قر ۇلتتىق بانكىنىڭ بۇرىنعى توراعاسى، استانا حالىقارالىق قارجى ورتالىعىنىڭ باسشىسى قايرات كەلىمبەتوۆ ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ پەن «قارجىلىق ەركىندىك» قامقورشىلىق كەڭەسىنىڭ باسشىسى بوتاگوز جۇمانوۆانىڭ ازەربايجان حالىقارالىق بانكىندەگى زەينەتاقى قارجىسىنا قاتىستى قويعان سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.
كەلىمبەتوۆ پروبلەمالى بانكتەگى زەينەتاقى قارجىسى تۋرالى ايتا كەلىپ، الداعى كۇندەرى ازەربايجاننىڭ حالىقارالىق بانكى قايتا قۇرىلىمداۋ پروتسەسى بويىنشا بارلىق كرەديتورلارعا ۇسىنىس جىبەرەتىنىن اتاپ ءوتتى. بۇدان بۇرىن بانك جۇزەگە اسۋى مۇمكىن بولاتىن مەحانيزمدەردى جاريالاعان.
"26 مامىر كۇنى لوندوندا بارلىق كرەديتورلارمەن كەزدەسۋ ءوتىپ، ۇسىنىستار جاريالانعان. ءبىرىنشى ۇسىنىس - نەگىزگى قارىز كولەمىن بەلگىلى ءبىر دەڭگەيگە ءتۇسىرىپ، بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا قايتارۋ. ەكىنشىسى - نەگىزگى قارىز سوماسى قالادى، بىراق ونى وتەۋ مەرزىمى ۇزاققا سوزىلادى. ءۇشىنشىسى - ەسكى وبليگاتسيالاردى ازىربايجاندىق بانكتىڭ جاڭا وبليگاتسيالارىنا الماستىرۋ.
بىرىنشىدەن، ەكى ۇسىنىس بويىنشا ايىرباستاۋ ءازىربايجان ۇكىمەتى مەن قارجى مينيسترلىگىنىڭ ەۋرووبليگاتسيالارىنا قاتىستى بولادى. بۇل جەردە ماڭىزدى بولىپ تۇرعانى بورىشكەر اۋىسادى. ءبىزدىڭ اقپاراتىمىزشا، وسى قايتا قۇرىلىمداۋ جوسپارى بويىنشا كرەديتورلار قاۋىمىن قولداۋعا باسىمدىق بەرىلەدى دەپ ويلايمىز. ال قولداۋ تابۋ ءۇشىن 60% داۋىسقا يە بولساق جەتكىلىكتى", - دەدى كەلىمبەتوۆ.
سونداي-اق، سپيكەردىڭ سوزىنشە، پروبلەمالى بانككە 79 ملرد تەڭگە ەمەس، 45 ملرد تەڭگە سالىنعان.
"2014 جىلدىڭ قازان ايىندا شامامەن 45 ملرد تەڭگە ينۆەستيتسيالانعان. ەستەرىڭىزدە بولسا ول كەزدە دوللار كۋرسى 180 تەڭگە بولدى. سوندىقتان 250 ملن دوللار ساتىپ الىندى. ياعني بۇل قارجى 2014 جىلدىڭ قازانىندا بارلىق دەۆالۆاتسيادان، الدا بولاتىن دەۆالۆاتسيادان قورعالعان. سونداي-اق، ولار وتەلە باستادى. قازىرگى تاڭدا كۋپوندىق تولەم بويىنشا 50 ملن دوللار قايتارىلعان. بىراق بۇل اقپارات ايتىلماي وتىر. بۇگىنگى كۋرس بويىنشا بۇل 17 ملرد تەڭگە. ياعني 45 ملرد سالدىق، ۇشتەن ءبىر بولىگىنەن ارتىعىن - 17 ملرد-ىن قايتاردىق. ەندى ازەربايجان ۇكىمەتى "سىزدەرگە ءبارىن قايتارامىز" دەپ وتىر", - دەدى ول.
سپيكەردىڭ سوزىنشە، قارىزدى ەندى ازەربايجان ۇكىمەتى قايتارادى.
"قارجى ارنايى كەستە بويىنشا تولىق كولەمدە زەينەتاقى قورىنا قايتارىلادى. ەندى ءبىزدىڭ بورىشكەر ازەربايجان ۇكىمەتى بولادى", - دەدى كەلىمبەتوۆ.
ايتا كەتەيىك، وسىعان دەيىن بجزق-نىڭ 71,3 ملرد تەڭگەسى نەمەسە 200 ملن دوللار ازەربايجان حالىقارالىق بانكىنىڭ وبليگاتسيالارى ءۇشىن سالىنعانىن ايتقان بولاتىنبىز. Bloomberg اگەنتتىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ازەربايجاننىڭ حالىقارالىق بانكى ەلدەگى ۆاليۋتالىق داعدارىس پەن ۆاليۋتانىڭ جەتىسپەۋشىلىگىنە بايلانىستى سىرتقى قارىزدارىن تولەۋدى توقتاتقان جانە كرەديت بەرۋشىلەرمەن كەلىسسوز جۇرگىزۋدى باستايدى.
وسىدان سوڭ ازەربايجان بيلىگى پروبلەمالى بانككە سالىنعان قازاقستاندىق زەينەتاقى قارجىسى قايتارىلاتىنىن مالىمدەگەن. قارىز ۇلتتىق قور قاراجاتىنان قايتارىلۋى مۇمكىن.