Foto: Radio Azattık

Jaqında Aqmola oblısınıñ äskeri sotı QR WQK-niñ eks-basşısı Nartay Dütbaevtı memleket qwpiyasın jariyaladı jäne qızmetin asıra paydalandı degen ayıptar boyınşa kinäli dep tanıp, jeti jıl altı ayğa bas bostandığınan ayırğan bolatın. Osığan baylanıstı biz Nartay Dütbaevtıñ isine qatıstı tuındağan birneşe swraqtarğa jauap izdep körudi jön kördik.

Nartay Dütbaevtıñ jeti jıl altı ayğa sottalğanı jayındağı aqparat qırküyektiñ 11-i küni QR äskeri sotınıñ resmi saytında jariyalandı. Qazaqstan men şeteldik BAQ ökilderin nazarın özine audartqan bwl is boyınşa, Nartay Dütbevtan bölek, onıñ tuıstarı Nwrlan Hasenov pen Erlan Nwrtaevtıñ üstinen de qılmıstıq is qozğalğanı belgili. QR äskeri sotınıñ resmi saytı jariyalağan mälimetterge süyensek, wstalğanğa deyin Italiyadağı Qazaqstan elşiliginde qızmet istep kelgen Nwrlan Hasenov 5 jılğa, al Erlan Nwrtaev üş jılğa bas bostandığınan ayrılğan. Olardıñ üstinen de Dütbaevqa tağılğan ayıptar boyınşa qılmıstıq is qozğalğan.

Biraq biz bügin Dütbaevtıñ tuıstarı jayında emes özi jayında söz qozğaytın bolamız. Büginde Nartay Dütbaev isiniñ jabıq jağdayda ötuine baylanıstı tolıqqandı aqparattıñ bolmauınan el işinde är türli pikirler qalıptasqan. Solardıñ biri «bwl oqiğağa atı şulı Äbilazovtıñ qatısı bar» degen pikir. Köpşilik jwrttıñ aytuınşa, Nartay Dütbaevtıñ 2003 jılı Mwhtar Äbilyazovtıñ türmeden bosap şığuına qatısı bolğan. Tikeley Dütbaevtıñ aralasuımen Äbilazov «endi sayasatpen aynalıspaymın» degen uäde beru arqılı türmeden bosap şıqqan. Onıñ üstine Dütbaev WQK basşısı bolıp twrğanda Äbilazov qarjılandıratın BAQ betterinde köpşiliktiñ qolı jete bermeytin qwpiya materialdar jii jariyalanatın bolğan. Biraq köpşiliktiñ mwnday pış-pış äñgimesine Franciyada quğında jürgen Mwhtar Äbilazovtıñ özi Facebook paraqşasında: «Men WQK tarapınan qısım körgen barlıq jandarğa meni kinälap kuälik etudi swraymın. Osı arqılı olar öziniñ nemese tuıstarınıñ ömirin aman saqtap qalatın bolsa, onda meni ayıptauğa rwqsat. Bäribir Qazaqstanda mağan tağılğan bwnday ayıptar da, sot şeşimderi de batısta qabıldanbaydı» - dep jauap bergen.  Mwhtar Äbilazov osınday pikir bildirdi eken dep qazaq qoğamında tuındağan bwl oydı joqqa şığarıp tastauğa bolmas, ärine. Biraq Dütbaev isiniñ kümändi twstarı köp bolğandıqtan senimsiz bolsa da Äbilazovtıñ bwl pikirimen de sanasuğa tura keledi.

Al bwl iske baylanıstı tuındağan ekinşi bir pikir - ol Dütbaevtıñ sottaluına bilik basındağı klandardıñ qatısınıñ boluı. Bwl pikirge süyenetin bolsaq, Dütbaevtıñ köp bilui saldarınan temir tordıñ ar jağınan biraq şıqqanın añğaruğa boladı. Olay deytin sebebimiz, Nartay Dütbaev 2001-2006 jıldarı aralığında WQK basşısı bolıp twrğanda oppoziciyalıq sayasatkerler Altınbek Särsenbev pen Zamanbek Nwrqadilov öltirilgen edi. Eger de osı pikir şındıqqa aynalatın bolsa, onda Altınbek Särsenbaevtı «Arıstan» arnayı jasağınıñ qızmetkerleri atıp öltirgende otstavkağa ketumen qwtılğan Nartay Dütbaevtı sayasi qarsılastarı on jıldan keyin sayasi arenadan mäñgilikke otstavkağa jiberdi degen söz.

Qorıta kelgende qazirgi Qazaqstan biliginde bolıp jatqan jağdaylarğa qarap, bügin bostandıqta jürgen adamnıñ erteñ 10-15 jıl bwrın bolğan oqiğalar üşin temir tordıñ ar jağınan biraq şığuı äbden mümkin ekendine köz jetkizuge boladı. Jalpı ötpeli kezeñde twrğan eldegi klanaralıq tartıstar kimdi bolsada ayamaytını belgili. Onı özge eldiñ tarihınan da, öz elimizdiñ tarihınan da jaqsı bilemiz. Bilikke talas qwrbandıqsız bolmaytının eskersek, onda wzaq uaqıtqa sozılğan Qazaqstannıñ ötpeli kezeñinde Dütbaev sındı äli talay adamnıñ üstinen qılmıstıq is qozğaluı mümkin.

“The Qazaq Times”