AQŞ-ta tuıp-ösken jasöspirim qızdı öz äkesi Päkistanda atıp öltirgen. Äkesiniñ aytuınşa, ol qızınıñ TikTok jelisindegi videoların «qoğamğa say emes» dep tapqan. Policiyanıñ mälimetinşe, bwl oqiğa otbasınıñ dästürli qwndılıqtar men zamanaui ömir saltı arasındağı qaqtığısınan tuındağan boluı mümkin. Bwl turalı BBC   arnası jazdı.

Oqiğanıñ män-jayı
Päkistannıñ oñtüstik-batısında ornalasqan Kvetta qalasında 13-14 jas aralığındağı Hira Anvar esimdi jasöspirim äkesi Anvar ul-Haqtıñ qolınan qaza taptı. Alğaşında äkesi policiyağa «belgisiz qılmıskerlerdiñ» qızın atıp ketkenin aytqan. Alayda tergeu barısında ol kinäsin moyındap, qızın özi öltirgenin moyındadı.

Policiya ökilderiniñ aytuınşa, otbası Hiranıñ kiim kiyuine, ömir saltına jäne äleumettik jelidegi belsendiligine qarsı bolğan. Onıñ TikTok-ta beynejazbalar jükteui äkesiniñ aşuın tudırğan.

Otbası AQŞ-ta 25 jıl twrğan
Anvar ul-Haq otbası AQŞ-ta 25 jıl twrğan, biraq jaqında Päkistanğa qayta köşken. Hira TikTok-ta kontent jükteudi äli AQŞ-ta jürgen kezinen bastağan. Qazirgi tañda tergeuşiler onıñ telefonın zerttep jatır, alayda qwrılğı qwlıptaulı.

Bwl qılmısqa qatısı bar degen küdikpen Hiranıñ äkesinen bölek, onıñ jezdesi de qamauğa alındı.

Qwrmet üşin öltiru jäne zañnamalıq özgerister
Päkistanda «qwrmet üşin öltiru» (honour killing) oqiğaları jii kezdesedi. Bwl qılmıstar köbinese otbası müşeleri «otbasınıñ abıroyın saqtap qalu» maqsatında äyel adamdarğa qarsı jasaydı.

2016 jılı Päkistan ükimeti osınday qılmıstar üşin mindetti türde ömir boyına bas bostandığınan ayıru jazasın engizdi. Bwğan deyin ayıptaluşılarğa qwrbannıñ tuıstarı keşirim berse, olar jazadan qwtıla alatın.

Bwğan deyingi wqsas oqiğalar
Hira Anvardıñ ölimi basqa da osığan wqsas oqiğalardı eske saladı. 2023 jılı Italiya sotı päkistandıq erli-zayıptını öz qızın, 18 jastağı Saman Abbastı, mäjbürli nekege qarsı şıqqanı üşin öltirgeni üşin ömir boyına sottağan.

Al 2016 jılı äygili päkistandıq äleumettik jeli jwldızı Qandil Baloç öz ağasınıñ qolınan qaza tapqan. Ol öz äpkesin «otbasını wyatqa qaldırdı» dep ayıptap, onı öltirgen. Ağası ömir boyına bas bostandığınan ayırılğanımen, keyinnen apellyaciya arqılı aqtalıp şıqtı.

Bwl oqiğa qoğamda qız-kelinşekterdiñ qwqıqtarın qorğau, ata-analar men balalar arasındağı tüsinistik jäne äleumettik jeliniñ äseri turalı ülken swraqtar tudıradı. Päkistanda jäne basqa da dästürli közqaras basım elderde mwnday oqiğalardıñ aldın alu üşin qwqıq qorğau jüyesin jetildiru men halıqtıñ sanasın özgertu mañızdı.