اقش-تا تۋىپ-وسكەن ءجاسوسپىرىم قىزدى ءوز اكەسى پاكىستاندا اتىپ ولتىرگەن. اكەسىنىڭ ايتۋىنشا، ول قىزىنىڭ TikTok جەلىسىندەگى ۆيدەولارىن «قوعامعا ساي ەمەس» دەپ تاپقان. پوليتسيانىڭ مالىمەتىنشە، بۇل وقيعا وتباسىنىڭ ءداستۇرلى قۇندىلىقتار مەن زاماناۋي ءومىر سالتى اراسىنداعى قاقتىعىسىنان تۋىنداعان بولۋى مۇمكىن. بۇل تۋرالى BBC ارناسى جازدى.
وقيعانىڭ ءمان-جايى
پاكىستاننىڭ وڭتۇستىك-باتىسىندا ورنالاسقان كۆەتتا قالاسىندا 13-14 جاس ارالىعىنداعى حيرا انۆار ەسىمدى ءجاسوسپىرىم اكەسى انۆار ۋل-حاقتىڭ قولىنان قازا تاپتى. العاشىندا اكەسى پوليتسياعا «بەلگىسىز قىلمىسكەرلەردىڭ» قىزىن اتىپ كەتكەنىن ايتقان. الايدا تەرگەۋ بارىسىندا ول كىناسىن مويىنداپ، قىزىن ءوزى ولتىرگەنىن مويىندادى.
پوليتسيا وكىلدەرىنىڭ ايتۋىنشا، وتباسى حيرانىڭ كيىم كيۋىنە، ءومىر سالتىنا جانە الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەلسەندىلىگىنە قارسى بولعان. ونىڭ TikTok-تا بەينەجازبالار جۇكتەۋى اكەسىنىڭ اشۋىن تۋدىرعان.
وتباسى اقش-تا 25 جىل تۇرعان
انۆار ۋل-حاق وتباسى اقش-تا 25 جىل تۇرعان، بىراق جاقىندا پاكىستانعا قايتا كوشكەن. حيرا TikTok-تا كونتەنت جۇكتەۋدى ءالى اقش-تا جۇرگەن كەزىنەن باستاعان. قازىرگى تاڭدا تەرگەۋشىلەر ونىڭ تەلەفونىن زەرتتەپ جاتىر، الايدا قۇرىلعى قۇلىپتاۋلى.
بۇل قىلمىسقا قاتىسى بار دەگەن كۇدىكپەن حيرانىڭ اكەسىنەن بولەك، ونىڭ جەزدەسى دە قاماۋعا الىندى.
قۇرمەت ءۇشىن ءولتىرۋ جانە زاڭنامالىق وزگەرىستەر
پاكىستاندا «قۇرمەت ءۇشىن ءولتىرۋ» (honour killing) وقيعالارى ءجيى كەزدەسەدى. بۇل قىلمىستار كوبىنەسە وتباسى مۇشەلەرى «وتباسىنىڭ ابىرويىن ساقتاپ قالۋ» ماقساتىندا ايەل ادامدارعا قارسى جاسايدى.
2016 جىلى پاكىستان ۇكىمەتى وسىنداي قىلمىستار ءۇشىن مىندەتتى تۇردە ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىن ەنگىزدى. بۇعان دەيىن ايىپتالۋشىلارعا قۇرباننىڭ تۋىستارى كەشىرىم بەرسە، ولار جازادان قۇتىلا الاتىن.
بۇعان دەيىنگى ۇقساس وقيعالار
حيرا انۆاردىڭ ءولىمى باسقا دا وسىعان ۇقساس وقيعالاردى ەسكە سالادى. 2023 جىلى يتاليا سوتى پاكىستاندىق ەرلى-زايىپتىنى ءوز قىزىن، 18 جاستاعى سامان ابباستى، ءماجبۇرلى نەكەگە قارسى شىققانى ءۇشىن ولتىرگەنى ءۇشىن ءومىر بويىنا سوتتاعان.
ال 2016 جىلى ايگىلى پاكىستاندىق الەۋمەتتىك جەلى جۇلدىزى قانديل بالوچ ءوز اعاسىنىڭ قولىنان قازا تاپقان. ول ءوز اپكەسىن «وتباسىنى ۇياتقا قالدىردى» دەپ ايىپتاپ، ونى ولتىرگەن. اعاسى ءومىر بويىنا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعانىمەن، كەيىننەن اپەللياتسيا ارقىلى اقتالىپ شىقتى.
بۇل وقيعا قوعامدا قىز-كەلىنشەكتەردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ، اتا-انالار مەن بالالار اراسىنداعى تۇسىنىستىك جانە الەۋمەتتىك جەلىنىڭ اسەرى تۋرالى ۇلكەن سۇراقتار تۋدىرادى. پاكىستاندا جانە باسقا دا ءداستۇرلى كوزقاراس باسىم ەلدەردە مۇنداي وقيعالاردىڭ الدىن الۋ ءۇشىن قۇقىق قورعاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ مەن حالىقتىڭ ساناسىن وزگەرتۋ ماڭىزدى.