سوڭعى ۋاقىتتا وزبەكستاندا بولىپ جاتقان جاعدايلار ءوزىن جەر بەتىنىڭ جارتى قۇدايى سانايتىن ساياسي ەليتالىق توپتارعا ساباق بولا الا ما؟

كەڭەستەر وداعى قۇلاعالى بەرى ورتالىق ازيا ەلدەرىندە بيلىك باسىندا وتىرعان ادامداردىڭ جاقىن تۋىستارىنىڭ سوتتالۋى داستۇرگە اينالدى. جاقىندا بىشكەك سوتى قىرعىزستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى اسقار اقاەۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى ءادىل تويعانباەۆتى سىرتتاي 20 جىلعا، ەكس-پرەزيدەنت قۇرمانبەك باكيەۆتىڭ ۇلى ماكسيم باكيەۆتى ءومىر بويى باس بوستاندىعىنان ايىردى. 2008 جىلى  الماتى قالاسىنىڭ سوتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى راحات اليەۆتى قايتىس بولماي تۇرىپ سىرتتاي 40 جىلعا سوتتاعان ەدى.

ورتالىق ازيا ەلدەرى پرەزيدەنتتەرىنىڭ تۋىستارى ءىستى بولۋ ءداستۇرىن ەندى مىنە وزبەكستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى يسلام كارىموۆتىڭ قىزى گۇلنارا كارىموۆا جالعاستىردى. بىراق كارىموۆانىڭ ءىسى بۇرىنعى ىستەردەن وزگەرەك بولىپ تۇر. سەبەبى بۇعان دەيىنگى وسىعان ۇقساس جاعدايلاردىڭ بارلىعىندا پرەزيدەنتتەردىڭ جاقىندارىن شەت ەلدەرگە قاشىپ كەتكەننەن كەيىن بارىپ سوتتاعان ەدى. ال گۇلنارا كارىموۆانى ءوز ەلىندە التى بىردەي باپ بويىنشا كۇدىكتى دەپ تانىپ، قاماۋعا الدى. بۇل ورتالىق ازيا، ءتىپتى تمد كولەمىندە بولماعان جاعداي.

قازىرگى ۋاقىتتا گۇلنارا كارىموۆانىڭ ماڭىندا بولىپ جاتقان جاعداي ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ باسقارۋشى ەليتاسىنىڭ كەز كەلگەنىندە بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى قىرعىزستان، وزبەكستان، تاجىكستان، تۇركىمەنستان، قازاقستان ەلدەرىنىڭ قاي-قايسىن الىپ قاراساڭىز بارلىعىندا دا قاۋىپسىزدىك كەپىلى زاڭ نەمەسە كونستيتۋتسيا ەمەس، جەكەلەگەن تۇلعالار، پرەزيدەنتتەر، پرەمەرلەر تاعىسىن تاعىلار. بۇل ەرتەڭ بيلىك اۋىساتىن كەزدە ساياسي ەليتالار اراسىنداعى قاقتىعىستا جەڭىلۋشى تاراپقا اۋىر سوققى بولىپ تيەرى حاق. بۇگىنگى گۇلنارا كارىموۆانىڭ قاماۋعا الىنۋى سول جەڭىلۋشى تاراپتىڭ كورىنىسى. وسى ۋاقىتقا دەيىن وزبەكستاندا قۇقىقتىق مەملەكەت قالىپتاستىرۋعا، زاڭدىق نەگىزدە تاۋەلسسىز سوت جۇيەسىن قۇرۋعا قۇلىقسىزدىق تانىتىپ كەلگەن كارىموۆا، ەندى سول ولقىلىقتىڭ زاردابىن ءوزى شەگەيىن دەپ وتىر. سەبەبى كەشە يسلام كارىموۆ وزىنە قارسى كەلگەن ازاماتتىق بەلسەندىلەر مەن تاۋەلسىز جۋرناليستەردى جەمقورلىققا بەلشەسىنەن باتقان ادىلەتسىز سوت جۇيەسىمەن قالاي سوتتاسا، بۇگىنگى بيلىك گۇلنارا كارىموۆانى ءدال سونداي جولمەن تەمىر توردىڭ ار جاعىنا جىبەرمەك.

قورىتا كەلگەندە تاۋەلسىزدىك العان 26 جىل ىشىندە دەموكراتيانى بەلىنەن باسىپ، كونستيتۋتسيانى قالاۋىنشا وزگەرتىپ كەلە جاتقان قازاقستان بيلىگى گۇلنارا كارىموۆا وقيعاسىنان ساباق الا الدى ما؟ ەلدە تاۋەلسىز سوت جۇيەسىن قۇرۋ، ازاماتتىق قوعام قالىپتاستىرۋ ءبىردى-ەكىلى ازاماتتىق بەلسەندىلەر مەن وپپوزيتسيالىق توپتارعا عانا ەمەس، بولاشاقتا وزدەرىنە دە كەرەك ەكەندىگىن ءتۇسىندى مە؟ ول جاعى بىزگە بەلگىسىز. ءبىر بىلەرىمىز قازىردىڭ وزىندە قازاقستاندا كەشەگى بيلىك باسىندا بولعان ازاماتتار گۇلنارا كارىموۆانىڭ كەبىن كيىپ، ءىستى بولىپ سوتتالىپ جاتىر. ەرتەڭ جوعارى لاۋازىمدى قىزمەتىنەن ايىرىلعان بىرەۋدىڭ ۇل-قىزى قارجى جىمقىردى دەگەن ايىپپەن قاماۋدا وتىر دەسە، تاڭ قالمايمىز. ويتكەنى دەموكراتيا اياقاستى بولعان ەلدە بيلىككە تالاس تەك وسىنداي جولمەن عانا جۇرەتىنى بەلگىلى.

“The Qazaq Times”