭ ورنىنا، جي-ءدى قوعام يگىلىگىنە پايدالانۋ جولدارىن قاراستىرۋ كەرەك. ەگەر جي تۋرالى زاڭ بيلىكتىڭ اقپاراتتىق باقىلاۋىن كۇشەيتۋ ءۇشىن عانا قابىلداناتىن بولسا، بۇل قازاقستاننىڭ ءسوز بوستاندىعى مەن تەحنولوگيالىق دامۋىنا ۇلكەن قاۋىپ توندىرەدى.

جاساندى ينتەللەكتكە قاتىستى زاڭ قابىلداۋ قاجەتتىلىگى بار، بىراق ول تەك شەكتەۋ مەن تسەنزۋراعا باعىتتالماۋى ءتيىس. بيلىك جي-ءدى باقىلاۋعا الۋ ارقىلى ءوز ساياساتىنىڭ اشىقتىعىن جاسىرماق بولسا، بۇل قادام ەلدەگى تەحنولوگيالىق دامۋ مەن ءسوز بوستاندىعىنا ۇلكەن سوققى بولادى. سوندىقتان زاڭ جوباسى تەك مەملەكەتتىك مۇددەنى ەمەس، قوعامنىڭ دا قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرەتىندەي ەتىپ ازىرلەنۋى قاجەت. جاساندى ينتەللەكت – بولاشاقتىڭ قۇرالى، ونى شەكتەۋ ەمەس، دۇرىس باعىتتا قولدانۋ ماڭىزدى.

The Qazaq Times