Ierusalimdegi äl-Aqsa meşiti. Foto: Ieshua.org.

Irak, Süriya, Ukraina, Korey tübeginiñ qayşılıqtarınıñ küşeyui osığan deyin eñ tartıstı Izrail'-Palestina qaqtığısın wmıttırğanday boldı. Alayda, aldağı uaqıtta Izrail' men Palestina arasındağı qayşılıq pen talas-tartıs jaña deñgeyge köterilgeli twr. Bwl qayşılıq öñirdegi asa mañızdı Ierusalim qalası üşin talas bolmaq. 1967 jılı Izrail' Ierusalimniñ şığıs bölegin basıp aldı. 1980 jılğa kelgende qalanı tolığımen anekciyalap, sodan bergi uaqıtta bwl qalanı Izrail' memleketiniñ ortalıq qalası etuge tırısıp keledi. Alayda, palestinalıqtar da Ierusalimdi özderiniñ bas qalası retinde sanaydı.

AQŞ-tıñ qazirgi prezidenti Donal'd Tramp ötken jılğı prezident saylauınıñ aldında, bir mezgil basılıp qalğan Ierusalim dauınıñ biltesin qayta twtatqan edi. Ol öziniñ Izrail'di qoldap, Qwrama Ştattıñ bas elşiligin Tel'-Aviv qalasınan Ierusalimge köşiretinin aytqan edi. Bwl Ierusalimdi Izrail'diñ ortalıq qalası dep resmi moyındau bolıp sanaladı.

BBC-diñ habarına qarağanda, Iordaniyanıñ Sırtqı ister ministri Ayman Safadi: «Qwrama Ştattıñ Ierusalimdi Izrail'diñ ortalıq qalası dep tanuınıñ «qorqınıştı saldarları» boladı», – degen pikirin aytqan. Al, Tramp Izrail'ğa saylau aldında bergen uädesin jaqın arada orındaydı dep kütilude. Degenmen, onıñ küyeu balası Jared Kuşner jaqında jasağan mälimdemesinde, «Qazirge, eşqanday şeşim qabıldanğan joq», – degen. Ayman Safadi AQŞ memlekettik hatşısı Reks Tillersonmen dialog kezinde bwnday şeşimge barudıñ öñir tınıştığına auır apat alıp keletinin eskertken. Onıñ eskertu sözine Aq üy tarabınan äli jauap qaytarılmadı.

Palestina prezidenti Mahmud Abbas halıqaralıq qoldaular jinap, Tramptıñ şeşimin özgertuge ärekettenude. Jeksenbi küni ol Türkiya men Franciya prezidentterimen söylesuler kezinde osı mäseleni ortağa salğan. Osığan deyin de Ierusalim statusın özgertuge Palestinamen diplomatiyalıq qarım-qatınastı bwzuğa teñ dep eskertip kelgen.

1948 jıldan beri AQŞ-tıñ birqatar prezidentteri Ierusalim qalası turalı mäseleniñ dialog arqılı şeşiletinin aytıp, Qwrama Ştat elşiligin Tel'-Aviv qalasında wstap keldi. Tramp aldağı uaqıtta saylau aldındağı uädesin orındau şeşimine keler bolsa, bwl Izrail'-Palestina qaqtığısınıñ jaña parağın aşqanmen birdey bolmaq.

“The Qazaq Times”