Qazaqstannıñ bilim jäne ğılım ministri Ashat Aymağambetov. 8 säuir 2021 jıl. Foto: QR OKQ

Qazaqsannıñ bilim ministr Ashat Aymağambetov 8 säuir Ortalıq kommunikaciya qızmetinde ötken brifingte ädette saylau kezinde biliktiñ «qolbalasına» aynalatın mwğalimderdi Wlttıq halıq sanağın wyımdastıru isine eriksiz qatıstırmauğa küş salıp jatqanın jetkizdi. Ministr özi basqaratın saladağı koronavirusqa şaldıqqan oquşılar men pedagogtar sanın bilmeydi.

Qazaqstanda köktem tuğalı 50 mıñğa tarta sırqat anıqtalıp, 500-ge juıq adam qaytıs boldı. Keybir öñirler «qızıl aymaqqa» engeli beri bir ayğa taqadı. Äleumettik jeli qoldanuşıları tarapınan «kezekşi sınıptardı» da qaşıqtan oq formatına auıstırudı talap etken pikir köbeydi.

«Jağday qazirgidey uşığa berer bolsa, onda tolığımen onlayn formatta oquğa tura keledi. Barlığı epidemiologiyalıq ahualğa jäne qauipsizdik mäselege baylanıstı. ...Dästürli formatqa auısqan soñ auruşañdıq köbeydi degen pikirler de bar. Biraq jaqsılap taldaytın bolsaq, dästürli oqıtu jüyesinde auru deñgeyiniñ sonşama kürt öskeni bayqalmaydı», – dedi ministr Aymağambetov redakciya swrağına.

Onıñ aytuınşa, osı oqu jılı bastalğalı 13 mıñnan astam bala auırğan. DDSW derekqorı men Wlttıq statistikada Qazaqstanda pandemiya kezinde nauqastanğandar sanı 312,5 mıñnan (KVI+ 261,5 mıñ, KVI- 51 mıñ) asqan. Tilşiniñ koronavirus pen pnevmoniyağa şaldıqqan oquşılar men mwğalimderdiñ esebi turalı swraqqa ministr «mektepte ya üy jağdayında jwqtırğanın anıqtau ministrlik qwziretine kirmeydi» dedi.

– Mwğalimderdi özine tän emes jwmısqa tartpauımız kerek deymiz, mektep är balağa kündelikti habarlasa almaydı. Balanıñ JRVI nemese koronavirusqa şaldıqqanın naqtı anıqtap, kündelikti belgilep otıru mektep pedagogtarınıñ qwziretine kirmeydi. Bizdiñşe, bwl dwrıs emes. Sondıqtan Densaulıq saqtau ministrliginiñ deregine süyenemiz. ...Mwğalimder mwnı arnayı esep retinde jügizbeydi. Biraq biz sizdiñ wsınıñızğa säykes tiisti ministrlikpen birge jwmıstanıp, bwl aqparattı jinap beretin bolamız, – dedi ol.

Bwdan özge QT tilşisi ministrlik basşısına biıl küzge josparlanğan Wlttıq halıq sanağına mwğalimderdiñ qatısu-qatıspauına baylanıstı swraq qoydı.  Aymağambetov jwmıs «Pedagog märtebesi turalı» zañ ayasında  jürgiziletinin jii qaytaladı. «Zañnamağa säykes, mwğalimder bögde jwmısqa tartılmauı tiis».

– Biz alda bolatın is-şarağa qatıspau boyınşa tiisti jwmıstı jürgizemiz. Bizdiñşe, sanaq bolsın, basqa bolsın, mwğalimderdiñ qatısqanı dwrıs emes.  Öytkeni sanaqqa arnayı qarjı bölinedi. Mwğalim öziniñ sabağı men funkciyasın orındauı kerek, – dedi.

Ministr biıl 10 qañtarda ötken Parlamenttik saylaudı wyımdastıru isine küştep tartılğan mwğalimder jaylı beyhabar ekenin, mäsele tek şağım boyınşa qaralatının aytadı.

«Qwqığı bwzılğanı jaylı şağım tüsken boyda dereu jauapqa tartamız. Biıl qañtar ayınan bastap barlıq öñirde pedagogikalıq ädep jönindegi keñeste jüzden asa lauazımdı twlğalar zañnamanı bwzğanı üşin jauapqa tartıldı. ...Mwğalim jeke qwqıqtarı negizinde ärtürli sayasi-äleumettik qozğalıstar men partiyalardıñ is-şarasına qatısam dese, onıñ öz erki. Eger mäjbürlep tartılsa, onda tiisti jwmıs jürgiziledi», – degen ministr saylauda «qızmeti siñgen» mwğalimderdiñ sanın wsına almaytının mälimdedi.

Aşıq derekköz mälimetterine süyensek, Qazaqstanda 7,5 mıñnan asa mektepte 3,3 mln oquşı bilim aladı. Onda 350 mıñday pedagog bar. Eldegi ärqanday iri sayasi nauqandar, olardıñ qatarında halıq sanağı men saylaudı üylestiru procesine onmıñdağan mwğalimder qatısatını belgili. Bwğan narazı mwğalimder, azamattıq belsendiler wstazdardı saylau isine aralastırmau mäselesin köp kötergen. Biraq otız jıldıq super-prezidenttik rejimdegi bilik bwdan äli de bas tartar emes.

Köptegen fal'sifikaciya äreketimen este qalğan biılğı saylaudı EQIW missiyasınıñ «şınayı bäsekesiz äri demokratiyalıq talaptarğa qayşı ötti» dep bağalağan. Batıs bayqauşıları osı uaqıtqa deyin Qazaqstanda ötken saylaudıñ birde-biri «demokratiya talaptarına say ötpegeniny aytadı.

"The Qazaq Times"