يراك، ءسۇريا، ۋكراينا، كورەي تۇبەگىنىڭ قايشىلىقتارىنىڭ كۇشەيۋى وسىعان دەيىن ەڭ تارتىستى يزرايل-پالەستينا قاقتىعىسىن ۇمىتتىرعانداي بولدى. الايدا، الداعى ۋاقىتتا يزرايل مەن پالەستينا اراسىنداعى قايشىلىق پەن تالاس-تارتىس جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلگەلى تۇر. بۇل قايشىلىق وڭىردەگى اسا ماڭىزدى يەرۋساليم قالاسى ءۇشىن تالاس بولماق. 1967 جىلى يزرايل يەرۋساليمنىڭ شىعىس بولەگىن باسىپ الدى. 1980 جىلعا كەلگەندە قالانى تولىعىمەن انەكتسيالاپ، سودان بەرگى ۋاقىتتا بۇل قالانى يزرايل مەملەكەتىنىڭ ورتالىق قالاسى ەتۋگە تىرىسىپ كەلەدى. الايدا، پالەستينالىقتار دا يەرۋساليمدى وزدەرىنىڭ باس قالاسى رەتىندە سانايدى.
اقش-تىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى دونالد ترامپ وتكەن جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ الدىندا، ءبىر مەزگىل باسىلىپ قالعان يەرۋساليم داۋىنىڭ بىلتەسىن قايتا تۇتاتقان ەدى. ول ءوزىنىڭ ءيزرايلدى قولداپ، قۇراما شتاتتىڭ باس ەلشىلىگىن تەل-اۆيۆ قالاسىنان يەرۋساليمگە كوشىرەتىنىن ايتقان ەدى. بۇل يەرۋساليمدى ءيزرايلدىڭ ورتالىق قالاسى دەپ رەسمي مويىنداۋ بولىپ سانالادى.
BBC-ءدىڭ حابارىنا قاراعاندا، يوردانيانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ايمان سافادي: «قۇراما شتاتتىڭ يەرۋساليمدى ءيزرايلدىڭ ورتالىق قالاسى دەپ تانۋىنىڭ «قورقىنىشتى سالدارلارى» بولادى»، – دەگەن پىكىرىن ايتقان. ال، ترامپ يزرايلعا سايلاۋ الدىندا بەرگەن ۋادەسىن جاقىن ارادا ورىندايدى دەپ كۇتىلۋدە. دەگەنمەن، ونىڭ كۇيەۋ بالاسى جارەد كۋشنەر جاقىندا جاساعان مالىمدەمەسىندە، «قازىرگە، ەشقانداي شەشىم قابىلدانعان جوق»، – دەگەن. ايمان سافادي اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى رەكس تيللەرسونمەن ديالوگ كەزىندە بۇنداي شەشىمگە بارۋدىڭ ءوڭىر تىنىشتىعىنا اۋىر اپات الىپ كەلەتىنىن ەسكەرتكەن. ونىڭ ەسكەرتۋ سوزىنە اق ءۇي تارابىنان ءالى جاۋاپ قايتارىلمادى.
پالەستينا پرەزيدەنتى ماحمۋد ابباس حالىقارالىق قولداۋلار جيناپ، ترامپتىڭ شەشىمىن وزگەرتۋگە ارەكەتتەنۋدە. جەكسەنبى كۇنى ول تۇركيا مەن فرانتسيا پرەزيدەنتتەرىمەن سويلەسۋلەر كەزىندە وسى ماسەلەنى ورتاعا سالعان. وسىعان دەيىن دە يەرۋساليم ستاتۋسىن وزگەرتۋگە پالەستينامەن ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناستى بۇزۋعا تەڭ دەپ ەسكەرتىپ كەلگەن.
1948 جىلدان بەرى اقش-تىڭ بىرقاتار پرەزيدەنتتەرى يەرۋساليم قالاسى تۋرالى ماسەلەنىڭ ديالوگ ارقىلى شەشىلەتىنىن ايتىپ، قۇراما شتات ەلشىلىگىن تەل-اۆيۆ قالاسىندا ۇستاپ كەلدى. ترامپ الداعى ۋاقىتتا سايلاۋ الدىنداعى ۋادەسىن ورىنداۋ شەشىمىنە كەلەر بولسا، بۇل يزرايل-پالەستينا قاقتىعىسىنىڭ جاڭا پاراعىن اشقانمەن بىردەي بولماق.