افريكا حالقىنىڭ سانى جىلدام ءوسىپ كەلە جاتقانى انىقتالدى

فرانتسيانىڭ ۇلتتىق حالىق ينستيتۋتى (INED) جاقىندا زەرتتەۋ ناتيجەلەرىن جاريالاپ، قازىر الەمدە حالىق سانى ەڭ تەز ءوسىپ كەلە جاتقان الىپ قۇرلىق افريكا ەكەنىن، 2050 جىلعا بارعاندا ەلدىڭ حالىق سانى ەكى ەسەگە دەيىن كوبەيەتىنىن حابارلادى. بۇل جونىندە فرانتسيا اقپارات اگەنتتىكتەرىنىڭ بۇگىنگى حابارىندا ايتىلعان.

INED-ءنىڭ بەرگەن مالىمەتىنە قاراعاندا، افريكانىڭ حالىق سانى قازىر 1,2 ملرد شاماسىندا بولسا، 2050 جىلعا قاراي 2,5 ملرد ادامعا دەيىن كوبەيەدى ەكەن. ال، 2100 جىلعا دەيىن قارا قۇرلىقتا 4,4 ملرد ادام ءومىر سۇرەتىن بولادى دەلىنگەن. ال، اتالعان ەلدىڭ زەرتتەۋ ينستيتۋتى "2050 جىلعا بارعاندا الەمدەگى حالىق سانى 10 ميللياردقا جەتىپ، XXI عاسىردىڭ سوڭىنا جەتكەندە 11 ملرد ادامنان اسادى" دەگەن بولجام ايتادى.

افريكا مەن ەۋروپا حالىق سانىنىڭ ءوسۋ سالىستىرماسى. فوتو: Human Stupidity.

INED-ءتىڭ زەرتتەۋ ناتيجەسى بويىنشا الەمدەگى حالىق سانىنىڭ ءوسىمى بىرتە-بىرتە تومەندەيدى. بۇل" ايەلدەردىڭ بارعان سايىن تۋ كورسەتكىشىنىڭ تومەندەۋىنەن بولادى" دەگەن قورتىندى جاسالعان. 1950 جىلى الەمدەگى تۋىلعان بالالار سانىن ورتاشا ەسەبى بويىنشا، ءبىر ايەل 5 بالا تۋعا قابىلەتتى دەپ ەسەپتەلگەن. قازىر بۇل كورسەتكىش 2,5 بالاعا ءتۇستى. بىراق ءار ەلدەگى ايەلدەردىڭ دە تۋ كورسەتكىشى الۋان ءتۇرلى. مىسالى، ورتاشا دامىعان وڭتۇستىك كورەيادا ايەلدەردىڭ تۋ كورسەتكىشى 1,2 بالاعا ورتاقتاسسا، سوعىس ءورتى قاپتاعان ءسۇريادا بىردەن 7,3 بالانى كورسەتەدى. ال افريكانىڭ بارلىق وڭىرلەرىندەگى بالا تۋ كورسەتكىشى 3 بالادان جوعارى. وسىعان قاراعاندا افريكا الداعى ۋاقىتتا حالىق سانى ەڭ تەز وسەتىن قۇرلىق بولادى دەلىنگەن.

افريكا حالقىنىڭ سانىنىڭ ءوسۋى بۇل وڭىردەگى ءولىم-ءجىتىم كورسەتكىشىنىڭ ازايۋىمەن دە بايلانىستى دەۋگە بولادى. حالىقارالىق قاۋىمداستىق پەن الەم ەلدەرىنەن جىل سايىن بەرىلەتىن كومەكتەر جانە افريكا ەلدەرىنىڭ الەۋەتىنىڭ بىرتىندەپ جاقسارۋى، اسىرەسە بالالاردىڭ مەزگىلسىز ءولۋ كورسەتكىشىن 15 جىل ىشىندە كۇرت تومەندەتكەن. بۇل دا افريكا حالقىنىڭ كوبەيۋىنە قارقىن بەردى.

“The Qazaq Times”