Küni keşe, yağni 31 mamırda AQŞ prezidenti Donal'd Tramp Kanada, Meksika jäne Europa odağı elderi üşin bolat pen alyuminiyge 10% jäne 25% köleminde baj salığın engizuge şeşim qabıldağanı turalı jazğanbız. Aq üy basşısı köpten beri köterip kele jatqan osı şeşimin, keşiktirse de aqırı qabıldadı. Ärine, bwğan eşqanday eldiñ qol şapattap, quanbası anıq. Endeşe, Eurodaq elderiniñ sayasatkerleri bwdan qanday qorıtındı şığaruda?
Mäselen, Germaniyanıñ Ekonomika isteri jönindegi ministri Peter Al'tmayer "Eurodaqtan şığarılatın bolat pen alyuminiyge engizilgen salıqtan eñ aldımen AQŞ-tıñ özi bastap zarar köredi", - dep sanaydı . Bwl turalı ol keşe, 31 mamır küni germaniyalıq telearnağa bergen swhbatında ayttı. Onıñ aytuınşa, osınday «jazalau» salığı «wlttıq ekonomikağa edäuir ziyan äkeledi» jäne aldımen AQŞ-tıñ öziniñ sayasatına keri äser etedi. Sonımen qatar, sayasatker Vaşingtonnıñ bwl şeşimi Düniejüzilik Sauda Wyımınıñ erejelerine üylespeydi dep esepteydi.
Aytay keteyik, Tramp qabıldağan salıq türleri büginnen, yağni 1-mausım, sağat tüngi 00:00-den bastap küşine endi.
Al, osı orayda Franciya prezidenti Emmanuel' Makron ne deydi? Francuz basşısı da Tramptıñ şeşimine narazı. Mäselen, ol: «Aq üy qabıldağan baj salığı zañsız äri ülken qatelik bolıp tabıladı, sonımen qatar ol halıqaralıq tepe-teñdikti bwzadı», - dep mälimdedi. Bwl turalı franciyalıq «Le Figaro» basılımında jariyalandı. Keşe, 31 mamır küni Makron amerikalıq äriptesi Donal'd Tramppen telefon arqılı kelissöz jürgizgen edi. Onda ol Tramptıñ bolat pen alyuminiyge baj salığın engizui zañsız äri qatelik dep bağa berdi. Franciyanıñ eks-ministri (ekonomika) EO Vaşingtonnıñ osı äreketine «qatañ äri layıqtı» jauabın beretinin de aytıp qaldı. «Men, AQŞ-tıñ EO elderi üşin bolat pen alyuminiyge qatıstı bügin qabıldağan şeşimine ökinişimdi bildiremin. Men, bwl şeşim zañsız bolumen qatar, barlıq jağınan qatelikke tolı dep sanaymın. Ol ekonomikalıq wltşıldıq arqılı halıqaralıq tepe-teñdikti bwzdı. Al ekonomikalıq wltşıldıq — bwl soğıs», - dedi ol.
Germaniya, Franciya elderinen bölek, Bel'giyanıñ SİM basşısı Did'e Reynders te Eurodaq elderin Birlesken Ştattardıñ atalğan şeşimine qatıstı jauapsız qalmauğa şaqırdı. «Men AQŞ-tıñ qoldampazdıq şeşim qabıldağanına öte ökiniştimin», - dep jazdı ol öziniñ «Twitter» äleumettik jelisindegi jeke paraqşasında.
Al, Eurokomissiya basşısı Jan-Klod YUnker Eurodaqtıñ bwl mäselege mindetti türde jauap beretinin mälimdedi.